14 augustus 2009
Investering in kunst levert minder op dan aandelen
Grootschalig onderzoek van kunstmarkt
Investeringen in kunstwerken leveren minder op dan vaak wordt aangenomen of gehoopt. Dat concluderen de Tilburgse hoogleraar Corporate Finance Luc Renneboog en promovendus Christophe Spaenjers op grond van gegevens van ruim 1,1 miljoen verkopen van schilderijen, tekeningen en prenten door veilinghuizen. Tussen 1951 en 2007 nam de waarde van kunstwerken toe met gemiddeld 4 procent per jaar.
Luc Renneboog en Christophe Spaenjers bestudeerden de verkoop van 1,1 miljoen kunstwerken van ruim 10.000 kunstenaars: de grootste database ooit met van gegevens van kunstveilingen. Met behulp van een zogenaamde hedonistische regressieanalyse berekenden ze een prijsindex, waaruit blijkt dat kunstwerken tussen 1951 en 2007 gemiddeld 4% in waarde zijn toegenomen.
In de periode 2002-2007, toen de kunstmarkt een hoge vlucht nam, lag de gemiddelde waardestijging van kunstwerken wel hoger, op 11,6% per jaar. Dat verklaart volgens de onderzoekers de toegenomen aandacht voor kunst als investering. Maar wanneer de opbrengst van kunst wordt vergeleken met die van financiële investeringen op de lange termijn, blijkt dat kunst minder oplevert dan aandelen. Kunstwerken zouden dus vooral gekocht moeten worden om niet-financiële redenen, concluderen de onderzoekers, in de hoop dat de hoge transactiekosten worden gecompenseerd door de waardevermeerdering op de lange termijn.
Spaenjers en Renneboog ontdekten ook dat de waarde van olieverfschilderijen de laatste vijf jaar sterker is toegenomen dan die van tekeningen en prenten. Verder doen naoorlogse kunststromingen als abstract expressionisme en pop-art het beter dan vooroorlogse. Wel fluctueren de prijzen van die stromingen meer.
De prijzen van kunstwerken worden volgens de onderzoekers vooral bepaald door de reputatie van de kunstenaar en de echtheid van het werk. Het onderwerp van het werk doet er ook toe: zelfportretten en stadsgezichten leveren bijvoorbeeld het meest op. Werken die verkocht worden door Sotheby's of Christie's in Londen of New York zijn het kostbaarst.
Universiteit van Tilburg