Rode Kruis Belgie
De Verdragen van Genève bestaan 60 jaar: er zijn grenzen aan oorlog!
Veldonderzoek wereldwijd wijst op noodzaak aan menselijkheid in
oorlogstijd
Het Internationale Rode Kruiscomité (ICRC) viert op 12 augustus 2009
de 60ste verjaardag van de Verdragen van Genève en roept daarom alle
landen en gewapende groeperingen op om in de toekomst een betere
naleving van de verdragen te garanderen. Het resultaat van
veldonderzoek in 7 door conflicten getroffen landen versterkt deze
oproep.
De Verdragen van Genève en de drie aanvullende protocollen bieden het
belangrijkste kader voor de bescherming van alle personen die niet of
niet meer deelnemen aan een gewapend conflict, waaronder gewonde en
zieke strijders, burgers en krijgsgevangenen. Ook het humanitaire
mandaat van het ICRC staat omschreven in deze verdragen, zoals
bezoeken aan gevangenen, het organiseren van hulpoperaties en
gezinshereniging.
De Verdragen van Genève vormen bovendien de hoeksteen van het
universeel goedgekeurde Internationaal Humanitair recht (IHR) : 194
staten hebben zich tot de Verdragen van Genève gebonden.
Toch is er in Genève niet meteen reden voor euforie. âWe zien
regelmatig overtredingen van het IHR in de praktijk. Dit kan de vorm
aannemen van massale verplaatsingen van burgers, onverantwoorde
aanvallen op de burgerbevolking of de mishandeling van gevangenenâ,
stelt ICRCâs president Jakob Kellenberger. âZelfs in een oorlog zijn
er grenzen. Als de bestaande regels worden nageleefd, dan zou veel
leed vermeden kunnen worden. Positief is dat wangedrag sneller wordt
opgemerkt en dat steeds meer personen die verantwoordelijk waren
daadwerkelijk berecht worden.â
Onderzoek in conflictgebied
De relevantie van de verdragen werd onlangs getoetst met een
opiniepeiling. Deze peiling werd in opdracht van het ICRC uitgevoerd
in Afghanistan, Colombia, de DRC, Haïti, Libanon, Liberia en in de
Filippijnen. De studie âOur World. Views from the fieldâ onthult welk
gedrag tijdens vijandigheden als âaanvaardbaarâ wordt bevonden door
bewoners van oorlogszones en hoe zij de effectiviteit van de Verdragen
van Genève inschatten.
De resultaten van de studie tonen aan dat de basisideeën van de
Verdragen van Genève en het IHR veel steun genieten bij personen die
daadwerkelijk in conflictzones hebben gewoond. âIk vind het erg
bemoedigend te merken dat - hoezeer men ook heeft geleden onder de
terreur van gevechten - mensen blijven onderkennen dat bepaalde zaken
ongeoorloofd zijn. Voorbeelden daarvan zijn het treffen van de
burgerbevolking, kidnappings, marteling, aanvallen op religieuze
monumenten, plunderingen en seksueel misbruik,â verklaarde ICRCâs
directeur van het internationaal recht Mr. Spoerri.
âDe studie legt echter eveneens bloot dat er nog een verschil is
tussen theorie en praktijk : de impact van de regels blijkt in de
praktijk immers veel zwakker dan de steun die voor diezelfde regels
werd uitgesproken. Dit betekent concreet dat personen in
conflictgebieden behoefte hebben aan een betere naleving van het
humanitair recht. Het ICRC zet daar alvast de schouders onder.â
Mechelen, 12 augustus 2009