Raad voor de Rechtspraak


Toegankelijke rechtspraak: wetsvoorstel evaluatiewet modernisering rechterlijke organisatie

Den Haag, woensdag 29 juli 2009 Op 27 juli 2009 heeft de minister van Justitie het wetsvoorstel Evaluatiewet modernisering rechterlijke organisatie naar de Tweede Kamer gestuurd. Dit wetsvoorstel bevat enkele maatregelen naar aanleiding van de evaluatie van de modernisering van de rechterlijke organisatie, die is uitgevoerd door de Commissie evaluatie modernisering rechterlijke organisatie (commissie-Deetman). Een van de maatregelen is uitbreiding van de bevoegdheid van de kantonrechter om zaken te behandelen. Op dit moment behandelt de kantonrechter civiele zaken met een waarde tot EUR5.000 en een aantal typen zaken ongeacht het financiële belang, zoals arbeids- en huurzaken. Alle overige civiele zaken worden behandeld door de civiele rechter.
Burgers kunnen straks voor zaken tot EUR 25.000 en in alle geschillen over consumentenkrediet (leningen tot EUR 40.000) en consumentenkoop zonder advocaat bij de rechter terecht. Bij de kantonrechter hoeft een burger namelijk - anders dan bij de civiele rechter - geen advocaat mee te nemen, maar kan hij zijn eigen zaak bepleiten of andere juridische ondersteuning inschakelen. De Raad voor de rechtspraak juicht de verruiming toe omdat de rechtspraak daarmee toegankelijker wordt voor de burger. De burger zal immers in meer zaken zelf de keuze kunnen maken of hij gebruik wil maken van een advocaat. Als gevolg van de uitbreiding van de bevoegdheid van de kantonrechter zal het aantal zaken bij de kantonrechter toenemen en het aantal zaken bij de civiele rechter afnemen. Het is daarnaast niet uitgesloten dat er van de veranderingen ook een aanzuigende werking uitgaat. Ervaringen in het verleden lijken echter niet op dit effect te wijzen.

Samenwerking gerechten
Vooruitlopend op de herziening van de gerechtelijke kaart maakt het wetsvoorstel het voor de gerechten beter mogelijk om samen te werken, zowel wat betreft de bedrijfsvoering als de zaaksbehandeling. Op het gebied van bedrijfsvoering kan de Raad gerechten opdragen een samenwerkingsverband te creëren, bijvoorbeeld op het gebied van automatisering of beveiliging.
Daarnaast kunnen bepaalde zaken, met het oog op de kwaliteit en continuïteit, op aanwijzing van de Raad worden overdragen aan een andere rechtbank binnen een ressort. Dit kan als een rechtbank tijdelijk te weinig (specialistische) zittingscapaciteit heeft. Op bestuurlijk gebied kan een bestuurslid tegelijkertijd deel uit maken van twee gerechten. Dit maakt het onder andere mogelijk om de bestuurlijke organisatie van de Rechtspraak verder te ontwikkelen, zeker ook met het oog op de bestuurlijke fusies tussen gerechten in de toekomst. De herziening van de gerechtelijke kaart wordt in de toekomst vormgegeven in een apart wetsvoorstel.

Andere maatregelen
De Raad krijgt in het wetsvoorstel Evaluatiewet modernisering rechterlijke organisatie de bevoegdheid om nevenlocaties aan te wijzen. Tot dusver zijn nevenlocaties nog wettelijk verankerd. In de toekomst zullen volgens het wetsvoorstel alleen de hoofdlocaties in de wet vastgelegd worden.
Met het oog op de onevenwichtige verdeling van zaken over de vijf gerechtshoven, bevat het wetsvoorstel voorstellen voor een nieuwe indeling van de ressorten. Ressort Leeuwarden wordt uitgebreid met de arrondissementen Almelo en Zwolle-Lelystad. Arrondissement Utrecht komt in ressort Arnhem te vallen en arrondissement Middelburg in ressort Den Bosch.
Het voorstel bevat ook mogelijkheden om klachten tegen een rechter in te dienen bij de Hoge Raad. Dit is een aanvulling op de al bestaande mogelijkheid om een klacht in te dienen bij het gerecht waar de betreffende rechter werkzaam is.

Lees ook:

- Het advies van de Raad voor de rechtspraak (pdf) met bijlage (juli 2008)

- Themadossier herziening gerechtelijke kaart
- Achtergrondinformatie Commissie Deetman

- 'Ruim baan voor de burger' (pdf): eindrapport van de adviescommissie verbreding kantonrechtspraak (Commissie Hofhuis, november 2007)

Bron: Raad voor de rechtspraak Datum actualiteit: 29 juli 2009 Naar boven