Presentatie Woonvisie en Woonagenda Almere 2.0
02-07-2009
Adrie Duivesteijn presenteert woonvisie aan de pers Na de presentatie
van de Concept Structuurvisie Almere 2.0, presenteerde de gemeente
Almere vandaag de eerste concrete uitwerking van dit toekomstbeeld: de
Woonvisie. De Woonvisie bestaat uit een essay van Jos van der Lans,
waarin Almere `op ooghoogte' wordt beschreven. Op basis van deze
analyse zijn - in de Woonagenda - verschillende ambities geformuleerd,
die in de komende jaren moeten worden gerealiseerd.
De focus ligt op duurzaamheid, differentiatie en een evenwichtige
woonruimteverdeling. De Woonvisie sluit aan op het besluit dat
minister Eberhart van der Laan van Wonen, Wijken en Integratie eerder
deze week bekend maakte. Door het aanpassen van de huisvestingswet
krijgt de (lokale) overheid een nadrukkelijke rol bij de toewijzing
van woningen. Adri Duivesteijn, wethouder Ruimtelijke Ordening en
Wonen: "De verdeling van woonruimte wordt daarmee weer een politieke
taak."
De analyse van Jos van der Lans vormt een bouwsteen in de ontdekking
en herwaardering van het Almere dat in de afgelopen decennia is
ontstaan. De oorspronkelijke stedenbouwkundige opzet die in 1977 is
ontwikkeld - meerdere kernen in een groen casco - blijkt van grote
waarde. De structuur is ook toekomstbestendig: waar de stad
aanvankelijk uit 250.000 inwoners zou bestaan, is het raamwerk ook
berekend op een stad die op termijn plaats moet bieden aan 350.000
inwoners.
Dit structuurplan ligt dan ook aan de basis van de toekomstplannen
voor de stad. Onlangs werden deze plannen - de Concept Structuurvisie
Almere 2.0 - gepresenteerd, waarmee Almere invulling geeft aan de door
het Rijk gestelde vraag uit te groeien tot een stad met 350.000
inwoners en 175.000 arbeidsplaatsen, die in ecologisch, sociaal en
economisch opzicht duurzaam is.
De Woonvisie is een eerste uitwerking van de Concept Structuurvisie,
en het duurzaamheidstreven heeft een prominente rol in dit
beleidsstuk. In de Woonvisie worden vijf ambities geformuleerd, die
kunnen worden beschouwd als schakels tussen de geschiedenis van Almere
en de opgave om tot 2030 60.000 woningen te bouwen. Duivesteijn: "We
hebben een Woonvisie ontwikkeld die specifiek is toegesneden op de
situatie in Almere. Het stuk is gebaseerd op sterke en zwakke kanten
van Almere, en grijpt echt de ziel van de stad."
Ambities
- Almere is proeftuin van cradle-to-cradle bouwen
Duurzaamheid is het leidend thema in de Woonvisie. Daarmee wordt niet
alleen recht gedaan aan de oorspronkelijke stedenbouwkundige structuur
van de stad - de suburbane opzet is flexibel en maakt organische groei
mogelijk - maar wordt iedere interventie gezien als een ontwerpopgave.
Het Almere Principle `ontwerp gezonde systemen' krijgt concreet
betekenis in (bijvoorbeeld) de aanleg van duurzame nutsvoorzieningen,
het hergebruik van energie of afval en het gebruik van duurzame
bouwmaterialen. Milieuvraagstukken vormen zo een wezenlijk onderdeel
van de ruimtelijke ordening. De implementatie van
duurzaamheidinitiatieven en cradle-to-cradle oplossingen ligt in
handen van het DuurzaamheidsLaboratorium Almere, in samenspraak met
partijen die verantwoordelijk zijn voor de bouwproductie. Er wordt een
leidraad opgesteld, die kan worden gehanteerd bij het formuleren van
selectie- en gunningcriteria voor prijsvragen, meervoudige opdrachten
of tenders.
- Almere wordt een gedifferentieerde stad
De woningvoorraad van Almere is jong en kwalitatief goed, maar kent
een vrij grote eenvormigheid. De stad bestaat voornamelijk uit
grondgebonden woningen, terwijl de bevolkingssamenstelling verandert.
Er komen meer starters en senioren, en de vraag naar nieuwe
woonmilieus neemt toe. Om te zorgen dat Almere aantrekkelijk wordt
voor studenten, pensioengerechtigden en startende ondernemers - zij
voegen immers sfeer, voorzieningen en economische potenties toe - wil
Almere woonmilieus toevoegen die nu nog niet of onvoldoende aanwezig
zijn. Op deze manier wordt invulling gegeven aan het eerste Almere
Principle `koester diversiteit'. Er ontstaat een gedifferentieerd
aanbod, met verschillende woningtypes in verschillende prijsklassen.
Dit geldt niet alleen voor de nieuwe stadsdelen: ook het bestaand
stedelijke gebied wordt zodanig getransformeerd, dat starters,
studenten, senioren en doorstromers de kans krijgen binnen het eigen
stadsdeel een volledige wooncarrière te maken.
