Wageningen Universiteit en Researchcentrum
Vrijloopstallen voor duurzamere
melkveehouderij
17 aug 2009
Onderdeel: Animal Sciences Group
In Nederland is er veel belangstelling voor nieuwe, boxloze
huisvestingsvormen voor melkvee, omdat deze de diergezondheid en het
dierenwelzijn kunnen verbeteren. Met name de vrijloopstal biedt kansen
de duurzaamheid in de melkveehouderij te vergroten. De vrijloopstal
lijkt een aantrekkelijk alternatief voor de traditionele ligboxenstal,
maar het concept kan niet zonder meer in Nederland worden ingezet. De
studie is een startpunt bij het zoeken naar nieuwe duurzame
melkveebedrijfsystemen voor Nederlandse (klimaat)omstandigheden.
De Animal Sciences Group van Wageningen UR deed in opdracht van het
Productschap Zuivel en het ministerie van Landbouw, Natuurbeheer en
Voedselkwaliteit een uitgebreide haalbaarheidstudie naar
vrijloopstallen onder Nederlandse (klimaat)omstandigheden, en keek
o.a. naar de situatie in Israël en de Verenigde Staten (Minnesota)
waar het concept al succesvol wordt toegepast.
Wat is een vrijloopstal?
In vrijloopstallen lopen de melkkoeien vrij rond. De ligruimte is
tevens mestopslag. Het liggedeelte bestaat uit een grote ruimte
voorzien van een zachte, vochtdoorlatende of absorberende bodem.
Afhankelijk van het bodemtype heeft de koe 7 tot 20 m2. In
ligboxstallen is dit 4 tot 5 m2 per koe. De uitdaging is meer ruimte
voor de dieren te combineren met minder emissie en het toch betaalbaar
te houden. Meer ruimte met zachte bodems kan zorgen voor minder
klauwproblemen en meer natuurlijk gedrag.
Nederlandse omstandigheden
De onderzoekers vergeleken de kosten en baten van een vrijloopstal
voor melkvee met die van een traditionele ligboxenstal. Om een
vrijloopstal onder Nederlandse omstandigheden tot een succes te maken
moeten de bouwkosten van de vrijloopstal naar beneden.
Ondanks het vochtige en koudere klimaat in Nederland hebben de
onderzoekers in samenspraak met de financiers de conclusie getrokken
om experimenten met verschillende bodems voor vrijloopstallen te doen
op drie proefbedrijven van de Animal Sciences Group. In februari 2009
is gestart met een zandbodem op Aver Heino, en in maart met een
compostbodem op de Waiboerhoeve. Vanaf 1 september start een proef met
een zogenaamde toemaakbodem (kleibodem met rietmengsel) op Zegveld.
Internationale ontwikkelingen
De studie geeft bovendien een overzicht van internationale
ontwikkelingen op het gebied van vrijloopstallen. De verschillende
varianten in Israël, de Verenigde Staten, Duitsland, Ierland en
Frankrijk zijn beschreven en de beschikbare resultaten samengevat.
Downloaden rapporten en folder
De vier rapporten over vrijloopstallen en de folder kunt u gratis
downloaden:
* rapport 230, âVerdamping uit ligbodems van vrijloopstallen.
Oriënterende modelberekeningenâ, van M.C.J. Smits en A.J.A.
Aarnink;
* rapport 231, âOriënterend laboratoriumonderzoek naar
ammoniakemissie uit bodempakketten voor vrijloopstallenâ, van
M.C.J. Smits et al.;
* rapport 238, âEconomische aspecten van de vrijloopstal. Kosten en
baten in vergelijking met een ligboxenstalâ, van H.J.C. van Dooren
et al.;
* rapport 244, âInternationale verkenning van ervaringen met
vrijloopstallenâ, van H.J.C. van Dooren en P.J. Galama;
* folder âVrijloopstal melkvee⦠begint met de bodemâ.
Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Paul Galama,
projectleider âBodems voor vrijloopstallenâ, tel. 0320-293416.
Contactpersoon voor rapporten 230 en 231: Michel Smits, tel.
0320-293596. Voor de rapporten 238 en 244: Hendrik Jan van
Dooren, tel. 0320-293436.