4. Vervolgonderzoek IC niveau 1
Vervolgonderzoek IC niveau 1
Kamerstuk, 15 juli 2009
De Voorzitter van de Tweede Kamer
der Staten-Generaal
Postbus 20018
2500 EA DEN HAAG
CZ/TSZ/2939117
15 juli 2009
Geachte voorzitter,
Bijgaand informeer ik u over het vervolgonderzoek dat de IGZ heeft
uitgevoerd naar de IC-zorg bij de ziekenhuizen met een Intensive Care
(IC) niveau 1.
Aanleiding
De Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) heeft in 2008 een
thematisch onderzoek uitgevoerd naar de IC-zorg bij de ziekenhuizen
met een kleine IC (IC niveau 1). De IGZ heeft geverifieerd of deze
ziekenhuizen ten minste aan de essentiële voorwaarden voor
verantwoorde zorg voor IC's met niveau 1 voldoen.
Tijdens dat onderzoek bleek aanvankelijk dat veel ziekenhuizen niet
aan de eisen voldeden. De IGZ heeft de ziekenhuizen vervolgens in de
gelegenheid gesteld om verbeteringen door te voeren zodat zij alsnog
aan de eisen konden voldoen. Na het indienen van plannen van aanpak
door de ziekenhuizen bleek dat ruim 80% van de ziekenhuizen de
verbeterpunten naar behoren had uitgewerkt. De IGZ heeft een specifiek
handhavingsbeleid vastgesteld voor de ziekenhuizen die hun
verbeterpunten onvoldoende hadden uitgewerkt. Na actieve
openbaarmaking van dit handhavingsbeleid bleken alle ziekenhuizen op
12 december 2008 aan de essentiële voorwaarden voor verantwoorde zorg
te kunnen voldoen.
De IGZ heeft haar bevindingen gepubliceerd in het rapport
`IC-afdelingen van niveau 1: op weg naar verantwoorde zorg'. Voor meer
informatie over het rapport en mijn reactie hierop verwijs ik u naar
mijn brief van 12 december 2008 .
Vervolgonderzoek
In de brief van 12 december 2008 heb ik aangekondigd dat de IGZ
gedurende het eerste kwartaal van 2009 alle ziekenhuizen met niveau 1
IC zal bezoeken om te verifiëren of alle ziekenhuizen nog aan de
essentiële voorwaarden voor verantwoorde zorg voldoen.
De IGZ heeft getoetst op de volgende essentiële voorwaarden voor
verantwoorde zorg, voorvloeiend uit de Kwaliteitswet zorginstellingen
en nader geoperationaliseerd in de CBO-richtlijn:
1 Ieder ziekenhuis beschikt over ten minste één intensivist, die
gedurende werkdagen overdag aanwezig is, ofwel: zonder intensivist
geen IC;
2 De continuïteit van de intensieve zorg in avond, nacht en weekend is
geborgd door beschikbaarheid van bevoegde en bekwame medische
professionals;
3 Ieder ziekenhuis beschikt over een zorgbeleidsplan waarin is
vastgelegd welke zorg het ziekenhuis en zijn IC verantwoord kunnen
bieden in het licht van het niveau van de IC;
4 Ieder ziekenhuis beschikt over schriftelijk vastgelegde regionale
samenwerkingsafspraken over de IC-zorg met ziekenhuizen met een hoger
niveau IC-zorg.
De IGZ heeft in totaal 50 ziekenhuizen met een IC niveau 1 ter plaatse
bezocht. In elk ziekenhuis zijn gesprekken gevoerd met de Raad van
Bestuur, het hoofd van de afdeling IC en een IC-verpleegkundige.
Bevindingen van de IGZ
De IGZ stelt na analyse van haar bevindingen vast dat alle
ziekenhuizen voldoen aan de essentiële voorwaarden voor verantwoorde
zorg.
Dit betekent ten eerste dat alle ziekenhuizen voldoen aan de
voorwaarden van zorgcontinuïteit (voorwaarden 1 en 2). Op alle IC's
niveau 1 is tijdens de daguren een intensivist bereikbaar en
beschikbaar. Buiten de kantooruren wordt veelal gebruik gemaakt van
een voorwacht, meestal een arts-assistent met een Fundamental Critical
Care Support cursus (FCCS) of een overeenkomstige opleiding (of bij
het ontbreken hiervan een anesthesist die in het ziekenhuis blijft
(slapen)) en een intensivist als achterwacht, die direct bereikbaar is
en zo nodig binnen twee uur beschikbaar op de IC-afdeling.
