Universiteit Leiden

Dr. Ria Reis benoemd tot hoogleraar Medische antropologie

Dr. Ria Reis is per 1 juli bij de Faculteit der Geneeskunde benoemd tot hoogleraar Medische antropologie, in het bijzonder antropologie in public health. Het betreft een deeltijdleerstoel die samen met de afdeling Sociologie en antropologie en de Amsterdam School for Social Science Research van de Universiteit van Amsterdam, is opgezet.

Verbetering medische praktijk
De medische antropologie bestaat uit de antropologie van geneeskunde en antropologie in geneeskunde. De antropologie van geneeskunde is meer beschrijvend, de antropologie in geneeskunde, waar het hier over gaat, is er -- hoewel overlap bestaat - op gericht de medische praktijk te verbeteren. Onderwerp van studie zijn de opvattingen en praktijk met betrekking tot gezondheid, ziekte en genezen in hun culturele en sociale context.

Kwetsbare groepen en individuen
Meer concreet gaat het om de invloed van de cultuur en de maatschappij op de manier waarop mensen gezondheidsproblemen ervaren en interpreteren, omgaan met hun gezondheid en reageren op interventies vanuit de gezondheidszorg. Hieronder valt een veelheid aan vraagstukken, bijvoorbeeld: wat zijn de perspectieven en zorgbehoeften van patiënten, hoe is de interactie tussen patiënt en zorgverlener, wat is de invloed van medische technologie, hoe reageren patiënten op leefregels aangaande de gezondheid, wat is de relatie tussen therapiekeuze en therapietrouw? Het uiteindelijke doel van de medische antropologie is genereren van kennis ten behoeve van preventie. Kwetsbare groepen en individuen zoals migranten, ouderen, kinderen en chronisch zieken hebben in het onderzoek de bijzondere aandacht.

Dicht bij de medici
Het is gebruikelijk om de medische antropologie in te bedden in de Faculteit der Sociale wetenschappen maar het LUMC geeft er de voorkeur aan de leerstoel zo dicht mogelijk bij de medici te positioneren.

Het LUMC heeft een hoogleraar Cultuur, Gezondheid en Ziekte, prof.dr. Annemieke Richters. Zij gaat in 2010 met pensioen. Reis is haar beoogd opvolger.

Swaziland
Reis (1955) studeerde met lof af in Culturele antropologie en niet westerse sociologie aan de Vrije Universiteit in Amsterdam. Na haar studie werkte ze vijf jaar als freelance cursusleider voor het Tropen Instituut. In 1985 vertrok ze voor drie jaar naar Swaziland (Zuidelijk Afrika) om er onderzoek te doen. Na terugkomst begon ze bij de Universiteit van Amsterdam (UvA) aan haar proefschrift Sporen van ziekte: medische pluraliteit en epilepsie in Swaziland. Ze kreeg de graad van doctor in 1996.

Twee functies naast elkaar
Na haar promotie had Reis een aantal jaren twee functies naast elkaar. Ze was coördinator van het contractonderwijs van de Faculteit der Sociale Wetenschappen van de UvA en daarnaast respectievelijk onderzoeker bij het Instituut voor Epilepsiebestrijding in Heemsteede (1996-1998) en programma manager van Amsterdam Master's in Medical Antrophology (AMMA) bij het bureau van de Faculteit der Sociale Wetenschappen van de UvA (1997-1999).

Universitair hoofddocent
In 2001 werd Reis universitair docent en in 2005 universitair hoofddocent. Tot 1 juli was ze bij de UvA directeur van AMMA, voorzitter van het subprogramma Child Health and Child Agency en PhD-coördinator van het research cluster Health, Care and the Body. Reis heeft sinds 1983 67 publicaties op haar naam staan. Ook is zij in staat onderzoeksgelden aan te trekken. Zij heeft zitting gehad in zeven
promotie-commissies.

Onderzoek
Het onderzoek van Reis zal zich gaan richten op de Nederlandse situatie, met name op de jeugd. De uitkomsten zullen nuttig zijn voor artsen, professionals op het gebied van public health en geestelijke gezondheidszorg en voor beleidsmakers; een van de taken van Reis wordt dan ook die uitkomsten actief uit te dragen. Het beoogde onderzoek sluit goed aan bij onderzoek dat het LUMC al doet in samenwerkingsclusters met anderen.

Onderwijs
Geneeskundestudenten hebben belangstelling voor de medische antropologie. Aangezien de inspanningen van Reis op het onderzoek komen te liggen, zal naast haar een universitair (hoofd)docent worden aangesteld die met het leeuwendeel van het onderwijs wordt belast.

(11 augustus 2009/CH)