PH.Nieuwsbrief 355

Wekelijkse nieuwsbrief van de Disciplinegroep Public Health van het Julius Centrum, Utrecht


PATIËNT DIE MEEBESLIST IS GOEDKOPER EN BETER AF


Shared decision making (SDM) is een vakterm die de koppeling aanduidt tussen enerzijds wetenschappelijk bewezen geneeskunde en anderszijds de voorkeuren van de patiënt. In de USA bestaan verschillende onderzoeksgroepen die zich hiermee bezig houden. SDM gaat verder dan het toestemmingsvereiste zoals in de Nederlandse WGBO vastgelegd. Patiënten krijgen in een aantal sessies, eventueel ondersteund met een DVD film en gesprekken met collega-patiënten, informatie over diagnose, prognose, de therapie en de bijwerkingen daarvan. Uit onderzoek blijkt dat SDM-patiënten met kanker vaker afzien van een chemokuur of andere vormen van verdere behandeling. Ook blijkt bij deze patiënten een betere kwaliteit van leven: men blijft achter de genomen beslissing staan en accepteert de ziekte beter. Al deze informatie kreeg ik van Paul Wallace, oncoloog en directeur Zorginnovatie bij Kaiser Permanente te Californië. Wallace bezocht van 2 tot en met 4 juli het Julius Centrum. Hij en ik waren het met elkaar eens dat SDM een hoge mate van professionaliteit bij de arts veronderstelt. Deze mag in de SDM een ingreep niet opdringen (vanwege een tarief voor die ingreep) en ook niet afhouden (vanwege krappe budgetten voor bijvoorbeeld chemokuren). Op het Julius Centrum is dr. Gerdien de Weert expert in onderzoek naar SDM. Haar emailadres is G.H.deWeert@umcutrecht.nl Wie zich wil oriënteren op Amerikaanse literatuur en websites surft naar www.fimdm.org De middelste letters staan voor Foundation of Informed Medical Decision Making.


OGGZ CONGRES VINDT PLAATS OP 3 DECEMBER IN ALMERE: TOEGANG 50 EURO


De openbare geestelijke gezondheidszorg (OGGz) omvat alle activiteiten op het gebied van de geestelijke volksgezondheid zonder een vrijwillige, individuele hulpvraag. Het gaat om diffuse hulpbehoeften die niet door de betrokkenen zelf worden gesignaleerd. De kern van de OGGz wordt gevormd door preventie en vangnetactiviteiten, op individueel als ook op collectief niveau. GGD'en, instellingen voor geestelijke gezondheidszorg en verslavingszorg, woningbouwverenigingen, uitkeringsinstanties en gemeenten hebben veel te maken met deze vaak dakloze psychiatrische patiënten. Dit jaar viert de OGGz zoals we die in Nederland nu kennen haar tiende verjaardag. Dat is voor GGD Flevoland en Gemeente Almere een goede reden om op 3 december 2009 een landelijk congres over tien jaar OGGz te organiseren samen met het Julius Centrum. Dankzij financiële steun van beide organisaties lukt het dit congres voor 50 euro per deelnemer aan te bieden.

Twee theoretische inleiders openen het congres. De Almeerse wethouder Johanna Haanstra gaat in op de integrale aanpak van de Gemeente Almere. Niet buitensluiten, maar juist binnensluiten. Prof. Judith Wolf, hoogleraar Maatschappelijke Zorg bij het UMC St Radboud heeft veel onderzoek gedaan naar de maatschappelijke zorg voor sociaal kwetsbare mensen met meervoudige problemen die zich moeilijk staande kunnen houden in de samenleving en uit zichzelf niet geneigd zijn hulp te vragen. Zij belicht de belangrijkste ontwikkelingen van de afgelopen tien jaar en blikt vooruit naar 2020. Drie vooraanstaande sprekers uit Engeland, Duitsland en Noorwegen gaan met elkaar in debat over de overeenkomsten en verschillen van de OGGz-doelgroep en aanpak. De sprekers weten niet alleen veel van hun eigen land, maar ook over andere Engels sprekende, Duits sprekende en de Scandinavische landen. Zij geven hun reflectie op de Nederlandse aanpak. Na de plenaire lezingen zijn er inspirerende parallelsessies over 'internationale, nationale en regionale thema's als: de dilemma's van de lokale bestuurder, sociale kwaliteit en zingeving en Critical Time Intervention. Een Lagerhuisdebat vindt plaats tussen beleidsmakers, cliëntvertegenwoordigers, professionals en zorgverzekeraars. Wil jij naar dit goedkope congres? Surf dan naar www.integratedcare.nl klik door op nascholing lees de uitgebreide brochure en meld je aan.


