VU medisch centrum

Samenwerking GGZ inGeest - VUmc

Depressieve patiënt gebaat bij elektroconvulsietherapie

2 juli 2009

Door de samenwerking met GGZ inGeest kunnen mensen met een ernstige depressie in VUmc Elektroconvulsietherapie (ECT) krijgen. Als medicijnen niet goed helpen of ernstige bijwerkingen geven, is ECT een veilig alternatief. Het is zelfs de meest effectieve behandelmethode voor mensen met een ernstige depressie, vertelt psychiater en ECT-coördinator Audrey van Schaik van GGZ inGeest.

Elektroconvulsietherapie doet denken aan de shocktherapie die Jack Nicholson kreeg in 'One Flew Over the Cuckoo's Nest'. "Die associatie bezorgt ECT inderdaad een obscuur imago. Op een feestje ontmoette ik laatst een jonge internist die zelfs dacht dat het een compleet achterhaalde therapie is! Niets is minder waar. Elektroconvulsietherapie is de veiligste en meest effectieve behandelmethode gebleken voor mensen met ernstige stemmingsstoornissen. Het wordt dan ook steeds vaker toegepast. In Nederland ondergaan jaarlijks circa vierhonderd patiënten in 37 instellingen ECT. Jack Nicholson kreeg als straf shocks toegediend, zonder psychiatrische indicatie en zonder narcose. Dat is niet te vergelijken met de behandeling die wij nu geven."

Welke patiënten hebben baat bij ECT?
"De meest voorkomende categorie patiënten die voor deze therapie in aanmerking komt, zijn mensen met een ernstige (psychotische) depressie, die niet voldoende reageren op behandeling met medicijnen. Dit zijn ernstig zieke mensen, die bijvoorbeeld niet meer eten en drinken of slapen, waanideeën hebben en suïcidaal zijn. Veelal zijn het ouderen, want ouderen ontwikkelen vaker een ernstige depressie en verdragen vaak geen medicatie. De patiënten die een ECT krijgen, zijn vrijwel altijd opgenomen in de Valeriuskliniek. Ook op andere, zeer ernstige psychiatrische ziektebeelden kan ECT een goed effect hebben. Bijvoorbeeld bij patiënten die lijden aan een manisch-depressieve stoornis (een zogenaamde bipolaire stoornis)."

Hoe gaat ECT in zijn werk?
"Patiënten gaan op de dag van de ECT, onder begeleiding van verpleegkundigen, van de Valeriuskliniek naar VUmc en weer terug. De behandeling vindt plaats in de operatiekamer van VUmc onder algehele anesthesie met spierverslapping. Met een elektrische schok wekken we een epileptische aanval van ongeveer twintig seconden op. Dit gebeurt twee keer in de week, gedurende vijf tot zes weken. Daarna is het merendeel van de patiënten (tachtig tot negentig procent) niet meer depressief. Zij krijgen onderhoudsmedicatie en blijven onder controle van de Valeriuskliniek."

Welke bijwerkingen en risico's zijn er?
"Risico's zijn zeer gering. We voeren de therapie onder zeer gecontroleerde omstandigheden uit. Er is een anesthesist bij, patiënten liggen aan een EEG, krijgen spierverslapping toegediend en de hart- en longfuncties worden goed gecontroleerd. De enige vervelende bijwerking is dat mensen er soms problemen met hun korte termijngeheugen aan overhouden. Meestal is dat tijdelijk. Depressie zelf leidt ook vaak tot geheugenproblemen."

Laura Jansma
bron: Tracer