Novib

Hongersnood dreigt voor miljoenen door klimaatverandering

Verschuivende seizoenen vernietigen oogsten en veroorzaken wereldwijd honger. Het zijn vooral de allerarmsten die de tol betalen van klimaatverandering, waardoor 50 jaar armoedebestrijding verloren dreigt te gaan. Dit stelt Oxfam Novib bij de publicatie van het Oxfam rapport Suffering the Science Climate Change, People and Poverty.

Het rapport verschijnt in de aanloop naar de G8-top in Italië. Hoog op de agenda van de top staan klimaatverandering en voedselzekerheid. Het Oxfam-rapport combineert de meest recente wetenschappelijke inzichten over klimaatverandering en getuigenissen van mensen in bijna 100 landen waar Oxfam actief is. Het laat zien hoe klimaatverandering arme mensen nu al hard treft.

"Klimaatverandering is het centrale armoedeprobleem van onze tijd," zegt algemeen directeur Farah Karimi van Oxfam. "Het bewijs is overduidelijk. Klimaatverandering vindt nú plaats en de armste mensen, die al dagelijks moeten vechten om te overleven, worden het hardst getroffen door honger, hitte en watertekorten."

Oxfam waarschuwt dat zonder onmiddellijke actie de vooruitgang van deze landen tot stilstand komt en 50 jaar ontwikkeling verloren zal gaan. Klimaatgerelateerde honger gaat deze eeuw een steeds grotere rol opeisen.

Het Oxfam-rapport gaat in op 7 themas:

HONGER Uit gesprekken met boeren uit 15 landen over de hele wereld, blijkt hoe seizoenen verschuiven en de regens verdwijnen. Boeren van Bangladesh tot Uganda en Nicaragua kunnen niet meer vertrouwen op hun jarenlange ervaring in de landbouw en hebben nu te maken met de ene mislukte oogst na de andere. Daardoor verliezen zij hun inkomsten en lijden steeds meer mensen honger.

LANDBOUW Rijst- en maïs zijn twee van s werelds belangrijkste gewassen waar honderden miljoenen mensen afhankelijk van zijn. Zelfs bij kleine veranderingen in het weer kunnen de oogsten sterk achteruitgaan. De voorspelling is dat de maïsoogst in grote delen van sub-Sahara Afrika en India tegen 2020 met minstens 15 procent zal dalen. Afrika zou 2 miljard dollar per jaar aan voedsel kunnen verliezen.

GEZONDHEIDSZORG Ziektes als malaria en knokkelkoorts verspreiden zich naar nieuwe regios waar de bevolking geen immuniteit heeft, noch de kennis en zorginfrastructuur om ze aan te pakken. Er wordt geschat dat de toename van deze ziektes door klimaatverandering heeft geleid tot gemiddeld 150.000 meer doden per jaar sinds de jaren 70. Bijna de helft daarvan vond plaats in Azië.

ARBEID Stijgende temperaturen zullen het buitenwerken zwaarder maken en zal leiden tot grotere risicos voor de gezondheid. Dit zal vooral uurloners treffen en gevolgen hebben voor de economie. De arbeidsproductiviteit in steden als Delhi kan dalen met 30 procent.

WATER De toevoer van water zal stagneren, Grote steden zoals Katmandoe in Nepal en La Paz, die afhankelijk zijn van gletsjers in de Himalaya en de Andes, kunnen daardoor niet meer functioneren.

RAMPEN Tegen 2030 kunnen rampen, als grote branden en stormen, 3 maal vaker voorkomen. Het orkaanseizoen van 2005 zorgde voor een recordbedrag van 165 miljard dollar aan schade. Verzekeraars zeggen dat klimaatverandering de situatie erger zal maken, vooral voor arme mensen die geen toegang hebben tot verzekeringen.

MIGRATIE Circa 26 miljoen mensen zijn ontheemd geraakt en elk jaar moeten nog eens miljoen mensen vluchten voor weergerelateerde veranderingen. Bewoners van eilanden als Vanuatu, Tuvalu en in de Baai van Bengalen moeten nu al gedwongen verhuizen door de stijgende zeespiegel.

Oxfam roept de G8-leiders op tot eerlijke en vergaande wereldwijde afspraken te komen om klimaatverandering aan te pakken. Rijke geïndustrialiseerde landen, die de klimaatcrisis hebben veroorzaakt en de middelen hebben om er wat aan te doen, moeten hun uitstoot tegen 2020 met minstens 40 procent terugbrengen t.o.v. de 1990. Premier Balkende, die ook de G8 zal bijwonen, zou moeten aandringen op een jaarlijks bedrag van 150 miljard dollar om uitstootreducties en aanpassingen in ontwikkelingslanden te financieren.

De oproep van Oxfam wordt ondersteund door Professor Diana Liverman, lid van de Amerikaanse National Academy of Sciences Committee dat de VS-regering adviseert over klimaatverandering. "Organisaties als Oxfam kunnen mensen helpen om zich aan te passen, maar zonder een serieuze inspanning om de opwarming te verminderen en in de afwezigheid van een internationaal fonds voor aanpassingen, lopen de voedselzekerheid, watervoorziening, gezondheid en broodwinning van miljoenen mensen gevaar."

Professor Liebermann werkte ook mee ook aan een rapport van het Internationale Panel over Klimaatveranderingen (IPCC), dat ook vandaag verschijnt. Daarin stellen topklimatologen vast dat arme bewoners van laag gelegen kustgebieden, atollen en grote deltas en boeren het grootste risico lopen door toenemende overstromingen en langdurige droogte. Vooral in Zuid-Azië en Afrika zal klimaatverandering toeslaan.

De wetenschappers zijn sceptisch over het voornemen van rijke landen de opwarming van de aarde tot 2 graden Celsius te beperken omdat dat "economisch aanvaardbaar" is. Zij geloven niet dat politici tot overeenstemming kunnen komen over verlaging van de uitstoot van broeikasgassen.

Lees het volledige Engelstalige rapport