Senternovem

21-08-2009 | Joint Programming: Europa pakt maatschappelijke uitdagingen gezamenlijk aan

In 2008 heeft de Europese Raad voor Conurrentievermogen lidstaten opgeroepen om te starten met een proces van gezamenlijke onderzoeksprogrammering (Joint Programming) met als doel het aanpakken van grote maatschappelijke uitdagingen waarbij publiek onderzoek een sleutelrol speelt. Dit initiatief is een onderdeel van de doelstelling één Europese Onderzoeksruimte (ERA) tot stand te brengen.

Nationale onderzoeksagenda's op elkaar afstemmen Door middel van Joint Programming (JP) beoogt de Europese Commissie nationaal onderzoeksbeleid op Europees niveau af te stemmen. Lidstaten zijn door de Raad voor Concurrentievermogen uitgedaagd om een aantal maatschappelijke thema's te identificeren, en de nationale onderzoeksagenda's binnen deze thema's op elkaar af te stemmen.

De toegevoegde waarde van JP is vooral dat lidstaten hun nationale strategische onderzoeksagenda's beter afstemmen op de onderzoeksagenda's van andere lidstaten, zodat fragmentatie van onderzoek tussen de lidstaten tegengegaan kan worden. Gezien de schaarste aan R&D-middelen heeft ook Nederland baat bij deze schaalvoordelen. Het is de bedoeling dat nationale middelen worden ingezet voor deze internationaal gecoördineerde onderzoeksagenda's. De Europese Commissie zal geen budget ter beschikking stellen voor JP.

Thema's die Nederland wil inbrengen
De thema's worden primair bepaald door de nationale onderzoeksfinanciers in Europa. In Nederland zijn dat NWO en een aantal departementen. Een eerste consultatie van de onderzoeksfinancierende departementen in Nederland heeft vier themasuggesties opgeleverd:


1. Klimaatverandering (vooral gerelateerd aan stedelijke gebieden en voedselzekerheid)

2. Hersenen en Cognitie,

3. Duurzame bereikbaarheid van stedelijke gebieden
4. Voeding en Gezondheid.

High Level Group selecteert thema's op Europees niveau Het selecteren van thema's op Europees niveau gebeurt door een high level group waarin namens Nederland Jos Engelen (voorzitter NWO) en Renée Bergkamp (DG Ondernemen en Innovatie) zitting nemen. Op 14 en 15 september wordt door de high level group voor het eerst gesproken over themasuggesties vanuit de lidstaten. Oktober en november 2009 worden gebruikt om internationale steun voor de themavoorstellen in kaart te brengen. Streven is de gekozen thema's voor te leggen aan de Europese Raad voor Concurrentievermogen die bijeenkomt op 3 en 4 december 2009.

De Nederlandse vertegenwoordigers in de high level group worden door EG-Liaison en NWO ondersteund bij de selectie van thema's die geschikt zijn voor JP. Het afgelopen halfjaar hebben EG-Liaison en NWO de organisaties die in Nederland beslissen over financiering van onderzoek geconsulteerd. Bij deze consultatie is onder meer contact gelegd met de Maatschappelijke Innovatieagenda's (MIA's), de thema's vanuit de vraagsturing TNO/GTI en de EZ Innovatieprogramma's.

Vrijwillige deelname aan thema's
Het Zweedse voorzitterschap streeft ernaar eind 2009 al één tot drie thema's te kiezen voor JP. In 2010 worden meer thema's geselecteerd. Per geselecteerd thema kunnen lidstaten op vrijwillige basis participeren. Dit betekent dat op de geselecteerde thema's een variabele samenstelling van lidstaten actief zal zijn.

Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Martijn Moonen, telelfoon 030-2393485.