SCHRIJVERS ADVISEERT ZIEKENHUIZEN OVER KOSTEN VAN INNOVATIES


De Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen (NVZ) heeft ondergetekende gevraagd om een advies op te stellen over de toekomstige bekostiging van innovaties in algemene en categorale ziekenhuizen. Ik ben al begonnen met mijn onderzoek en rond het in oktober af. De resultaten kunnen daardoor worden meegenomen in de landelijke besluitvorming over de prestatiebekostiging vanaf 2011. Aanleiding voor het onderzoek is de sterk veranderende bekostiging van de medisch-specialistische zorg. Vanaf 2011 moet het

grootste deel van de medisch-specialistische zorg in aparte prestaties zijn omschreven en

bekostigd en verdwijnt de zogeheten Lokale Budgettaire Component waarbinnen ziekenhuizen en zorgverzekeraars vaak afspraken maken over bekostiging van innovaties. . Momenteel ervaren algemene en categorale ziekenhuizen diverse knelpunten bij innovatie, zoals onvoldoende financiële middelen, vertraging bij het aanvragen en opnemen van nieuwe DBC's in het systeem, bureaucratie en verkeerde financiële prikkels. De algemene en categorale ziekenhuizen beschikken niet over een academische component. Ook verlopen de

onderhandelingen met verzekeraars over bekostiging van innovatie niet altijd soepel.

Om te zorgen dat het aanwezige potentieel volop wordt benut, moeten ziekenhuizen de

ruimte en de prikkels hebben om te innoveren. Wil je meer weten over mijn advies en de voorbereiding daarvan? Surf dan naar http://www.nvz-ziekenhuizen.nl en klik door op de NVZ Nieuwsbrief van 9 juli.


UMCUTRECHT OMARMT ZORGPADEN


Kennisnetwerk Zorglogistiek, onder deze naam verenigen zestig UMC Utrecht medewerkers zich sinds maandag 6 juli. Zij gaan voortaan iedere eerste maandag van de maand ervaringen uitwisselen over zorgpaden, one stop shops, inloopspreekuren en andere logistieke verbeteringen van zorgprocessen. Ook de digitale informatie voorziening, verdeling van verantwoordelijkheden onder professionals en de patiëntenbetrokkenheid komen aan de orde. Het Kennisnetwerk Zorglogistiek is een initiatief van Miranda van den Oetelaar (projectleider Cancer Center), Arjan van Hoorn (projectleider Polikliniek vaan de toekomst), Bart ter Horst (hoofd organisatie-advisering) en ondergetekende. Zestig medewerkers reageerden op de uitnodiging lid te worden van het netwerk: veel meer dan verwacht. Tot over dit bericht. Op vrijdag 29 januari organiseert het Julius Centrum het vierde nationale congres over Recente Ontwikkelingen in Zorgpaden en Zorgstraten in Nederland. Dat doen wij samen met het CBO, instituut voor kwaliteitsbevordering te Utrecht. Noteer alvast de datum.


EPIC IS EEN VEEL GEBRUIKT SOFTWARE PROGRAMMA BIJ KETENZORG


Kaiser Permanente, de Mayo Clinic, het Cleveland General Hospital en 500 andere kleinere zorgorganisaties gebruiken alle het webbased software programma EPIC voor de ondersteuning van hun transmurale zorg. Al deze genoemde organisaties runnen eerstelijnsvoorzieningen, ziekenhuizen en psychiatrische ziekenhuizen. Sinds 1995 ondersteunt EPIC een gezamenlijk medisch dossier van huisartsen en specialisten en het berichtenverkeer tussen beide en andere professies. Sinds 2005 hanteert Kaiser Permanente EPIC ook voor alle niet-medische ziekenhuisdiensten. Zij doet dat na het mislukken van een eerdere software programma dat KP zelf had ontwikkeld: men was een te kleine organisatie daarvoor. In 2003 mislukte eveneens een ziekenhuis software programma van IBM. Dat was technisch wel prima maar hield te weinig rekening met de implementatie en acceptatie door artsen. EPIC bood uiteindelijk uitkomst. Al deze informatie kreeg ik van Paul Wallace, oncoloog en directeur Zorginnovatie bij Kaiser Permanente te Californië. Wallace bezocht van 2 tot en met 4 juli het Julius Centrum. KP heeft geen aandelen in EPIC is gewoon een van de klanten. Tot zover dit bericht. In Nederland hanteren het Lucas-Andreasziekenhuis en het Spaarneziekenhuis EPIC software voor hun ziekenhuisdiensten. Ik kijk verlangend uit naar het moment dat een van de zeven Nederlandse zorgketen-organisaties software aankoopt voor hun eerstelijn, huisartsen, thuiszorg, medisch specialisten, ziekenhuis en ouderenzorg. EPIC kan dan bieden, maar er zijn ook andere grote software bedrijven.