- Wonen is betaalbaar en toegankelijk in Almere
De betaalbaarheid van de woningbouw is een daadwerkelijke zorg van het
gemeentebestuur. Om betaalbaarheid voor iedereen te garanderen, wordt
uitgegaan van een 35% sociale woningbouw, waarvan 25% sociale
huurwoningen en 10% sociale koopwoningen. Binnen deze 35% vindt alleen
dán differentiatie naar prijs plaats, als dit ook daadwerkelijk
profijtelijk is voor de beoogde doelgroepen, zoals starters met een
laag inkomen. Verder krijgt de in 2007 aangenomen raadsmotie `Sociaal
Bouwen, Sociaal Houwen' betekenis in een stelsel van maatregelen, dat
ertoe leidt dat de betaalbare kernvoorraad op peil blijft. Eén van
deze maatregelen is het jaarlijks in beeld brengen van de omvang van
de sociale woningvoorraad én de omvang van de doelgroepen voor wie die
woningen bedoeld zijn.
Een ander zorgpunt is de toegankelijkheid van de voorraad sociale
woningen. Het huidige convenant blijkt niet afdoende; niet alle
woningzoekenden met urgentie of een laag inkomen komen in aanmerking
voor een sociale huurwoning. Er komt dan ook zo spoedig mogelijk een
huisvestingverordening. In het nieuwe systeem zijn de factoren
`inkomen' en `urgentie' ook van invloed op de toewijzing van een
woning, en gaat het niet alleen om wachttijd. Op deze manier wordt
voorkomen dat mensen die ook een duurdere woning kunnen betalen, de
goedkope(re) woningen `bezetten'.
Met oog op de ambitie om wonen in Almere (meer) betaalbaar en
toegankelijk te maken, is wethouder Duivesteijn bijzonder positief
over het besluit van minister van der Laan: "Het is goed om de
woonruimteverdeling weer te bezien als politieke taakstelling. Met het
besluit de huisvestingswet aan te passen, trekken wij de
woonruimteverdeling naar ons toe. We kunnen letterlijk en figuurlijk
de regie voeren door tijdig in te grijpen en sancties op te leggen als
dat nodig is. Op deze manier kunnen we er voor zorgen dat de juiste
woningen worden toegewezen aan de juiste doelgroep. Natuurlijk gebeurt
dit in goed overleg met de corporaties."
- Almere is een zorgzame en leefbare stad
Er wordt veel aandacht besteed aan de zorginfrastructuur. Iedere wijk
heeft een eigen gezondheidscentrum, en er zijn veel vernieuwende
projecten. "De Toonladder en de Paladijn zijn mooie voorbeelden; we
willen meer van dit soort projecten realiseren", aldus Duivesteijn. Om
te zorgen dat mensen zo lang mogelijk zelfstandig kunnen blijven
wonen, worden in ieder stadsdeel voldoende rolstoelgeschikte en
aanpasbare woningen gerealiseerd. Om de mensen die geen beroep kunnen
doen op de urgentieregeling maar desondanks wél snel huisvesting nodig
hebben, steunt de gemeente corporaties die een zogenaamd
`corporatiehotel' - een tijdelijke woonvoorziening voor mensen die dat
nodig hebben - willen realiseren.
- De eindgebruiker staat centraal
In Almere krijgt de eindgebruiker voorrang. In praktijk betekent dit
allereerst dat particulier opdrachtgeverschap op verschillende
manieren wordt gestimuleerd, bijvoorbeeld door het bieden van
professionele bouwbegeleiding, het organiseren van
informatiebijeenkomsten of door het bouwen van een eigen huis ook
mogelijk te maken voor mensen met een lager inkomen
(`IkbouwbetaalbaarinAlmere'). Wanneer de eindgebruiker ook
opdrachtgever is, ontstaat een andere stad: interessanter, vitaler en
meer divers. Het programma `IkbouwmijnhuisinAlmere' is de meest
concrete vertaling van het Almere Principle `mensen maken de stad'.
Daarnaast wordt nadrukkelijk gekozen voor samenwerking met
stakeholders: corporaties of beleggers die zich structureel aan de
stad willen committeren. Zij krijgen voorrang als het gaat om het
realiseren van bouwplannen. "Deze hiërarchie leggen we in de Woonvisie
vast. Het centraal stellen van de eindgebruiker lijkt in Almere
inmiddels heel vanzelfsprekend, maar dat is het zeker niet", zegt
Duivesteijn. "Elders hebben ontwikkelaars het eerste recht. Wij leggen
het eerste recht bij de mensen zelf."
Uitvoering
Voor de uitvoering van het nieuwe woonbeleid wordt een Platform
Woonbeleid Almere opgericht. In dit platform participeren alle
partijen die een rol spelen in het wonen in Almere: de gemeente,
woningcorporaties, institutionele verhuurders en een
vertegenwoordiging van woonconsumenten - de bewoners. Het overleg
richt zich op de opbouw van het woningbouwprogramma, de
woonruimteverdeling en het doelgroepenbeleid. Duivesteijn: "Met de
oprichting van zo'n discussieplatform verbreden wij onze focus. We
richten ons niet alleen op corporaties, maar betrekken iedereen die
een rol speelt in het bouwen van een gezonde stad in het gesprek."
Bijlage(n)
* Presentatie woonvisie
Gemeente Almere