Ministerie van Defensie
Ministerie van Defensie
Postbus 20701
2500 ES Den Haag
Telefoon (070) 318 81 88
Fax (070) 318 78 88
Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer
der Staten-Generaal
Plein 2
2511 CR Den Haag
Datum 18 augustus 2009
Ons kenmerk P2009011823
Onderwerp Antwoorden op vragen van het lid Poppe (SP) over
"scholieren die soldaatje spelen in een Noors bos".
Hierbij bied ik u de antwoorden aan op de vragen van het lid Poppe (SP) over "scholieren die
soldaatje spelen in een Noors bos" (ingezonden 8 juli 2009 met kenmerk 2009Z13657).
DE STAATSSECRETARIS VAN DEFENSIE
drs. J.G. de Vries
Vragen van het lid Poppe (SP) aan de staatssecretaris van Defensie over scholieren die
soldaatje spelen in een Noors bos (ingezonden 8 juli 2009).
1
Deelt u de mening dat leerlingen die in het Noorse dorp Evjemoen als oefening een
zogenaamd door een lokale verzetsgroep gevangen genomen burgemeester
bevrijdden 1), zich in feite oefenen in het zich mengen in de binnenlandse
aangelegenheid van een soevereine buitenlandse staat?
Nee, ik deel uw mening niet. Een dergelijk scenario is in vele mogelijke situaties van
toepassing; het kan daarbij gaan om door de Verenigde Naties gemandateerde
vredesoperaties, operaties op verzoek van en ter verdediging van bondgenoten of zelfs
contraterrorisme-operaties op eigen grondgebied.
2
Is het juist in een opleiding `vrede en veiligheid' niet een totaal verkeerd signaal dat
Nederland zich kennelijk zomaar kan mengen in binnenlandse aangelegenheden van
een soevereine staat? Zo nee, wat is de waarde van deze oefening dan voor de
opleiding `vrede en veiligheid'?
3
Deelt u de mening dat wanneer mbo'ers zelf gefabriceerde geweren van hout of
schepjes die voor een wapen door moeten gaan 1) hanteren als ware het hun
persoonlijke wapen, worden voorbereid op serieuze interventies, oorlogsvoering en
operatiën? Past dit beleid binnen de ROC- opleiding Vrede&Veiligheid? Is Defensie
hiermee rekruten aan het werven voor een baan bij Defensie door de jongeren op deze
manier soldaatje te laten spelen?
4
Is het waar dat een kleine 300 ROC-leerlingen in de Noorse bossen `het geleerde in
praktijk mogen brengen' ("Ze mogen soldaatje spelen."1))? Wat wordt er verondersteld
met `soldaatje spelen'?
Welk geleerde wordt er in praktijk gebracht, op welke manier sluit de praktijk in
Noorwegen aan bij de eerder gegeven theorie? Wat is de meerwaarde van de tien
dagen in Noorwegen? Wordt het verblijf in Noorwegen gezien als buitenlandse stage of
is het een uitje? Wordt het verblijf gezien als een mentale en fysieke voorbereiding op
een baan bij Defensie?
De waarde van de oefening voor de ROC-leerlingen is dat een scenario wordt doorlopen
waarbij basistechnieken, zoals beschreven in het kwalificatiedossier van de opleiding Vrede
en Veiligheid, worden beoefend. Daardoor kregen de leerlingen van de mbo-opleiding Vrede
en Veiligheid de kans de op school geleerde theorie en de door hen tijdens de
beroepspraktijkvorming opgedane ervaringen in de praktijk te brengen. De oefening in
Noorwegen was hiernaast een praktijktoets op leiderschapsvaardigheden voor de 4e jaars
cadetten van de NLDA.
Het werken met een schepje of een tak als onderwijsleermiddel is bedoeld om de fysieke
belasting, de coördinatie en de houding van de leerling te trainen. Daarnaast leert de leerling
hiermee zorg te dragen voor zijn persoonlijke eigendom.
Naast het doorlopen van de basistechnieken biedt het oefenterrein in Noorwegen de
mogelijkheid om grensverleggende activiteiten te ondernemen. De oefening vormt voor een
aantal deelnemers de voltooiing van hun opleiding (niveau 2) en voor anderen een test of zij
de juiste opleiding hebben gekozen (niveau 3 en studenten van de NLDA). Daarnaast is het
voor de jongeren ook een gezamenlijke afsluiting van het schooljaar.
Jongeren die de mbo-opleiding Vrede en Veiligheid hebben gedaan kunnen solliciteren naar
een baan bij Defensie. Hierbij wordt de reguliere aanstellingsprocedure gevolgd. Defensie
richt zich voor de vervulling van de jaarlijkse behoefte aan nieuwe medewerkers op de gehele
beroepsbevolking. Sollicitanten met een diploma Vrede en Veiligheid hebben over het
algemeen een beter beroepsbeeld dan reguliere sollicitanten, waardoor zij de militaire
basisopleiding gemakkelijker doorlopen.
