ChristenUnie
ChristenUnie.nl
Bijdrage Ernst Cramer aan het AO Anders betalen voor mobiliteit
woensdag 17 juni 2009 13:00
De heer Cramer (ChristenUnie): Voorzitter. De tweede
voortgangsrapportage zou eigenlijk een moment van vreugde moeten zijn.
Er zijn ook een aantal goede zaken te melden. De certificering van het
hoofdspoor is bezig, de aanbestedingen zijn gestart, de ombouw in het
fiscale stelsel is prima op stoom en het kabinet treuzelt niet met het
traject van de vergoedingsbrief. De communicatie die gisteravond en
vanmorgen op gang is gekomen, jaagt bij mij enigszins het zweet op de
rug. Daar hoef ik niet eens voor op de loopband te staan. Wij hebben
in dit huis, niet in de laatste plaats in het spoeddebat, nadrukkelijk
gewisseld dat het noodzakelijk is dat wij voor de vakantie de
wetgeving krijgen. De minister heeft aangegeven dat er twee
belangrijke voorwaarden zijn om in 2011 te kunnen beginnen met de
invoering: behandeling van het wetsvoorstel in 2009 en het parallel
schakelen van het aanbestedingstraject en de behandeling van het
wetsvoorstel. Ik heb in het spoeddebat al gezegd dat ik op basis van
de VGR denk dat wij nog steeds op stoom zijn. We krijgen een discussie
over het systeem van de wet en het tarief. Dat heb ik de minister
horen zeggen. Dat snap ik wel, maar we moeten in dit debat scherp
krijgen waarom het volgens de minister nodig is dat wij het
wetsvoorstel niet voor de vakantie krijgen. Ik bedoel: het zomerreces.
We hebben helemaal geen vakantie; we zijn uitsluitend niet aan het
vergaderen. We kunnen het systeem van de wet hierdoor niet bespreken
of in ieder geval niet doorgronden. In tegenstelling tot de wens van
de minister kunnen wij hier snel na de zomervakantie dus niet met
elkaar over spreken. Ik ben daar nog niet klaar mee. Nu een aantal
andere zaken, ook naar aanleiding van de tweede voortgangsrapportage.
Wat de planning betreft: we hebben al uitgebreid gesproken over de in
de voortgangsrapportage aangekondigde vertraging van acht maanden. Mij
is nog niet helder in hoeverre dit inmiddels geleid heeft tot een
mogelijke bijstelling, gelet op de voortgang van het project. Kan die
tijd ingelopen worden? We hebben het immers niet alleen over de
risico's, maar ook over de mogelijkheden om met projectmatige
projectbeheersing de vertraging in te lopen. Het enige lichtpuntje dat
ik op dit moment zie, is dat de minister onderzoekt of de ombouw van
de auto's sneller kan. De fractie van de ChristenUnie krijgt van de
minister graag een analyse van die versnellingsmogelijkheden. Met het
Procap-rapport lijken de vertragingen nog veel groter te worden. Dat
verbaast mij, ook na het spoeddebat. De minister kondigt immers aan
dat hij zijn planning gaat aanpassen naar aanleiding van dit rapport,
maar na lezing van het rapport is volstrekt onhelder hoe de minister
omgaat met de risico's. Eerst maakt hij nog onderscheid tussen de
optimistische politieke planning - in vaktaal: «de deterministische
planning» - en de waarschijnlijke of probabilistische planning. Nu
lees ik echter dat in die waarschijnlijke planning allerlei risico's
niet worden meegenomen, terwijl de minister dat wel betoogd heeft. Er
zouden dus weer buffers meegenomen moeten worden. Waarom zijn die
buffers dan niet opgenomen in die waarschijnlijke planning? Het komt
op mij zo over dat de minister straks met een «nog waarschijnlijkere
planning» moet komen waaruit misschien ook nog meer risico's blijken.
Ik hoop dat hij dit ontkent en dat hij dit duidelijk kan maken, maar
dit perspectief stemt mij op dit moment bezorgd. De minister heeft het
voortdurend over het monitoren van de risico's, maar in het
auditrapport staat dat het projectbeheer nog steeds niet toereikend
is, met name op het gebied van het plannings- en
voortgangsbewakingsproces, het risicomanagement en het interface- en
configuratiemanagement. Bovendien is monitoringsinformatie over de
uitvoering van de verbeteringen beperkt aanwezig. Kan de minister
garanderen dat dit zo snel mogelijk op orde is? Ik zou eigenlijk
willen zeggen: kan hij ons garanderen dat dit nog voor de zomer op
orde is? Het reces dan, want de zomer is al begonnen. De ChristenUnie
is voor een basistarief op basis van CO2, waarbij de effecten voor het
milieu zo goed mogelijk zijn. Enkele fracties hebben gevraagd om
doorrekening van extra scenario's. De minister stelt dat dit allemaal
niet past binnen de principes van Nouwen. Minister, u kunt toch Tweede
Kamer, vergaderjaar 2008-2009, 31 305, nr. 147 21 wel de effecten van
een stadstarief of een minitarief doorrekenen, zodat we weten wat dat
zou kunnen betekenen? Die actoren zitten in het tarief en zijn van
belang voor de latere sturing. Daarnaast heeft de minister het over de
technische complexiteit hiervan, maar hij maakt niet inzichtelijk hoe
groot die complexiteit is. Dat is wel van belang, omdat wij nu aan de
slag gaan met de bouw van die kastjes. Voor de uitstoot gaat de
minister uit van de registratie bij de Rijksdienst voor het
Wegverkeer. Dat is op zich begrijpelijk, maar hoe gaat de minister
daarmee om als bijvoorbeeld uit een TNO-rapport blijkt dat Euro
3-bestelauto's veel meer uitstoten dan nu wordt aangenomen? De
minister stelt dat de vertraging van de kilometerprijs vrijwel geen
effect heeft op het NSL en op Schoon en Zuinig. Volgens het Planbureau
voor de Leefomgeving en het ECN is het effect op de CO2-uitstoot
tussen 0,5 en 1 megaton minder dan verwacht werd in Schoon en Zuinig.
Naar mijn overtuiging gaat dit dus niet meevallen; collega Vendrik zei
dat ook al. Dit is een forse tegenvaller. Ik vraag de minister om aan
te geven hoe hij dit denkt te compenseren. Volgens mij komt hij niet
weg met de opmerking: we zullen wel zien en dan gaan we wel
compenseren. Tot slot een aantal opmerkingen over de
lastenneutraliteit. De afspraak is dat de omzetting naar de
kilometerprijs lastenneutraal gebeurt. De minister zegt daarbij iets
te gemakkelijk dat dit een lager tarief betekent voor vrachtwagens.
Uitgaande van het principe dat de vervuiler betaalt, is het op de
lange termijn niet te verkopen dat vrachtwagens veel minder betalen
dan particulieren in hun zuinige stadsauto. Nu wij toch over de
toekomst praten: hoe zit het precies met het Europese systeem EETS? De
minister stelt dat dit een aanvullende dienst is, maar zegt
tegelijkertijd dat het een risico is als de EETS Nederlanders toestaat
om diensten af te nemen van een Europese provider. Voorts blijft de
ChristenUnie van mening dat ook motorrijders uiteindelijk de
kilometerprijs zullen moeten gaan betalen.