HET GAAT NIET GOED MET DE EERSTELIJN IN FINLAND


Finland werkt met geïntegreerde eestelijnscentra voor zorg en welzijn. Op papier werkt men met een prachtig concept. Want zonder zorg geen welzijn en participatie. En zonder welzijn en participatie dreigt vereenzaming, maatschappelijk disfunctioneren en ziekte. Toch werken deze Finse centra niet goed. Huisartsen geven de voorkeur aan zich te vestigen buiten deze centra, willen met specialisten samenwerken en vergelijken hun lagere inkomen met dan van hun ziekenhuiscollega's. Al deze informatie staat in een openhartig artikel van huisarts Simo Kokko die bij de Finse Nationale Raad Voor Gezondheid en Welzijn werkt. Hij publiceerde zijn artikel dezer dagen in het International Journal of Integrated Care waarvan ondergetekende hoofdredacteur is. Ik schreef bij zijn artikel een editorial onder de titel Health and social services: living together apart. Wil je de beschouwingen van Kokko en ondergetekende lezen? Surf naar www.ijic.org en klik editie april-juni 2009 aan. Tot zover dit bericht. Op donderdag 17 en vrijdag 18 juni organiseert het genoemde tijdschrift een conferentie over onder meer geïntegreerde eerstelijn en over eerstelijn GGz (community based mental health services). Noteer alvast deze datums. Nadere aankondigingen volgen in het najaar.


WERKSTUDENTEN GENEESKUNDE GEZOCHT VOOR TWEE STUDIES


UMC Utrecht hoogleraar orthopedie René Castelein en ondergetekende zoeken een werkstudent die gedurende enkele weken literatuur opzoekt, ordent en samenvat over de organisatie van ledemaat reconstructiecentra in ziekenhuizen en revalidatiecentra. Deze centra bestaan in het buitenland. Ze werken bijvoorbeeld voor kinderen met aangeboren afwijkingen en voor ongevalslachtoffers. Door een goede zorglogistiek en concentratie op enkele aandoeningen weten zij én hoge kwaliteit én lage kosten te bereiken. Er zijn publicaties via Pubmed en andere databases beschikbaar.

Juliusonderzoekers drs. Adri Peters en dr. Rob de Leeuw evalueren het experiment Eigen Regie bij Schizofrenie (ERS). Daarbij krijgen 1. professionals een gemeenschappelijk digitaal gezondheidsdossier 2. waar ook patiënten en hun familie in kunnen 3. dat self management corsus via het internet mogelijk maakt en 4 op ge-aggregeerd niveau kan terugkoppelen aan de leiding van de instelling. Voor de evaluatie is net als bij de eerste studie ook literatuuronderzoek nodig. Wil jij (een van) beide studies uitvoeren voor ongeveer tien euro per uur? Neem dan contact op met drs Adrie Peters op A.Peters@umcutrecht.nl Via hem ontvangt ondergetekende wel weer bericht van de belangstellenden voor de eerste studie.


