Onderzoek: Veiliger gevoel door cameratoezicht in Helderse binnenstad
op: 2009-07-29
Vier op de vijf van de ondervraagde Heldernaren is zeer positief over
de aanwezigheid van camera's in de binnenstad. Ruim 65 procent voelt
zich ook echt veiliger door dit cameratoezicht. Of de zeven camera's
ècht bijdragen aan de veiligheid is minder duidelijk. Het aantal
meldingen en aangiften bij de politie daalt al jaren gestaag, maar dat
kan ook andere oorzaken hebben. De camera's zijn namelijk slechts een
onderdeel in een breed pakket van maatregelen om de veiligheid in de
binnenstad te verbeteren.
In 1997 stelde de gemeente samen met de horeca, politie en justitie
een pakket maatregelen vast om excessen in het uitgaansgebied te
verminderen. Bezoekers voelden zich onveilig en de openbare orde was
regelmatig in het geding. De maatregelen bestonden uit meer
politiesurveillances, verbetering van de sluitingsverlichting, een
ontzeggingenbeleid en het verruimen van het vervoersaanbod. Het
cameratoezicht was het sluitstuk van dit pakket. Bij het
cameratoezicht werken de gemeente, politie Noord-Holland Noord en DEKO
- de beheerder van de camera's -nauw samen. De gemeente is
eindverantwoordelijk, ook voor de financiën. Op dit moment zijn er
zeven camera's in de binnenstad. De eerste werden in 1998 in
het uitgaansgebied, maar later zijn ze ook in het winkelgebied
opgehangen (zie bijlage voor kaartje). Alle camera's zijn beweegbaar,
kunnen inzoomen, hebben een zeer scherp beeld, zijn minder
vandalismegevoelig dan oude modellen en kunnen 360° roteren.
Onderzoek naar effecten cameratoezicht
Dit cameratoezicht is nooit tegen het licht gehouden. Dit jaar is dat
voor het eerst gedaan. Daarvoor zijn politiecijfers gebruikt en is een
enquête gehouden onder de bewoners van de stad. Ook de winkeliers,
horecaondernemers en DEKO is gevraagd naar hun standpunt. Omdat het de
eerste keer dat het cameratoezicht in de binnenstad is geëvalueerd,
zijn geen cijfers bekend waarmee kan worden vergeleken. Daarom wordt
deze eerste evaluatie als beginpunt gebruikt voor verdere onderzoeken.
Politiecijfers laten daling zien
Politiecijfers van de afgelopen vier jaar laten zien dat het aantal
aangiften en meldingen in de straten waar een camera hangt elk jaar
afneemt. Ten opzichte van 2006 is het aantal aangiften in 2008 gedaald
met 11,5%. Het aantal meldingen, inclusief aangiften, is in diezelfde
periode met 10,8% gedaald. [In de bijlage bij dit persbericht vindt u
de exacte cijfers] Dat zijn mooie cijfers, maar het gaat te ver deze
daling aan de camera's te wijten. In de eerste plaats zijn er geen
gegevens van voor de periode dat er camera's hingen. Het echte nut van
de camera's kan dan ook moeilijk worden bepaald. Daar komt bij dat er
een heel pakket van maatregelen is ingevoerd. De daling wordt
logischerwijs eerder veroorzaakt door dit pakket, dan door één
zelfstandig onderdeel, zoals camera's. Het is dus moeilijk een
positief verband te leggen tussen de vermindering van het aantal
aangiften en de aanwezigheid van camera's. Het kan natuurlijk ook zo
zijn dat er meer criminaliteit is, maar dat er minder aangiften worden
gedaan.
Bewoners tevreden over camera's
In maart 2009 is onderzoek gedaan naar de veiligheidsbeleving van de
Helderse bevolking in relatie tot de aanwezigheid van camera's in de
binnenstad. Er werden 1000 Heldernaren ondervraagd, 320 daarvan hebben
gereageerd. Een van de belangrijkste conclusies is dat ruim 65% van de
respondenten zich veiliger voelt door de aanwezigheid van de camera's.
Verder is ruim vier op de vijf respondenten (zeer) positief over het
cameratoezicht in de binnenstad (82%). Nog geen 2% is hierover (zeer)
negatief. Daarnaast gaf het grote merendeel van de respondenten (93%)
aan dat hun privacy of vrijheid er niet door wordt aangetast. Wel
plaatsen sommige mensen vraagtekens bij het gebruik. Kijkt er
bijvoorbeeld wel iemand naar de camerabeelden? Is de preventieve
werking voldoende? Degenen die rottigheid willen uithalen zijn immers
ook op de hoogte van de aanwezigheid van camera's. En wat gebeurt er
eigenlijk met de opnamen?
Rapportcijfer veiligheid onvoldoende
Aan de respondenten is verder gevraagd of zij zich wel eens onveilig
voelen in de binnenstad. 38% geeft aan dat dit wel eens het geval is.
Vrouwelijke respondenten voelen zich vaker onveilig in de binnenstad
dan mannelijke, respectievelijk 41% en 34%. De Helderse bevolking is
ook gevraagd een rapportcijfer te geven voor de veiligheid in de
binnenstad op verschillende tijdstippen. Overdag geeft men gemiddeld
het rapportcijfer 7,4, 's avonds geeft men een 5,8 terwijl het
rapportcijfer voor de veiligheid 's nachts gemiddeld op een 4,5
uitkomt.
Overlast en criminaliteit verminderd door camera's?
De respondenten is gevraagd of men vindt dat de overlast en de
criminaliteit in de binnenstad de laatste jaren door de aanwezigheid
van camera's is verminderd. Bijna een kwart van de respondenten (ruim
23%) denkt dat dit het geval is, 15% denkt dat dit niet zo is, de
overige 62% heeft hierover geen mening. De algemene teneur uit de
antwoorden is dat het wel veiliger is geworden, dat er minder verhalen
zijn over agressie en overlast. Wel hebben sommige respondenten het
idee dat de overlast zich heeft verplaatst naar plekken zonder
cameratoezicht.
Publiek meer informeren
Een van de conclusies die de gemeente moet trekken uit de reacties van
de ondervraagden, de (horeca)ondernemers en DEKO, is dat de gemeente
te weinig heeft gecommuniceerd over de werking van de camera's. Wat
kunnen ze, wie bekijkt ze, waar worden de beelden voor gebruikt,
worden ze bewaard? De gemeente gaat de bewoners daar binnen een maand
nog uitgebreid over informeren.
Toekomst cameraproject
De gemeente ziet genoeg redenen om de camera's te laten hangen. Wel is
er een termijn van twee jaar aan verbonden. Na die twee jaar gaat de
gemeente opnieuw evalueren en bekijken of de noodzaak van
cameratoezicht nog steeds bestaat.
Gemeente Den Helder