SCHEVE BEVOLKINGSOPBOUW ONTWIKKELINGSLANDEN BELEMMERT ECONOMISCHE GROEI EN ONTWIKKELING

Dit persbericht wordt verspreid door het ministerie van Buitenlandse Zaken (BZ) op verzoek van de Adviesraad Internationale Vraagstukken (AIV). Het ministerie is niet verantwoordelijk voor de inhoud van dit bericht.

P E R S B E R I C H T

SCHEVE BEVOLKINGSOPBOUW ONTWIKKELINGSLANDEN BELEMMERT ECONOMISCHE GROEI EN ONTWIKKELING

Adviesraad bepleit urgente aandacht voor effecten demografische ontwikkelingen.

Den Haag, dinsdag 25 augustus 2009

Veel ontwikkelingslanden kampen met een scheve bevolkingsopbouw. Sterftecijfers dalen, maar geboortecijfers blijven hoog. Het resultaat - een zeer jonge en snel groeiende bevolking - belemmert economische groei en levert risico's op ten aanzien van vrede en veiligheid, energieverbruik, milieu en migratie. Dit staat het behalen van de Millenniumontwikkelingsdoelen in de weg. Dat stelt de Adviesraad Internationale Vraagstukken (AIV) in het rapport 'Demografische ontwikkelingen en ontwikkelingssamenwerking'. De Raad, die regering en parlement adviseert over buitenlands beleid, noemt demografische ontwikkelingen een even grote uitdaging als klimaatverandering. Nationaal en internationaal moet er veel meer - geïntegreerde - aandacht voor komen.

De AIV beveelt onder meer aan het onderwerp 'demografische ontwikkelingen' hoog te positioneren in de nieuwe structuur van het ministerie van Buitenlandse Zaken. De Raad bepleit ook meer geld voor het omgaan met de negatieve gevolgen van wat in vakjargon demografische transitie wordt genoemd.

Demografische transitie

Demografische transitie is een overgang die een bevolking doormaakt van een situatie van hoge sterfte- en geboortecijfers naar een van lage sterfte- en geboortecijfers. Door afname van de sterfte (die altijd eerst plaatsvindt), maar aanhoudende hoge vruchtbaarheidcijfers (een hoog gemiddeld aantal kinderen per vrouw), ontstaat er eerst een zeer jonge, snel groeiende bevolking. In de volgende fase ontstaat een bevolking waarin het aandeel mensen in de economisch productieve leeftijd groter is vergeleken met het aandeel afhankelijke jongeren en ouderen. Een derde fase is die van vergrijzing. Veranderingen in elke demografische fase hebben ingrijpende gevolgen voor overheidsbeleid en perspectieven op ontwikkeling. Om die goed op te vangen is goed bestuur en goed beleid nodig.

Veel ontwikkelingslanden bevinden zich in de eerste fase. Tussen 2008 en 2050 groeit de wereldbevolking volgens schattingen van 6,8 tot 9,2 miljard mensen. De minder ontwikkelde landen nemen daarvan 2,3 miljard voor hun rekening. In 29 minst ontwikkelde landen zal de bevolking verdubbelen en in sommige zelfs verdrievoudigen. Afrika is de regio met de hoogste geboortecijfers en het hoogste verwachte bevolkingsgroeipercentage tot 2050. Hier is een belangrijke factor dat nog steeds miljoenen vrouwen daar geen toegang hebben tot contraceptie en familyplanning.

Hefboom

De AIV benadrukt in zijn advies dat er een duidelijk verband is tussen hoge vruchtbaarheidscijfers en geringe economische groei, armoede, honger, gevaar voor interne en externe conflicten en geringe vooruitgang ten aanzien van de Millenniumdoelen. Bevordering van sociale rechten als seksuele en reproductieve gezondheid en rechten (SRGR), gezondheid en onderwijs van vooral meisjes en vrouwen vormt volgens de AIV dan ook een belangrijke hefboom voor sociale en economische ontwikkeling. Ook moet de inzet sterk worden gericht op een brede benadering, die rekening houdt met de gevolgen van demografische transitieprocessen voor ontwikkelingslanden. De AIV vindt dat onder minister Koenders (Ontwikkelingssamenwerking) weliswaar de juiste prioriteiten zijn gesteld, maar adviseert om hier nog sterker nationaal en internationaal op in te zetten.

Noot voor redacties (