Nederlandse Vereniging van Journalisten
Rechtbank erkent bijzondere positie journalistiek
donderdag 23 juli 2009 | De NVJ is verheugd over het vonnis van de
rechtbank Amsterdam, waarin is bepaald dat de AIVD het afluisteren van
Telegraaf-journalisten moet staken. Ook is het de AIVD niet toegestaan
om informatie die zij tot op dit moment heeft verkregen zelf te
gebruiken of over te dragen aan het openbaar ministerie. Een terechte
overwinning, zeggen NVJ en het Genootschap van Hoofdredacteuren in een
gezamenlijke verklaring. `In een democratie hoort de geheime dienst
geen journalisten te bespioneren.'
De Telegraaf had samen met de NVJ en het Genootschap van
Hoofdredacteuren een kort geding aangespannen over de
afluisterpraktijken van de veiligheidsdienst. De krant publiceerde op
28 maart 2009 een artikel over de rol van de AIVD in de aanloop naar
de oorlog tegen Irak in 2003. Op 4 juni 2009 werd een artikel
gepubliceerd over de beveiliging van de dalai lama tijdens zijn bezoek
aan Nederland. Naar aanleiding van deze artikelen stelde de AIVD vast
dat informatie vanuit de AIVD was gelekt naar journalisten van De
Telegraaf. Om dit lek op te sporen maakte de AIVD gebruik gemaakt van
haar bijzondere bevoegdheid om telefoons af te luisteren. De AIVD
heeft echter onvoldoende kunnen motiveren dat het afluisteren nodig
was om het lek bij de AIVD te dichten.
De NVJ is tevreden over het oordeel van de rechter dat het belang bij
journalistieke bronbescherming van de journalisten zwaarder weegt dan
de belangen van de staat. Bovendien oordeelde de rechter dat grote
terughoudendheid moet worden betracht bij het inzetten van bijzondere
bevoegdheden, zoals AIVD heeft gedaan. Slechts wanneer er sprake is
van concrete aanwijzingen dat de nationale veiligheid op korte termijn
wordt aangetast is dit toegestaan.
Dat de AIVD ondanks de eerdere uitspraak in 2006 wederom op
onrechtmatige wijze heeft afgeluisterd is een bedreiging voor de
onafhankelijke journalistiek, aldus de NVJ. `Voor het aan de kaak
stellen van misstanden in een democratische samenleving moeten
journalisten hun bronnen geheim kunnen houden.'
Eerder de dag oordeelde de rechtbank in Haarlem de huiszoeking bij
Telegraaf- journalist Jolande van de Graaf naar mogelijk staatsgeheime
documenten van de AIVD terecht was. De rechter oordeelde dat de
journlaist niet hoort te beschikken over staatsgeheime stukken.
Justitie moet alle documenten die niet mogelijk staatsgeheim zijn,
ongezien aan Van der Graaf teruggeven, aldus het vonnis.