IP/ 09/1180
Brussel , 23 juli 2009
Staatssteun : Commissie presenteert richtsnoeren voor
herstructureringssteun aan banken
De Europese Commissie heeft een mededeling goedgekeurd waarin zij
uitlegt hoe zij de herstructureringssteun van de lidstaten aan banken
beoordeelt. Dat gebeurt op basis van drie grondbeginselen: i) banken
die steun ontvangen moeten op lange termijn levensvatbaar zijn zonder
staatssteun, ii) banken die steun krijgen en hun eigenaren moeten een
eerlijk deel van de herstructureringskosten dragen en iii) er moeten
maatregelen worden genomen om de concurrentie in de interne markt zo
min mogelijk te verstoren. De richtsnoeren gelden tot 31 december
2010. Zij verduidelijken met name hoe de Commissie deze beginselen in
de huidige crisis van het financiële systeem wil toepassen om de
Europese banksector weer levensvatbaar te maken.
Commissaris Neelie Kroes, belast met concurrentie, zei: "De financiële
crisis is misschien nog niet voorbij, maar we moeten serieus met de
lidstaten aan de slag om de Europese banken te herstructureren. We
moeten zorgen dat de banken weer levensvatbaar worden zonder
staatssteun en we moeten de concurrentie in de interne markt opnieuw
aanwakkeren. De richtsnoeren die vandaag zijn vastgesteld, zijn een
nuttig instrument voor de banken en de lidstaten omdat ze duidelijk
maken welke criteria de Commissie de komende tijd zal hanteren voor
herstructureringssteun aan banken. Zij vormen een aanvulling op onze
eerdere richtsnoeren voor staatsgaranties, herkapitalisatie en de
behandeling van probleemactiva".
De Commissie krijgt als gevolg van reddingssteun voor banken die
goedgekeurd is op voorwaarde dat binnen zes maanden een
herstructureringsplan zou worden ingediend, thans veel individuele
gevallen van bankherstructurering te behandelen. Ter wille van de
transparantie, de voorspelbaarheid en een gelijke behandeling van de
lidstaten heeft de Commissie richtsnoeren opgesteld waaruit blijkt hoe
zij te werk gaat, welke criteria zij hanteert bij haar beoordeling en
welke informatie zij nodig heeft voor die beoordeling. Deze
richtsnoeren zijn gebaseerd op artikel 87, lid 3, onder b), van het
EG-Verdrag, dat staatssteun toestaat in geval van een ernstige
verstoring in de economie. De richtsnoeren zijn tijdelijk en gelden
tot eind 2010. Daarna moeten de gewone regels voor redding en
herstructurering op basis van artikel 87, lid 3, onder c), van het
EG-Verdrag weer worden toegepast (steunmaatregelen voor de
ontwikkeling van bepaalde vormen van economische bedrijvigheid of
bepaalde gebieden, mits de voorwaarden waaronder het handelsverkeer
plaatsvindt daardoor niet zodanig worden veranderd dat het
gemeenschappelijk belang wordt geschaad).
Financiële stabiliteit
De mededeling van de Commissie over de herstructurering vormt een
aanvulling op de richtsnoeren voor de beoordeling van staatssteun aan
banken die de Commissie sinds het begin van de financiële crisis heeft
vastgesteld met betrekking tot staatsgaranties , herkapitalisatie en
de behandeling van probleemactiva (zie respectievelijk IP/08/1495 ,
IP/08/1901 en IP/09/322 ). In die vorige richtsnoeren werd met name
aangegeven in welke gevallen banken een herstructureringsplan moeten
indienen. De nieuwe mededeling laat zien hoe de Commissie met behulp
van de concurrentieregels voor financiële stabiliteit zal zorgen. Het
herstel van de levensvatbaarheid van banken is de beste garantie voor
stabiliteit en zal ervoor zorgen dat banken geld kunnen blijven lenen
aan de economie.
Stresstest
De mededeling benadrukt dat het voor het uitstippelen van duurzame,
toekomstgerichte strategieën nodig is dat banken hun activiteiten aan
een stresstest onderwerpen. Daarbij dient een diagnose te worden
gesteld van de sterke en zwakke punten van de bank, wat aanleiding kan
geven tot het herzien van het businessmodel van de bank, het
identificeren en aanpakken van probleemactiva, het afstoten van
verliesgevende activiteiten of zelfs het overwegen van overname door
een levensvatbare concurrent of een ordelijke liquidatie.
Nog volgens de mededeling moeten banken die steun krijgen en hun
aandeelhouders de nodige verantwoordelijkheid dragen voor de manier
waarop zij in het verleden hebben gehandeld en zo veel mogelijk uit
eigen middelen aan de herstructurering bijdragen. Dit houdt in het
bijzonder in dat de staat een passende vergoeding krijgt voor de
verleende steun. Als de marktsituatie dit niet onmiddellijk toelaat,
moet de verdeling van de lasten in elk geval in een later stadium
plaatsvinden.
Ten slotte wordt in de mededeling bekeken in hoeverre de concurrentie
wordt verstoord als gevolg van de staatssteun aan banken en worden
maatregelen gepresenteerd om deze verstoring te beperken. Verstoringen
kunnen optreden als een bank doorgaat met haar onzorgvuldige of
buitensporig riskante handelwijze en/of als haar positie als
marktdeelnemer wordt gehandhaafd ten koste van haar concurrenten. Bij
omvangrijke staatssteun kunnen structurele maatregelen nodig zijn,
zoals afstotingen (die in de huidige crisis over een aantal jaren
gespreid kunnen zijn), of maatregelen betreffende het gedrag van de
instelling, zoals beperkingen inzake overnames of agressieve prijs- en
marketingstrategieën die met staatssteun worden gefinancierd. Omdat
zich zo veel herstructureringsgevallen tegelijk voordoen, wordt bij
deze analyse goed gekeken naar de nationale marktstructuren, zodat de
integriteit en de toegankelijkheid van de interne markt behouden
blijven.
De volledige tekst van de mededeling is te vinden op:
http://ec.europa.eu/competition/state_aid/legislation/specific_rules.h
tml
Voor nadere informatie zie MEMO/09/350 .
European Union