ZIEKENHUIZEN WORDEN GEHOORD OP 7 EN 8 OKTOBER OVER INNOVATIE


Voor mijn onderzoek (zie ook bericht hierboven) put ik uit beschikbare kennis, literatuur en ervaringen in binnen- en buitenland. Voorts overleg ik met diverse experts en stakeholders als de NZa, DBC-Onderhoud, zorgverzekeraars, het College voor zorgverzekeringen en ZonMw. Mijn advies moet dankzij deze interactie kunnen rekenen op bestuurlijk draagvlak, technisch wettelijke haalbaarheid en wetenschappelijke rationaliteit. Graag wil ik voor mijn onderzoek

ook informatie van de ziekenhuizen en medisch specialisten zelf verwerven. Om die te vergaren organiseert het Julius Centrum op woensdag 7 en donderdag 8 oktober in Utrecht hoorzittingen van 9.00 tot 21.00 uur. De bijeenkomsten vinden plaats in het Academiegebouw van de Universiteit Utrecht, gelegen naast de Domtoren. Elk ziekenhuis of medische maatschap die mijn uitnodiging aanneemt, ontvang ik graag gedurende 30 tot 45 minuten. Aan de orde komen dan een of meer innovaties waarvoor het ziekenhuis de bekostiging niet of juist wel rond kreeg. Bij innovaties moet je denken aan product innovaties (bijvoorbeeld nieuwe dure geneesmiddelen, nieuwe operatietechnieken, andere vormen van diagnostiek) en aan procesinnovaties (bijvoorbeeld introductie vaan een nieuw beroep, taakherschikking, aanleg zorgpaden en zorg-op-afstand via het internet). Er komt nog een al aanmelden? Stuur dan een mail naar A.J.P.Schrijvers@umcutrecht.nl Mijn secretaresse Annet Esser boekt je dan in.


KAISER PERMANENTE HOUDT OPEN HUIS VAN 25 TOT 28 OKTOBER


Integration, Innovation and Information Systems in Health Care, zo heet de driedaagse cursus die Kaiser Permanente (KP) geeft aan raden van bestuur van ziekenhuizen en zorgverzekeraars en medisch leidinggevenden. Aan de orde komen organisatie en functioneren van KP en recente ontwikkelingen bij deze organisatie. Vele leidinggevenden en professionals staan dan drie dagen klaar voor jou en collega's uit vele verschillende andere landen dan Nederland. Ondergetekende heeft tweemaal zo'n cursus bijgewoond. Graag beveel ik hem aan voor wie nog nooit kennis heeft genomen van 1. duurzame samenwerking tussen zorgverzekeraar Kaiser en zorgaanbieder Permanente 2. geïntegreerde zorg van eerste- en tweedelijn en 3. gebruik van gemeenschappelijk gebruik van elektronische gezondheidsdossiers door professionals en patiënten. Wil je dit open huis meemaken van 25 tot 28 oktober? Surf dan naar www.kp.org of mail naar open huis organisator Molly Porter op Molly.Porter@kp.org


TAAKHERSCHIKKING BINNEN SPOEDPOSTEN (AFLEVERING 7)


Een spoedpost (zie voor een definitie nieuwsbrief nr 349) heeft grote voordelen voor patiënten (350) en minder economische voordelen (nr 351). De cultuurverschillen tussen huisartsenposten en SEH's zijn groot ( nr 352) maar te overbruggen (nr 353). In Nieuwsbrief 354 volgde een uiteenzetting over de begrippen delegatie en substitutie die beide vallen onder het verzamelbegrip taakherschikking (Engels: task transfer). Deze aflevering gaat over de vraag welke taakherschikking geschikt is op een spoedpost om tijd-, kwaliteit- en financiële winst te boeken. Er bestaan vier gunstige taakherschikkingen hiervoor: 1. van medisch specialist naar huisarts 2. van medisch specialist naar SEH-arts en 3. van huisarts én specialist naar verpleegkundigen en 4. van huisarts naar SEH-arts. Het probleem is dat er geen Nederlands onderzoek en evenmin door experts, zonder onderzoek, opgestelde richtlijnen beschikbaar zijn als leidraad voor die herschikking. Daarom is argumentatie alleen beschikbaar uit het buitenland waar SEH artsen uitstekend taken overnemen van specialisten en verpleegkundigen werken zonder huisartsen. Het ontbreken van wetenschappelijke onderbouwing voor de taakherschikking betekent dat op elke nieuwe spoedpost het delegatie- en substitutie-wiel opnieuw uitgevonden moet worden. Daardoor wordt het incasseren van kwaliteits-, tijd- en doelmatigheidswinst moeilijk. De volgende aflevering (nr 8) gaat in op de factoren die verder taakherschikking ook moeilijk maken. Graag ontvang ik reacties van lezers over taakherschikking binnen het nieuwe fenomeen van spoedposten. Deze serie mini colleges op afstand via het internet gaat vooraf aan het negende nationale congres, zeg maar jaarbeurs, over recente ontwikkelingen in de ambulancezorg, huisartsenposten en SEH's op vrijdag 18 september. Plenaire inleiders uit binnen- en buitenland en twintig (!!) workshops gaan in op alle aspecten van spoedzorg. Wil jij naar dit congres? Wil je in één dag op de hoogte raken van alle recente ontwikkelingen in beleid, veld en onderzoek binnen en buiten je eigen directe beroepsgroep en voorziening? Surf dan naar www.integratedcare.nl klik door op nascholing lees de uitgebreide brochure en meld je aan.


