Amazonerivier elf miljoen jaar oud
Riviermonding onderzocht met boorkern van 4,5 kilometer lang
De Amazonerivier is elf miljoen jaar geleden als een transcontinentale rivier ontstaan. Ongeveer 2,4 miljoen jaar geleden kreeg de rivier zijn huidige vorm. Dit zijn de belangrijkste resultaten uit onderzoek aan een boorkern uit de monding van de Amazonerivier door een samenwerkingsproject tussen het Instituut voor Biodiversiteit en Ecosysteem Dynamica (IBED) van de Universiteit van Amsterdam, de Universiteit van Liverpool en de Braziliaanse oliemaatschappij Petrobras. Het onderzoek is deze maand gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift Geology.
De wetenschappers hebben voor hun onderzoek een kern met een lengte van ongeveer 4,5 kilometer uit de monding van de Amazonerivier geboord en geanalyseerd. De informatie uit de boorkern biedt een unieke kijk op de ontwikkeling van het continent Zuid-Amerika en de evolutie van diersoorten uit de afgelopen twaalf miljoen jaar. Aan de hand van de kern heeft het onderzoeksteam onder meer kunnen herleiden wanneer en hoe de Amazonerivier is ontstaan.
Het belang van riviermondingen
De bodem van de oceaan vlakbij de monding van grote rivieren bevat vaak een enorm archief van materiaal van het land dat in de loop der tijden door de rivier is aangevoerd. Met dit gegeven hebben wetenschappers in het verleden al geprobeerd de historie van de Amazonerivier te achterhalen door in de monding van de rivier in de Atlantische Oceaan te boren, onder meer in het kader van het Ocean Drilling Program. Tot voor kort kon echter slechts een heel klein gedeelte worden opgeboord en bekeken. De 4,5 kilometer lange boorkern is dan ook een doorbraak in het onderzoek aan de Amazonerivier.
Publicatiegegevens
J. Figueiredo, C. Hoorn, P. van der Ven en E. Soares. 'Late Miocene onset of the Amazon River and the Amazon deep-sea fan: Evidence from the Foz do Amazonas Basin'. Geology (2009, 37).
Sedimentpluim van de Amazonerivier in de Atlantische oceaan. Foto: NASA
Verwijzingen
Universiteit van Amsterdam
Universiteit van Amsterdam