Gemeente Tilburg

Persbericht
6 juli 2009

Economische crisis dwingt college tot scherpe keuzes

Heroverwegingsoperatie start dit najaar

"Een zware dag met sombere vooruitzichten." Zo typeert wethouder Ton Horn (financiën) de begrotingsvergadering van het college. Investeren om de stad draaiende te houden, afspraken nakomen, een sluitende begroting en zorgen dat het nieuwe college volgend jaar niet met lege handen staat. En dat alles combineren met de laagste woonlasten van Nederland. Dat was in het kort de opgave voor deze begrotingsexercitie. Daar staat een belangrijke meevaller tegenover: de opbrengst van de verkoop van de aandelen Essent. "Dat moeten we niet alleen benutten om de vooruitgang van de afgelopen jaren vast te houden, maar ook om beleidsruimte te scheppen voor de nieuwe gemeenteraad, die in maart 2010 aantreedt", aldus Horn. De begroting is pas in november definitief als de gemeenteraad deze heeft vastgesteld.

Het directe gevolg van de economische crisis blijkt duidelijk uit het geactualiseerde financiële beeld van de meerjarenbegroting 2010 - 2013. Volgens deze raming daalt de algemene uitkering (bijdrage van de Rijksoverheid) in 2010 met EUR 2,8 miljoen, oplopend tot zelfs EUR 4,8 miljoen in 2013. Het aantal bijstandsuitkeringen neemt enorm toe, naar verwachting al met zo'n 1.100 in 2009. Van de kosten van de bijstand komt EUR 5,4 miljoen voor rekening van de gemeente. In 2010 zal voor EUR 12 miljoen bezuinigd worden waarvan de helft structureel en de andere helft incidenteel is ingevuld. De jaren daarna voor minimaal dezelfde bedragen. Het college is terughoudend met nieuw beleid, behalve daar waar de gevolgen van de crisis structureel kunnen worden aangepakt.

Drie thema's

Het college heeft bij haar afwegingen drie thema's centraal gesteld. Investeringen moeten volgens het stadsbestuur leiden tot:
- stimuleren van de Tilburgse economie en extra arbeidsparticipatie;

- focus op kansen voor jongeren en jeugd;
- een economisch weerbare stad met een goed vestigingsklimaat (zichtbaar en onderscheidend).

De woonlasten blijven laag en stijgen met slechts 1,28%. Die stijging is het gevolg van een hogere rioolheffing. De OZB stijgt niet. Daarmee heeft Tilburg naar verwachting nog steeds de laagste woonlasten van de grote gemeenten in ons land.

Bezuinigingen

Bezuinigingen zijn tegen deze achtergrond onontkoombaar. Om in 2010 tot een sluitende exploitatiebegroting te komen stelt het college een bezuiniging voor van EUR 6,4 miljoen (EUR 5,5 mln. structureel en EUR 0,9 mln. incidenteel). Daarnaast willen Burgemeester en wethouders voor 2010 een aantal ruimtescheppende maatregelen nemen van in totaal EUR 6,6 miljoen. De gemeentelijke organisatie zal volgend jaar EUR 1,4 miljoen moeten bezuinigen op de eigen bedrijfsvoering. De structurele bezuinigingen en ruimtescheppende maatregelen binnen de gemeente-exploitatie voor latere jaren bedragen jaarlijks EUR 5,8 miljoen. Ook gesubsidieerde instellingen zullen de gevolgen van de crisis ervaren. Zij worden gekort met 2%.

Bestemmingen

De verkoop van Essent aandelen levert de gemeente een groot bedrag op. Het grootste deel hiervan wordt gereserveerd om de wegvallende dividendinkomsten veilig te stellen. Er blijft dan nog een bedrag van EUR 69,5 miljoen over (restbedrag + rente), waarmee de begroting extra ontlast kan worden. Daarvan wordt EUR 34 miljoen ingezet in deze begroting. EUR 35,5 miljoen wordt apart gehouden. Daarmee worden twee nieuwe fondsen ingesteld; een nieuwe Sociale reserve (EUR 15 miljoen) en een duurzaamheidsreserve (EUR 5 miljoen). Het is aan de nieuwe raad om hier invulling aan te geven. EUR 15 mln. wordt in de RGI gestort en ingezet als cofinanciering voor de Spoorzone West; hiermee wordt de bijdrage van de Provincie van EUR 15 mln. geborgd.

Projecten die mede met Essent-gelden worden gefinancierd zijn de bouw van een VMBO-school in de Reeshof (EUR 13 miljoen) en het opknappen van de kades van het Wilhelminakanaal bij bedrijventerrein Kraaiven (EUR 7,5 miljoen). De verdubbeling van de Noord-oost tangent (EUR 16 miljoen) wordt gefinancierd uit het fonds bovenwijkse voorzieningen binnen de grondexploitatie.

In de begroting wordt nieuw beleid mede gefinancierd uit de bijdrage van de Provincie (EUR 9,2 miljoen `Samen Investeren') en uit de overige reserves en voorzieningen (EUR 7 miljoen). Ten laste van de algemene middelen wil het college EUR 11,6 miljoen in nieuw beleid investeren. Daarvan is EUR 9,8 miljoen gereserveerd voor het beheerbeleidsplan 'Tilburg op weg'. Daarmee voldoet het college niet volledig aan het door de raad gewenste onderhoudsniveau. Daar is voor gekozen omdat de omvang en de bestrijding van de crisis een andere inzet van middelen rechtvaardigt.

