Dodo-massagraf opnieuw open voor minutieus graafwerk
29/06/2009 15:21
Museum Naturalis
Onderzoekers verwachten compleet skelet te vinden
Leiden, 29 juni 2009 - Van 1 tot 22 juli aanstaande vertrekt het expeditieteam van het Dodo Research Programme voor het vierde jaar op rij naar Mauritius. Zij doen daar opnieuw opgravingen aan het dodo-massagraf in het moeras Mare aux Songes. De zogenaamde dodo-polder, een put van twee bij twee meter, wordt ditmaal centimeter voor centimeter afgegraven. Het team verwacht voor het eerst een compleet skelet te vinden.
Het moeras op Mauritius is één van de meest rijke fossielen vindplaatsen ooit op een vulkanisch eiland aangetroffen. Sinds de ontdekking zijn op een oppervlak van slechts 25 vierkante meter meer dan 10.000 botfragmenten opgegraven van 23 soorten dieren (schildpadden, vleermuizen, reptielen, vogels), waarvan 14 soorten zijn uitgestorven. Ongeveer 10% van de botten zijn afkomstig van de dodo. Deze loopvogel stierf rond 1693 uit en is het eerst diersoort waarvan we ons bewust zijn dat het door toedoen van de mens is uitgestorven.
Monnikenwerk
De botten in het moeras liggen al 4000 jaar veilig en beschermd in het grondwater, op een diepte van één meter. Bij eerdere opgravingen zijn de fossielen met graafmachines boven water gehaald. Dit jaar wordt een andere onderzoeksmethode gehanteerd. Door middel van pompen wordt in een put van 2 bij 2 meter een droge opgraving gedaan. Naturalis-paleontologen John de Vos en Hanneke Meijer en Julian Hume van het Natural History Museum graven in deze zogenaamde dodo-polder centimeter voor centimeter de fossiele laag af. Hierdoor wordt zichtbaar hoe de botten precies in het massagraf steken, wat verder licht zal schijnen op de vraag hoe de dieren massaal aan hun einde zijn gekomen. Door deze methode neemt ook de kans op het vinden van een compleet dodo-skelet toe.
Oorzaak uitsterven
Eén belangrijke oorzaak van het uitsterven van de dieren is waarschijnlijk het gebrek aan zoet water geweest. Het moeras is de enige zoetwaterbron in de omgeving die constant gevoed wordt door grondwater en alleen tijdens extreme droogte opdroogt. Deltares en IBED Universiteit van Amsterdam reconstrueren met behulp van computermodellen en metingen het watersysteem ten tijde van de massale sterfte. Geohydroloog Perry de Louw verricht hiervoor de metingen.
Het lied van de dodo
De mens en dodo hebben slechts een halve eeuw samengeleefd op Mauritius. Door schilderijen en de gevonden botten weten we ongeveer hoe de dodo eruit zag. Het geluid dat hij produceerde is echter niet bekend. Daarom reizen naast paleontologen en hydrologen ook gedragsbiologen Dagmar Aarts en Selvino de Kort van de Universiteit van Leiden mee. Zij zullen onderzoek doen dat kan bijdragen aan de reconstructie van het geluid van de dodo.
Financiers
Deze expeditie is mede mogelijk gemaakt door de Nederlandse Organisatie voor Toegepast Natuurwetenschappelijk Onderzoek (TNO) en Naturalis. Andere financiers zijn Deltares, Instituut voor Biodiversiteit en Ecosysteem Dynamica (IBED) van de Universiteit van Amsterdam, het Leids Universitair Fonds en Mon Tresor & Mon Desert Ltd (MTMD), het suikerrietbedrijf dat het team onderdak biedt tijdens de expedities.
http://www.naturalis.nl