Alkmaar, Almere en Haarlem komen met risicoscan subsidieverstrekking


ENSCHEDE, 20090708 -- Haarlem, Alkmaar en Almere hebben een voortrekkersrol op zich genomen om het toezicht op subsidieverstrekking te professionaliseren. De gemeenten ontwikkelden daartoe met het Nederlands Adviesbureau voor Risicomanagement een risicoscan. Met de risicoscan kunnen gemeenten tot miljoenen euro's besparen door het voorkomen van financiële tegenvallers. De kern van de risicoscan is het vroegtijdig herkennen van problemen bij gesubsidieerde instellingen. De scan kijkt naar harde financiële cijfers, maar ook naar organisatorische factoren en de rol van de gemeente zelf. Vanaf september nemen de gemeenten de risicoscan in gebruik.

Het idee van een risicoscan speciaal voor gesubsidieerde instellingen en verbonden partijen (instellingen met een bestuurlijke en financiële relatie met gemeenten) dateert al van voor de economische crisis. Wel biedt het instrument nu een extra meerwaarde. Door de crisis verslechtert namelijk het risicoprofiel van veel gesubsidieerde organisaties.

Leo van Meene, hoofd financieel economische zaken van de sector Maatschappelijke Ontwikkeling in Alkmaar, noemt het een structureel probleem van veel gemeenten dat zicht op risico's bij of het weerstandsvermogen van gesubsidieerde instellingen ontbreekt. Zo is het moeilijk te zien of en wanneer een organisatie in de problemen kan komen. De belangrijkste oorzaak is volgens Cindy Lensen, afdeling concerncontrol van Haarlem, het ontbreken van een vaste structuur voor het toezicht.

De gevolgen van het in problemen komen van een instelling kunnen verstrekkend zijn, weet René Janssen (Almere). Als concerncontroller in een middelgrote gemeente kreeg hij vóór zijn overstap naar Almere in drie maanden tijd met het omvallen van vijf gesubsidieerde instellingen te maken. Het gevolg: een miljoenenstrop voor de gemeente. Ook kan een faillissement een politieke impact hebben.

Praktisch
Begin dit jaar zijn Alkmaar, Almere en Haarlem samen met het Nederlands Adviesbureau voor Risicomanagement (NAR) een praktisch model gaan ontwikkelen waarmee de mate van risico per gesubsidieerde organisatie kan worden bepaald. Dit model en de daaruit voortgekomen risicoscan houdt niet alleen rekening met harde financiële cijfers, maar ook met organisatorische factoren en de rol van de gemeente zelf.

Met de risicoscan kunnen gemeenten tot miljoenen euro's besparen door het voorkomen van financiële tegenvallers. René Jansen, Almere, noemt daarnaast de standaardaanpak die de scan biedt een must. "We hebben de capaciteit niet om permanent twintig mensen in te zetten voor toezicht op alle gesubsidieerde instellingen. De standaardisatie moet ons ook helpen om tussen gemeenten de risicoprofielen van instellingen te benchmarken."

De risicoscan bestaat uit een digitale vragenlijst om een inschatting van elke instelling te maken. Zo kan eenvoudig bepaald worden welke instellingen aanvullend toezicht nodig hebben en wat het weerstandsvermogen van een organisatie is. Het NAR heeft de risicoscan ontworpen als een toegankelijke online toepassing. De vragenlijsten zijn zo ook gemakkelijk jaarlijks te actualiseren, door de instelling zelf of door de gemeente.

Bruikbaar
Leo van Meene, Alkmaar, verwacht dat de risicoscan voor veel gemeenten bruikbaar is. "De problemen die wij hebben, zijn voor veel collega's herkenbaar. Alleen wordt er nog niet naar een simpele oplossing gezocht. Die is er nu wel."

Over het NAR
Het Nederlands Adviesbureau voor Risicomanagement (NAR) is totaalleverancier op het gebied van risicomanagement. Met 25 medewerkers ondersteunt NAR vanuit kantoren in Enschede en Utrecht organisaties met het zelfstandig managen van risico's die de organisatiedoelstellingen bedreigen.