Nieuw beleid

Het college kiest, met nog negen maanden te gaan voor de nieuwe verkiezingen en tegen de achtergrond van de financiële problematiek, voor terughoudendheid bij het maken van nieuw beleid. Nadruk ligt op het afmaken van wat is ingezet.
Vanuit de afspraken met de Provincie in het kader van Samen Investeren is er geld beschikbaar voor onder meer de aanpak in de impulswijken en het Centrum voor Jeugd en Gezin. Om de toegezegde provinciale bijdrage in het kader van Samen Investeren zeker te stellen moet het college een bedrag van EUR 4,4 miljoen reserveren voor de cofinanciering van Leisure Boulevard en Smart Logistics (beiden Ideale Connectie) en Maintenance Valley.

Om de hockeyfusie te faciliteren, de planologische problemen binnen het Stappegoorgebied op te kunnen lossen en daaruit afgeleid een goede faciliteit aan Willem II te kunnen bieden, wordt er EUR 2,5 miljoen gereserveerd.

De begroting borgt ook de doorontwikkeling van het veiligheidsbeleid. Het gaat onder meer om de opzet van het Bureau Veiligheid binnen de gemeente, de invulling van de Taskforce en bestedingen voor het Veiligheidshuis en Zorghuis.

Om niet-uitkeringsgerechtigde (vrouwelijke) ex-inburgeraars verder te laten participeren in de samenleving stelt het college voor 2010 incidenteel EUR 405.000 beschikbaar om het huidige programma te kunnen voortzetten. Voor financiering in de jaren daarna moet het programma nog geld binnen het participatiebudget vinden.
De tijdelijke formatie voor de schuldhulpverlening wordt in 2010 en 2011 verlengd. Dekking komt van de Rijksoverheid in het kader van het maatregelenpakket economische crisis.
Voor het realiseren van een aparte crisisopvang voor gezinnen wordt structureel een bedrag van EUR 150.000 beschikbaar gesteld. De aanpak van Dot spot wordt herzien en zal zich met name richten op het zorg- en begeleidingstraject voor de cliënten in plaats van op een zelfstandige woonvoorziening.

De Hall of Fame vraagt betere ondersteuning. Daarvoor wordt jaarlijks een exploitatiesubsidie van EUR 60.000 ingezet. Voor de verplaatsing is EUR 2,5 miljoen gereserveerd.

Voor het realiseren van een kinderboerderij in de Reeshof en het opknappen van een aantal bestaande kinderboerderijen reserveert het college ruim EUR 1,3 miljoen. Voor de jaarlijkse exploitatie wil het college een structureel budget van EUR 90.000 opnemen. De continuïteit van La Poubelle wordt voor 2010 geregeld door een incidentele subsidie van EUR 79.000.

Het college wil een parkeergarage bij winkelcentrum Heyhoef. Daarvoor wordt EUR 1 miljoen vrijgemaakt uit de reserve voor parkeervoorzieningen en wordt uitgegaan van een tarief van EUR 0,90 per uur.

Tekorten

In financieel perspectief laat de programmabegroting 2010 een oplopend tekort zien:
2010 2011
2012 2013
overschot tekort
tekort tekort
0,37 miljoen 6,4 miljoen 11 miljoen 12 miljoen

Heroverweging

De gemeente moet een sluitende begroting presenteren. Voor 2010 is dat gelukt. Om dat ook voor de jaren daarna te kunnen doen, is een forse heroverweging noodzakelijk. Het college gaat die in het najaar voorbereiden. Alle beleidsprogramma's worden de komende maanden doorgelicht. Per programma worden meerdere scenario's uitgewerkt, waarbij de consequenties van elk scenario in beeld worden gebracht. Daarbij gaat het om financiële gevolgen, maar ook de betekenis in economisch en sociaal opzicht. Die heroverweging maakt het voor nieuwe raad en college beter mogelijk om politieke afwegingen te maken en daar een duurzaam sluitende begroting op te baseren. Ook weet je dan wat de resultaten zijn van geïnvesteerde euro's per programma. "Dat lijkt ons een goede bijdrage aan de bestuurbaarheid van de stad ten tijde van een financieel-economische crisis" aldus wethouder Horn.

Lokale lasten

De gemeentelijke lasten zullen het komend jaar met 1,28% stijgen ten opzichte van 2009. Tilburg verwacht daarmee nog steeds de goedkoopste te zijn onder de Nederlandse grote steden. Woonlasten zijn opgebouwd uit de OZB, de afvalstoffenheffing en rioolrechten. De komende jaren is er extra onderhoud nodig aan het riool. Dat betekent een stijging van de rioolheffing. Om stijging van de woonlasten zoveel mogelijk te matigen wordt de onroerend zaakbelasting niet verhoogd. De OZB wordt ook niet gecorrigeerd met de inflatie.

De parkeertarieven stijgen met maximaal de inflatiecorrectie, in totaal een bedrag van EUR 79.000. Om dit bedrag te realiseren en het parkeren in de garages verder aan te moedigen worden de tarieven voor parkeren in de openlucht verhoogd. De tarieven van abonnementen en vergunningen stijgen met 0,8%, gebaseerd op de gemiddelde stijging van de parkeertarieven.

---