Datum: 21 juli 2009
Inlichtingen bij: Ruud de Mooij (tel. 070-3383364), of bij Dick Morks
(tel. 070-3383410)
Vpb-voorstel De Jager goed voor Nederland, maar niet voor Europa
Staatssecretaris De Jager heeft recentelijk voorgesteld de renteaftrek
in de Nederlandse vennootschapsbelasting (Vpb) te beperken. Hij beoogt
zo de bevoordeling van financiering met schuld boven eigen vermogen te
beperken en uitholling van de Vpb-grondslag tegen te gaan. Het
voorstel pakt gunstig uit voor de Nederlandse economie als deze
grondslagverbreding gepaard gaat met een verlaging van het Vpb-tarief.
Echter, als andere Europese landen dezelfde stap nemen, verdwijnt een
deel van de voordelen. Als de EU zou besluiten de bevoordeling van
schuldfinanciering gecoördineerd te beperken, dan zouden de Europese
landen meer baat hebben bij een andere hervorming waarbij een vast
rendement op eigen vermogen aftrekbaar wordt gemaakt, vergelijkbaar
met de renteaftrek. Voordeel is dan dat dit het doen van investeringen
bevordert.
Dit zijn enkele conclusies uit het vandaag verschenen CPB Discussion
Paper 'An applied analysis of ACE and CBIT reforms in the EU, door
Ruud de Mooij (CPB) en Michael Devereux (Centre for Business Taxation
van de Universiteit van Oxford).
Ongelijke behandeling van eigen- en vreemd vermogen
De vennootschapsbelasting in Europese landen bevoordeelt de
financiering van schuld boven eigen vermogen omdat alleen rente
aftrekbaar is voor bedrijven en de kosten van eigen vermogen niet. De
overheid stimuleert bedrijven daarmee om veel schuld te nemen. Door de
financiële crisis staat deze verstoring internationaal in het
middelpunt van de belangstelling. Immers, bedrijven met veel
schuldfinanciering zijn kwetsbaarder voor faillissement, waardoor een
economische neergang wordt versterkt. Bovendien maken landen met
relatief hoge Vpb-tarieven zich zorgen om de uitholling van hun
belastinggrondslag door financiële constructies van multinationals. Er
is daarom belangstelling voor alternatieve stelsels, waarbij schuld en
eigen vermogen op dezelfde manier worden behandeld: ACE en CBIT.
* ACE (Allowance for Corporate Equity) behandelt eigen vermogen op
dezelfde manier als schuld momenteel wordt behandeld. Het staat
een aftrek toe voor een vast rendement op het eigen vermogen.
* CBIT (Comprehensive Business Income Tax) behandelt vreemd vermogen
op dezelfde manier als eigen vermogen momenteel wordt behandeld.
Het staat dus geen renteaftrek meer toe voor bedrijven.
Renteaftrekbeperking een goede stap voor Nederland...
In het Discussion Paper worden beide alternatieven geanalyseerd met
een economisch model voor Europa. Uit de analyse blijkt dat de meeste
individuele lidstaten baat hebben bij de invoering van een CBIT,
indien andere landen niet volgen. Weliswaar verhoogt de afschaffing
van de renteaftrek de kapitaalkosten, waardoor investeringen dalen.
Maar tegelijkertijd maakt grondslagverbreding het mogelijk de
Vpb-tarieven te verlagen. Dit laatste heeft gunstige economische
effecten omdat een land aantrekkelijker wordt als vestigingsplaats en
doordat multinationals een groter deel van hun winst in het land laten
neerslaan. Met name Nederland profiteert omdat in ons land veel
multinationals aanwezig zijn.
Dit resultaat biedt ondersteuning voor een beleid van
grondslagverbreding en tariefverlaging. Een dergelijk beleid hebben
veel Europese landen de afgelopen jaren gevoerd, inclusief Nederland.
Staatsecretaris De Jager heeft onlangs aangekondigd dat hij de
renteaftrek in de Nederlandse Vpb wil beperken en met de opbrengst
mogelijk het tarief van de vennootschapsbelasting wil verlagen. Hoewel
dit voorstel veel minder ver gaat dan een echte CBIT, is dit een stap
in dezelfde richting. Volgens de modelanalyse pakt dit gunstig uit
voor de economie en de welvaart in Nederland.
... maar Europa is meer gebaat bij een aftrek voor eigen vermogen
De analyse hierboven geldt alleen als een Nederland als enige haar
tarief verlaagt. Zo'n tariefverlaging is minder gunstig als omringende
landen hetzelfde doen. In dat geval wordt Nederland namelijk niet
aantrekkelijker dan andere landen voor de vestiging van nieuwe
bedrijven of de papieren winst van multinationals. Indien EU-lidstaten
de vennootschapsbelasting zouden coördineren, wordt het
aantrekkelijker om een ACE-stelsel in te voeren. Dit stelsel
neutraliseert de fiscale behandeling van eigen- en vreemd vermogen en
maakt tegelijkertijd kapitaal goedkoper voor bedrijven waardoor de
investeringen toenemen. Dit verhoogt de Europese welvaart.
CPB Discussion Paper 128, 'An applied analysis of ACE and CBIT reform
in the EU' is (gratis) beschikbaar als PDF-bestand op de website van
het CPB (www.cpb.nl).
Centraal Planbureau