5
Waarop baseert kolonel Ten Anscher zijn bewering dat wanneer Defensie zich niet
richt op zestienjarigen, deze doorstromen naar andere opleidingen en Defensie ze kwijt
is 1)? Hoe komt het dat Defensie problemen heeft met de rekrutering van jongeren?
Wat is er mis mee als jongeren kiezen voor andere opleidingen waar de samenleving
ook grote behoefte aan heeft?
Een groot gedeelte van de jongeren met een vmbo-diploma begint op zestienjarige leeftijd
aan een beroepsopleiding aan een ROC of AOC (Agrarisch Opleidingscentrum). Op die
leeftijd mogen zij nog niet bij Defensie in dienst treden. Met de beroepsopleiding Vrede en
Veiligheid biedt het ROC jongeren de mogelijkheid een relevante beroepsopleiding te volgen
die hen voorbereidt op een baan in de veiligheidsbranche. Voor de opleiding Vrede en
Veiligheid wordt het onderdeel beroepspraktijkvorming (de stage) georganiseerd door
Defensie.
Vanuit maatschappelijk oogpunt is niets mis mee dat jongeren kiezen voor een andere
opleiding waaraan de samenleving ook behoefte heeft. Uitgangspunt is en blijft dat jongeren
zelf kiezen voor de branche waarin zij later werkzaam willen zijn.
6
Waarom wordt binnen de ROC-opleiding een uniform `bedrijfskleding' genoemd? 1)
Deelt u de mening dat dit een verhullende term is om elke schijn van kindsoldaten te
voorkomen?
7
Deelt u de mening dat het vreemd is dat ROC-leerlingen tegen het militaire uniform
`bedrijfskleding' moeten zeggen en, wanneer deze zelfde jongeren doorstromen naar
Defensie, ze de `bedrijfskleding' weer uniform moeten noemen?
In de context van de ROC-beroepsopleidingen wordt bedrijfskleding gezien als een
verzamelbegrip. Onder bedrijfskleding kan een kappersschort worden verstaan, de
veiligheidsschoenen, een werkplaatsoverall of een uniform. In het spraakgebruik van de
jongeren is de bedrijfskleding van Defensie een uniform. Het heeft dus geen specifieke
duiding.
8
Wat houdt de vakopleiding precies in binnen de nieuwe opzet van de ROC-opleiding
Vrede&Veiligheid 2)? Welke vakken worden er toegevoegd aan de opleiding en op
welke manier sluit die (beter) aan bij `een baan buiten Defensie'? Op welke wijze zorgt
de vakopleiding er voor dat jongeren beter worden voorbereid op een baan buiten
Defensie?
Sinds de opschorting van de opkomstplicht heeft Defensie relaties met Regionale
Opleidingscentra. Aanvankelijk werden er oriëntatiejaren verzorgd, maar inmiddels wordt
Defensie als een relevante branche gezien in Nederland. Sinds 2002 is de beroepsopleiding
Vrede en Veiligheid erkend door het ministerie van OC&W. Aanvankelijk gold dat alleen voor
niveau 1 en 2, maar sinds dit schooljaar ook voor niveau 3. Omdat bij Defensie tal van
beroepen worden uitgeoefend, worden trajecten ontwikkeld waarbij civiele vakdiploma's in de
context van Defensie worden geplaatst. Het betreft de opleidingen mechatronica,
bedrijfsautotechniek, servicemedewerker gebouwen, consumptief, zorg, logistiek, ICT en
administratief. De vakdiploma's op deze gebieden sluiten aan op de behoeften van Defensie,
maar ook op de behoeften van andere relevante civiele branches. Tijdens de opleiding
worden extra structuur en begeleiding geboden en worden stageplaatsen door Defensie
gegarandeerd. De verwachting is dat dit resulteert in een lager dan gemiddelde voortijdige
schooluitval en een beroepsopleiding met goede arbeidsmarktperspectieven.
9
Hoe staat het met de erkenning door het ministerie van onderwijs (OCW) van de
nieuwe leergang? 2)
OC&W heeft de opleiding Vrede en Veiligheid in 2002 erkend, met een laatste aanvulling in
februari 2009. Vanaf het schooljaar 2010 wordt de huidige structuur vervangen door het
kwalificatiedossier Veiligheid en Vakmanschap. Het overleg met OC&W over de inhoud en
erkenning van het nieuwe kwalificatiedossier is begonnen.
1) Dagblad van het Noorden, 19 juni 2009: "Scholieren spelen soldaatje in Noors bos"
2) Dagblad van het Noorden, 19 juni 2009: "Vernieuwde opleiding voor tieners bij Defensie"