Ingezonden persbericht
Persbericht
ZonMw-Parel voor huidkweek als alternatief voor dierproeven
Op 1 juli 2009 reikt, namens minister Klink van Volkgezondheid, Welzijn en Sport, mevrouw drs. Annemiek van Bolhuis plaatsvervangend DGV, een ZonMw-Parel uit aan dr. Kees Tensen, hoofd van het onderzoekslaboratorium Huidziekten van het Leids Universitair Medisch Centrum. De Parel is toegekend voor het succesvol kweken van menselijke huid buiten het lichaam en toepassing daarvan bij onderzoek naar huidkanker. De huidkweek vormt een uitstekend alternatief voor dierproeven. Het onderzoek werd ten dele gesubsidieerd vanuit het ZonMw-programma Dierproeven Begrensd.
Dankzij dit parelproject kan het testen van de veiligheid van geneesmiddelen, cosmetica en chemische stoffen plaatsvinden op gekweekte huid in plaats van op proefdieren. Dergelijke testen vormen voor de dieren vaak een zware belasting. Deze gekweekte huid is wetenschappelijk zelfs beter dan dierproeven, omdat de menselijke huid anders is dan de huid van dieren. De huidkweek biedt daarnaast vele mogelijkheden voor onderzoek naar huidkanker, onder meer bij transplantatiepatiënten.
Proefdiergebruik omlaag
Volgens een nieuwe Europese richtlijn moeten de komende tijd zo'n 30.000 chemische stoffen waarmee veel mensen in aanraking komen opnieuw op veiligheid onderzocht worden. Dit ten koste van veel proefdieren. Het huidkweekmodel zou hier een goed alternatief voor kunnen vormen. Het model is namelijk goed te benutten als modelsysteem waarmee in hoog tempo stoffen gescreend kunnen worden. Ook kunnen vergelijkbare kweektechnieken worden gebruikt bij de ontwikkeling van nieuwe geneesmiddelen. Het onderzoeksteam is dan ook bezig om het model geschikt te maken voor dergelijke commerciële toepassingen. Dat draagt er niet alleen aan bij dat het proefdiergebruik in de industrie wordt teruggedrongen, het kan ook nog eens geld opleveren voor verder wetenschappelijk onderzoek.
Onderzoek naar huidkanker
De ontwikkeling van de gekweekte huid is bij het LUMC al jaren gaande onder leiding van dr. Abdoelwaheb El Ghalbzouri. Bijzondere aandacht gaat daarbij uit naar het bestuderen van huidcelkanker, de meest voorkomende kanker bij de mens. In het laboratorium worden huidtumoren gekweekt die verwijderd zijn bij patiënten. Inmiddels heeft promovenda Suzan Commandeur aangetoond dat de gekweekte cellen ook 'echte' kankercellen zijn gebleven. Dat biedt perspectieven om geneesmiddelen te testen en om in het lab de huidkanker nader te onderzoeken.
Niet alleen de opperhuid, maar ook de onderliggende lederhuid kan nu gekweekt worden; belangrijk voor verder wetenschappelijk onderzoek. Nu al is aangetoond dat de wisselwerking tussen opperhuid en lederhuid een belangrijke rol speelt bij diverse huidziekten.
Dierproeven Begrensd
Het gebruik van proefdieren voor wetenschappelijk onderzoek wordt gezien als een noodzakelijk kwaad. Het ZonMw-programma Dierproeven Begrensd is erop gericht alternatieven voor het gebruik van proefdieren te ontwikkelen, toepasbaar te maken en te verspreiden. Naast Vervanging zijn ook Vermindering en Verfijning van proefdiergebruik in dit programma van belang (3-V's). Daarbij kan onder andere worden gedacht aan computermodellen om de resultaten uit celkweken te vertalen naar een compleet organisme zodat er minder dieren nodig zijn voor onderzoek of onderwijs.
ZonMw-Parels
ZonMw is de Nederlandse organisatie voor gezondheidsonderzoek en zorginnovatie. ZonMw werkt aan de verbetering van preventie, zorg en gezondheid door het stimuleren en financieren van
onderzoek, ontwikkeling en implementatie. Het werkgebied van ZonMw ligt op het snijvlak van gezondheidsonderzoek, beleid en zorginnovatie. Juist die combinatie maakt ZonMw tot een unieke organisatie.
Van alle projecten die ZonMw financiert, valt een aantal extra op. Deze projecten sluiten aan bij actuele ontwikkelingen in de samenleving, wetenschap of gezondheidszorg; de resultaten springen in het oog en zijn goed te implementeren in de praktijk. Dergelijke projecten zijn de Parels van ZonMw.