Rotterdam rules moderniseren wereldwijd het zeevervoer
Persbericht | 13-08-2009
Moderne, eenduidige regels voor het vervoer van goederen over zee
maken de wereldhandel straks efficiënter. Hierdoor gaat de overdracht
van goederen sneller en zullen de kosten dalen, mede dankzij het
gebruik van elektronisch verkeer. Dit is het gevolg van een geheel
nieuw zeevervoersverdrag van de Verenigde Naties (VN) dat door
vertegenwoordigers uit verschillende landen in september 2009 in
Rotterdam wordt ondertekend.
Na ondertekening zal het VN-verdrag de naam Rotterdam Rules dragen.
Minister Hirsch Ballin van Justitie komt met wetsvoorstellen voor
goedkeuring van de internationale overeenkomst en noodzakelijke
aanpassing van Nederlandse wetgeving.
Het verdrag is voorbereid door UNICITRAL, de VN Commissie voor
Internationaal handelsrecht, en gaat over afspraken tussen vervoerder
en afzender van lading die via zeehavens wordt getransporteerd. De
verwachting is dat de nieuwe regels een impuls geven aan de
internationale handel en het goederenvervoer, en de mondiale
economische infrastructuur zullen versterken. Nederland profiteert
hiervan door de wereldhaven Rotterdam.
Momenteel is het vervoersrecht internationaal niet goed op elkaar
afgestemd en zelfs op onderdelen gedateerd. De bestaande verdragen
zijn niet altijd volledig en de interpretatie van de regels verschilt
per land. Dat is nadelig voor de ontwikkeling van de handel en het
vervoer van goederen over zee. Internationale handel is gebaat bij
rechtszekerheid en bij moderne regels die aansluiten bij de praktijk.
De Rotterdam Rules bieden die zekerheid voor het internationale
vervoersrecht. Ze zijn toepasselijk van `deur tot deur' waardoor
hetzelfde recht geldt voor het vervoer over de weg, per spoor en over
zee. Dat is voordeliger voor de moderne wijze van vervoer per
container. Containervervoer bestaat vaak uit een combinatie van
vervoer per zeeschip, binnenvaartschip, vrachtauto en/of trein. De
bestaande zeevervoerverdragen houden nog geen rekening met deze vorm
van vervoer. De Hamburg Rules (1978) zijn bijvoorbeeld alleen
toepasselijk van port-to-port. De Hague Visby Rules (1968) - waarbij
Nederland nu partij is - werkt vanaf het moment dat de takel aan de
lading wordt vastgemaakt bij het inladen van de goederen tot het
moment dat de takel wordt losgemaakt bij het uitladen van de partij.
Een verdrag wordt alleen door een groot aantal staten geratificeerd
als het een goede balans kent tussen de belangen van de vervoerder en
de lading. De Hamburg Rules zijn bijvoorbeeld door maar weinig grote
maritieme staten geratificeerd doordat ze als te ladingvriendelijk
worden beschouwd. De Rotterdam Rules verzwaren de aansprakelijkheid
van de vervoerder. De verplichting van de vervoerder om voor een
zeewaardig schip te zorgen, gaat tijdens de hele reis gelden in plaats
van alleen bij aanvang daarvan. Bovendien wordt het bedrag waartoe de
vervoerder zijn aansprakelijkheid mag beperken, verhoogd.
In de praktijk van goederenvervoer over zee wordt nog weinig gebruik
gemaakt van elektronisch verkeer. Reden hiervoor is het gebrek aan een
juridisch kader dat aangeeft in hoeverre daarvan gebruik kan worden
gemaakt. De Rotterdam Rules maken duidelijk dat het is toegestaan
gebruik te maken van elektronische transportdocumenten. Hierdoor wordt
de overdracht van vervoerde goederen sneller en dalen de
transactiekosten.
Een ander voordeel van de Rotterdam Rules is dat er minder
verweermogelijkheden zijn waardoor naar verwachting het aantal
procedures zal dalen. De vervoerder is onder de nieuwe Rotterdam Rules
bijvoorbeeld ook aansprakelijk voor schade die is ontstaan door een
navigatiefout. Onder de Hague Visby Rules was de vervoerder niet
aansprakelijk ingeval van een navigatiefout. Met het bestaan van de
huidige moderne navigatiemiddelen wordt dat verweer niet meer als
rechtvaardig beschouwd. Ook het in de Hague Visby Rules opgenomen
verweer dat de schade is ontstaan door een fout in het management van
het schip is in de Rotterdam Rules komen te vervallen.
Verder biedt het nieuwe VN-verdrag de verweermogelijkheden die de
vervoerder heeft aan alle werknemers, vertegenwoordigers en
zelfstandige hulppersonen van de vervoerder voor zover zij
aansprakelijk kunnen worden gesteld op grond van de Rotterdam Rules.
Hiermee komt een einde aan jarenlange juridische discussies over de
aansprakelijkheid van derden bij zeetransport van goederen. Het
voorkomt dat tijd en geld moet worden besteed aan procedures.