---
---
Herdenking Indiegangers 2009
Wethouder Coby van der Laan sprak zaterdag 15 augustus 2009 de
volgende tekst uit bij de herdenking van de Indiegangers.
Vergeten slachtoffers en hun verhaal
15 augustus 2009. Vanavond herdenken we op deze speciale plek
opnieuw de Japanse capitulatie, inmiddels al 64 jaar geleden. En
we gedenken hier met name de vijf Heerenveners die niet
terugkeerden:
Sake Heemstra, Lieuwe van der Molen, Pieter Roorda, Sybren Smilde
en Gerrit Vis. Hun namen staan hier in steen én in ons hart
gebeiteld opdat we niet vergeten.
We denken vanavond ook terug aan al die anderen en diegenen die in
dat verre Nederlands-Indië waren en onder de Japanse bezetting
hebben geleden.
Ik heb diep respect voor allen die hier vanavond aanwezig zijn en
hier herinnerd worden aan de gevallen militairen en burgers.
Bij de voorbereidingen op deze herdenking stuitte ik op een
artikel in de Leeuwarder Courant met de titel: Vergeten
slachtoffers en die titel zette mij aan tot verder nadenken en
bezinning.
64 jaar oorlogsverleden ligt vandaag achter ons. Een verleden dat
ieder van u hier aanwezig, zich anders zal herinneren. De
strijders die ver van huis waren en de mensen die zwaar geleden
hebben onder de Japanse bezetting.
Ook hier heeft ieder zo eigen beelden in het hoofd als
herinnering.
Meer dan 64 jaar geleden waren het vaak mannen die uitgezonden
werden. Mannen die vrouw en kinderen achterlieten. Vrouwen die
thuis bleven en niet wisten of hun geliefde of vader terug zou
komen.
Er zijn verhalen over moeders die jaren nadien tegen beter weten
in bleven wachten op zonen die niet terugkwamen.
Ik herinner mij ook een uitspraak van de broer van mijn vader. Hij
vertelde mij onlangs : 'Ik verliet mijn meisje en kreeg een vrouw
terug. Wat was ik blij dat ze op mij gewacht had'. Daarna brak de
tijd aan om samen te werken aan een nieuwe toekomst.
Maar ook duizenden landgenoten uit voormalig Nederlands-Indië
moesten hier een nieuwe toekomst opbouwen. En ik citeer uit de
toespraak van de voorzitter van de Tweede Kamer in 2007 "Voor hen
was niet alleen het klimaat koud. Ook het Nederlandse volk toonde
zich niet erg hartelijk bij hun opvang. Nederland was druk bezig
met zelf te herstellen van de oorlogsjaren in Europa".
Er was weinig aandacht voor slachtoffers uit de jappenkampen en
van de dodenspoorweg door het oerwoud. Nu vandaag hier in
Heerenveen besef ik wat een ieder in die tijd zowel daar als hier
heeft doorgemaakt. Mede dankzij verhalen die opgeschreven en
doorverteld worden. Indringende verhalen over mannen, vrouwen en
kinderen.
Vrouwen spelen ook vandaag de dag een andere belangrijke rol.
Meer dan in uw tijd maken vrouwen nu deel uit van vredesmissies.
En als we nu de journaalbeelden volgen dan zien we ontroerende
taferelen als mannen, vrouwen en kinderen hun geliefde opwachten.
Tranen van geluk en verdriet wedijveren met elkaar. Vreugdetranen
als je partner terugkomt, maar ook tranen van verdriet omdat je
vriend en maatje niet terugkeert.
De verhalen die u kunt vertellen én de verhalen van de jongere
veteranen zorgen voor blijvende aandacht. Blijvende aandacht voor
slachtoffers en de reden waarom onze landgenoten slachtoffer zijn
geworden. Ook de verhalen van vrouwen over wat het met je doet als
je achterblijft, de onmacht die je bekruipt als er een aanslag is
in het oorlogsgebied waar je partner op dat moment werkt, en de
spanning die er is tussen bijdragen aan de opbouw van een land of
een gebied, terwijl oorlogsgeweld op de loer ligt. Dat brengt
oorlog en geweld ook nu dichtbij voelbaar. Ook die verhalen vragen
om aandacht.
Dat gevoel aan het papier toevertrouwen of publiekelijk
uitspreken, zorgt ervoor dat we blijven herdenken. Ook vanavond,
nu we samen stilstaan bij dit monument, waar het verhaal en onze
herinneringen zo voelbaar zijn.
En ik zou willen eindigen met een oproep aan u allen om uw verhaal
door te geven en te blijven vertellen. Blijf ons herinneren aan
hoe het was, zodat we nooit vergeten.
Dank u wel.
---
Gemeente Heerenveen