OPVOLGER GEZOCHT VOOR MARGRIET HAGEMAN, CONGRESORGANISATOR


Op 1 april 2010 eindigt Margriet Hageman haar werk bij het Julius Centrum. Meer dan 25 jaar heeft zij samen met ondergetekende congressen, Masterclassen en studiereizen georganiseerd. Vanaf 1.4.10 gaat zij genieten van haar pensioen. Maar goed, het Julius Centrum gaat verder met nascholing over geïntegreerde zorg. Daarom zoeken wij voor 80% tot 100% een opvolger voor Margriet Hageman. Die heeft tenminste een HBO opleiding. Ervaring met het organiseren van congressen of andere festiviteiten is noodzakelijk. Onze voorkeur gaat uit naar iemand die al heeft gewerkt in een Universitair Medisch Centrum. We zoeken iemand die in loondienst wil komen werken. Heb je belangstelling voor deze functie? Surf dan naar www.werkenbijumcutrecht.nl en zoek vacature 2009/0442 op. Wil je extra informatie? Stuur dan een mailtje naar margriet Hageman op G.M.C.Hageman@umcutrecht.nl Op 10 augustus sluiten wij de inzendingstermijn voor sollicitatiebrieven.


VERANTWOORDING


Hierbij ontving je de wekelijkse Nieuwsbrief van de Disciplinegroep Public Health. Wil je meer weten over een bericht? Neem dan contact op via PH.Nieuwsbrief@planet.nl Wil je delen van de nieuwsbrief verspreiden onder collega's, doe dat. Je collega's kunnen zich ook aanmelden voor rechtstreekse toezending. Je meldt je aan via www.integratedcare.nl/Inschrijfformulier/aanmelding_web.htm en af via http://www.integratedcare.nl/Inschrijfformulier/afmelding_blaster_1.htm. Omdat we nog bezig zijn met de automatisering van de PH.Nieuwsbrief kan het twee weken duren voordat de aan-en afmelding verwerkt is. Door alle hedendaagse beveiligingen is het mogelijk, dat bovenstaande links niet werken. Ga in dat geval voor het aan- en afmelden naar de website www.integratedcare.nl Als het doormailen naar b.v. een collega niet lukt, verwijder dan het laatste deel van deze nieuwsbrief vanaf verantwoording en probeer het nog eens.

De nieuwsbrief is gericht aan een aantal relaties van de Disciplinegroep: collega's binnen en buiten het Julius Centrum, pao- en keuzeblok studenten, gastdocenten, stage-verleners aan co assistenten Sociale Geneeskunde, onderzoeksrelaties, subsidiënten en overigen die geïnteresseerd zijn in Utrechts Volksgezondheids onderwijs en in onderzoek naar zorginnovaties, ketenzorg en transmurale zorg. De Nieuwsbrief verschijnt wekelijks op zondag of maandag. Eerdere edities tref je aan op de internetsite www.integratedcare.nl

Heb je belangstelling voor nieuws over ketenzorg en zorginnovaties in het buitenland? Surf dan naar de website van het international Network of integrated Care: www.integratedcarenetwork.org Wil je wetenschappelijke artikelen lezen over deze onderwerpen? Lees dan het peer reviewed internettijdschrift International Journal of Integrated Care op www.ijic.org Dit is een gratis tijdschrift, dat online publiceert en is opgenomen in Pubmed. Ook submissions van concept artikelen zijn welkom.

Opsteller van deze nieuwsbrief is:

Guus Schrijvers
Hoogleraar Public health in het bijzonder Structuur en functioneren van de Gezondheidszorg
Julius Centrum voor Gezondheidswetenschappen en Eerstelijnsgeneeskunde
Universitair Medisch Centrum Utrecht
email: a.j.p.schrijvers@umcutrecht.nl
tel: 088 755 9356