Nivel
Aanbod zorg op afstand groeit, gebruik stagneert
zorg op afstand 6 juli 2009 | Het aantal cliënten dat zorg op afstand
krijgt via een tele- of videoverbinding met de thuiszorgmedewerker
bleef in 2008 ongeveer gelijk. Verspreiding komt langzamer van de
grond dan gewenst, en dat is een gemiste kans. Wel is het aanbod van
producten en diensten binnen deze vorm van zorg inmiddels enorm
uitgebreid en toegesneden op meer doelgroepen.
Er zijn grof gezegd twee vormen van zorg op afstand: videocommunicatie
en telebegeleiding. Bij videocommunicatie kan een cliënt of
mantelzorger vanuit huis via de afstandsbediening, een druk op de knop
of een touch screen, contact opnemen met de medewerker van de
zorgcentrale. Deze verschijnt dan vrijwel direct op het beeldscherm en
kan vragen beantwoorden. Bij telebegeleiding heeft een cliënt een
Health Buddy, een soort mobiele telefoon waarop hij dagelijks een
aantal vragen over zijn ziekte of leefstijl invult. Deze wordt vooral
gebruikt om patiënten met diabetes, COPD (chronisch obstructieve
longziekte) of hartfalen te ondersteunen.
Langer thuis wonen
Zorg op afstand voorziet in snelle bereikbaarheid van de thuiszorg,
zonder fysiek contact. Uit een eerdere peiling is gebleken dat
cliënten zich hierdoor veiliger voelen en verwachten langer thuis te
kunnen wonen. Zorg op afstand is ook een antwoord op de toenemende
vraag naar zorg en het verwachte tekort aan thuiszorgmedewerkers. Op
het moment van de peiling leverden elf organisaties zorg op afstand
aan 1021 cliënten: 765 kregen videocommunicatie en 256
telebegeleiding. Dit aantal is ongeveer gelijk gebleven aan het
voorgaande jaar.
Weinig financiële ruimte
NIVEL-onderzoeker José Peeters: Dit komt enerzijds doordat twee
instellingen er vanwege faillissement of financiële problemen mee zijn
gestopt. Anderzijds zijn er nieuwe instellingen bijgekomen. Het een
compenseert het ander. Bovendien was de techniek lastiger en
kostbaarder dan verwacht en is er weinig financiële ruimte voor
innovatie, dit blijkt ook uit een rapport van de Algemene Rekenkamer.
Dit soort projecten wordt vaak tijdelijk gefinancierd. Er moet
duidelijkheid komen over de vervolgfinanciering en de techniek moet
worden gestandaardiseerd. Oorspronkelijk was deze vorm van zorg
bedoeld voor mensen met een AWBZ-indicatie, maar zorg op afstand wordt
nu ook veel aangeboden aan ouderen die nog relatief gezond zijn.
Cliënten, mantelzorgers en betrokken medewerkers zijn positief.
Toekomst
Bij negen thuiszorgorganisaties is inmiddels videocommunicatie
mogelijk van de cliënt met kinderen en kleinkinderen, mantelzorgers en
familie. Ook zijn er speciale zorg op afstand-arrangementen ontwikkeld
voor specifieke groepen, zoals cliënten met diabetes, COPD of
hartfalen. Voor de toekomst liggen er plannen om het dienstenaanbod
verder te ontwikkelen en de techniek te standaardiseren.
Actiepunten
ActiZ voert sinds 2005 het programma Zorg op afstand uit. ActiZ is
druk bezig met de voorbereiding van een doorbraakconferentie in het
najaar van 2009, om oplossingen te vinden voor een betere aansluiting
van de technische systemen en programmas en om duidelijkheid te
krijgen over de definitieve financiering van zorg op afstand.