Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek

Goede voorspelling, beperkte rekentijd

30 juni 2009

Het voorspellen van lucht-, verkeer- en waterstromen door computersimulaties wordt pas echt nauwkeurig, wanneer de computer zich automatisch kan focussen op belangrijke veranderingen in een gebied. Arthur van Dam promoveert hierop op 1 juli 2009 aan de Universiteit Utrecht.

Allerlei stromingen om ons heen zijn te modelleren, zoals autostromen op snelwegen, waterstroming in kanalen, gasstroming in de atmosfeer. Een computer kan deze stromingen berekenen met behulp van natuurkundige vergelijkingen. Maar zelfs de computer heeft er moeite mee om voor een lange periode en grote gebieden door te rekenen hoe bijvoorbeeld de luchtdruk zich ontwikkelt.

Het probleem is dat een gebied in denkbeeldige stukjes wordt opgedeeld, waarvoor dan onder andere de gemiddelde luchtdruk en stromingssnelheid worden berekend. Door kleinere stukjes te gebruiken wordt de berekening nauwkeuriger. Maar dan moet de computer wel langer rekenen omdat er meer stukjes nodig zijn voor hetzelfde gebied.

Van Dam beschrijft in zijn proefschrift een methode die de stukjes op een slimme manier automatisch verkleint. Dit gebeurt met name voor complexe veranderingen, bijvoorbeeld bij snelle veranderingen in luchtdruk, of bij snelle toename van autodichtheid (bij het aansluiten in een file). Het menselijk oog kan deze plaatsen makkelijk aanwijzen, maar voor een computer is het niet makkelijk om deze plaatsen te vinden en hun mate van complexiteit te beoordelen. De nieuwe methode doet dit nu op een gebalanceerde manier. Dankzij deze automatische focus op interessante gebieden geven computersimulaties zeer nauwkeurige resultaten, terwijl de rekentijd beperkt blijft.

Het onderzoek is uitgevoerd aan de Universiteit Utrecht en gesubsidieerd binnen het programma Wiskunde Toegepast van NWO Exacte Wetenschappen en Technologiestichting STW. Dit programma richt zich op de versterking en toepassing van wiskundig onderzicht gericht op vragen uit de samenleving.

..............................

Meer informatie:

* Drs. Arthur van Dam (UU)

* a.vandam@uu.nl

* promotiedatum: 1 juli 2009

* promotor: prof. dr. H.A. van der Vorst, copromotor: dr. P.A. Zegeling

laatst gewijzigd op 30 juni 2009