Daarnaast beschikken alle ziekenhuizen over een zorgbeleidsplan
(voorwaarde 3). Dit resultaat betekent dat in alle ziekenhuizen
afspraken zijn vastgelegd over de zorg die het ziekenhuis verantwoord
kan bieden, gegeven het niveau van de IC. Aangezien de Raden van
Bestuur zelf deze afspraken hebben vastgesteld zijn zij, conform hun
verantwoordelijkheid, beter in staat de naleving van deze afspraken te
toetsen.
Tot slot stelt de IGZ vast dat alle ziekenhuizen over schriftelijk
vastgelegde regionale samenwerkingsafspraken beschikken (voorwaarde
4). Hiermee is een waarborg gecreëerd dat patiënten indien mogelijk en
noodzakelijk tijdig overgeplaatst kunnen worden, of kan juist besloten
worden dat een patiënt in hetzelfde ziekenhuis zorg blijft ontvangen,
maar het ziekenhuis weet zich daarbij ondersteund door een intensivist
uit het ziekenhuis met een hoger niveau IC.
Best practices regionale samenwerking
Tijdens de bezoeken aan de ziekenhuizen heeft de IGZ van een aantal
interessante initiatieven kennisgenomen, met name op het gebied van de
regionale samenwerking. Twee initiatieven die de IGZ in dit verband
van harte toejuicht betreffen de samenwerkings¬projecten van de
zogenaamde A7- en A12-ziekenhuizen te Friesland respectievelijk Den
Haag en omstreken.
Met deze projecten wordt beoogd een intensieve vorm van samenwerking
tussen de verschillende IC-afdelingen te bewerkstelligen waardoor de
patiënt te allen tijde de zorg kan krijgen die hij nodig heeft.
Reactie minister
Het is goed te mogen constateren dat alle ziekenhuizen met een IC
niveau 1 voldoen aan de essentiële voorwaarden voor verantwoorde zorg.
De verbeterslag, die de ziekenhuizen met een IC niveau 1 in 2008
hebben ingezet is met dit vervolgonderzoek bevestigd.
Ik ben ervan overtuigd dat de IGZ door de gekozen opzet, namelijk het
voeren van gesprekken op locatie én op verschillende niveaus binnen
het ziekenhuis, een goed oordeel heeft kunnen vormen over de naleving
van de essentiële voorwaarden voor verantwoorde zorg. Ik waardeer de
keuze van de IGZ voor deze onderzoeksopzet. Ook waardeer ik de
volledige bereidheid van de ziekenhuizen om aan het vervolgonderzoek
mee te werken. Hierdoor was de IGZ in staat om het vervolgonderzoek
voortvarend uit te voeren.
Zoals ik eerder berichtte, acht ik het van groot belang dat de patiënt
ervan uit kan gaan dat het niveau van geleverde zorg en type
behandelingen dat in het ziekenhuis plaatsvindt in lijn is met het
niveau van IC-zorg dat het ziekenhuis kan bieden. Ieder ziekenhuis
moet realistisch zijn over de zorg die het op verantwoorde wijze kan
leveren en dat daarbij zoveel mogelijk samenwerking gezocht wordt met
ziekenhuizen in de regio. Dat de ziekenhuizen op diverse plaatsen in
het land steeds meer initiatieven ontplooien om de regionale
samenwerking te versterken vind ik een goede ontwikkeling.
Zowel het thematisch onderzoek als het vervolgonderzoek van de IGZ
hebben in mijn ogen bijgedragen aan het herstel van het vertrouwen in
het functioneren van de IC-afdelingen van niveau 1. De kwaliteit van
de IC-zorg in Nederland moet uiteraard op het juiste niveau blijven.
De IGZ zal op de essentiële criteria voor het leveren van verantwoorde
zorg blijven toezien en zonodig handhaven.
Tot slot
In 2009 bereidt de IGZ een thematisch onderzoek voor naar de kwaliteit
van zorg van de ziekenhuizen met een IC op niveau 2 en 3, in nauwe
samenwerking met experts uit het veld en de betrokken
wetenschappelijke verenigingen. Nadrukkelijk zal de IGZ bij haar
onderzoek naar de uitkomst van zorg kijken. Dit onderzoek zal in 2010
worden uitgevoerd. Ik verwacht u eind 2010 het rapport van de IGZ te
kunnen aanbieden.
Hoogachtend,
de Minister van Volksgezondheid,
Welzijn en Sport,
dr. A. Klink
Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport