P E R S
RAAD VAN DE EUROPESE UNIE
NL
Brussel, 29 juni 2009
11445/1/09 REV 1 (Presse 197)
P 73
(OR. en)
Verklaring van het voorzitterschap namens de Europese Unie
over de internationale dag van de Verenigde Naties voor
slachtoffers van foltering
Ter gelegenheid van de internationale dag van de Verenigde Naties voor slachtoffers van
foltering (26 juni) bevestigt de Europese Unie dat zij zich wil inzetten voor de wereldwijde
uitbanning van foltering en andere wrede, onmenselijke of onterende behandeling of
bestraffing, alsook voor de volledige rehabilitatie van slachtoffers van folteringen. In het
internationaal recht is het absolute verbod op foltering en andere wrede, onmenselijke of
onterende behandeling of bestraffing ondubbelzinnig vastgesteld.
De Europese Unie is ingenomen met Resolutie 63/166 van de Algemene Vergadering van
de VN van 18 december 2008 en met Resolutie 10/24 van de Mensenrechtenraad van de
VN van 27 maart 2009, en herhaalt dat zij iedere handeling of poging van staten of
overheidsfunctionarissen om foltering en andere wrede, onmenselijke of onterende
behandeling of bestraffing, ook door medisch en ander gezondheidspersoneel, te
legaliseren, toe te staan of te gedogen, ongeacht de omstandigheden principieel
veroordeelt, ook wanneer de nationale veiligheid of rechterlijke beslissingen in het geding
zijn. Aantijgingen van foltering moeten op onpartijdige wijze worden onderzocht en de
daders moeten worden berecht en gestraft.
11445/1/09 REV 1 (Presse 197) 2
L
De Europese Unie dringt er bij alle staten op aan het beginsel van "non-refoulement" strikt
na te leven wanneer er gegronde redenen zijn om aan te nemen dat een persoon in een
andere staat zal worden gefolterd.
De Europese Unie roept alle staten die nog geen partij zijn bij het Verdrag tegen foltering
en andere wrede, onmenselijke of onterende behandeling of bestraffing en het bijbehorende
Facultatief Protocol, op om alsnog toe te treden, alsmede om te erkennen dat het Comité
tegen foltering bevoegd is voor het ontvangen en behandelen van individuele kennisgevingen.
De Europese Unie roept de staten ook op om hun eventuele voorbehoud bij deze
instrumenten op te heffen. De staten dienen blijvende, vastberaden en doeltreffende
maatregelen te nemen, onder meer door juridische hervormingen door te voeren, teneinde
foltering en andere wrede, onmenselijke of onterende behandeling of bestraffing te
voorkomen en te bestrijden.
Het Facultatief Protocol bij het Verdrag tegen foltering is een belangrijke stap in het tot
stand brengen van een onafhankelijk en doeltreffend mechanisme ter voorkoming van
foltering op nationaal en internationaal niveau. De EU neemt met tevredenheid kennis van
de recente bekrachtiging van het Facultatief Protocol bij het Verdrag tegen foltering door
Azerbeidzjan, Bosnië en Herzegovina, Chili, Kazachstan, Kirgizië, Libanon, Montenegro,
Nicaragua en de Voormalige Joegoslavische Republiek Macedonië.
De Europese Unie benadrukt dat alle staten ervoor moeten zorgen dat slachtoffers van
foltering toegang hebben tot rechtsmiddelen en een afdwingbaar recht hebben op billijke
en toereikende compensatie, met inbegrip van middelen voor een zo volledig mogelijke
rehabilitatie. De staten worden aangespoord alles in het werk te stellen om de waardigheid
en menselijkheid te herstellen van slachtoffers van foltering, die vaak met langdurige
lichamelijke letsels en posttraumatische stressstoornissen te kampen hebben en daartoe
langdurige gespecialiseerde rehabilitatiebijstand behoeven.
De Europese Unie is verheugd over de aanbevelingen van het eerste mensenrechtenseminar
van het maatschappelijk middenveld van de EU en de AU, dat op 16 en
17 april 2009 in Brussel heeft plaatsgevonden; in die aanbevelingen wordt ertoe
opgeroepen om van de strijd tegen foltering een prioriteit in de samenwerking tussen de
twee continenten te maken. De Europese Unie neemt er nota van dat de deelnemers hebben
opgeroepen tot een volledige uitvoering van de resolutie inzake de "Guidelines and
Measures for the Prohibition and Prevention of Torture, Cruel, Inhuman or Degrading
Treatment or Punishment in Africa (the Robben Island Guidelines)" (richtsnoeren en
maatregelen voor het verbod op en de preventie van foltering, wrede, onmenselijke of
onterende behandeling of bestraffing in Afrika - de "Robbeneiland-richtsnoeren") en van
de EU-richtsnoeren inzake foltering.
11445/1/09 REV 1 (Presse 197) 3
L
De Europese Unie blijft de strijd tegen foltering ondersteunen met diplomatieke, politieke
en financiële middelen, in het kader van de EU-richtsnoeren inzake foltering en andere
wrede, onmenselijke of onterende behandeling of bestraffing. Bijzondere aandacht gaat
naar de rehabilitatie van slachtoffers van foltering, via het Europees instrument voor
democratie en mensenrechten.
De Europese Unie onderkent de leidinggevende rol van de VN bij het bestrijden van
foltering en het ondersteunen van slachtoffers, en benadrukt haar steun voor de speciale
VN-rapporteur inzake foltering, het Bureau van de Hoge Commissaris voor de mensenrechten,
het Comité tegen foltering, het Subcomité voor de voorkoming van foltering en
het VN-fonds voor slachtoffers van foltering.
De Europese Unie waardeert en steunt de inspanningen van de regionale mechanismen,
met name de speciale rapporteur inzake gevangenissen en detentieomstandigheden in
Afrika van de Afrikaanse Commissie voor de rechten van de mens en van de volkeren, het
Comité voor de uitvoering van de Robbeneiland-richtsnoeren, en het Comité van de Raad
van Europa inzake de voorkoming van folteringen. Zij dringt er bij de staten op aan om
gevolg te geven aan hun aanbevelingen.
De Europese Unie prijst de niet-aflatende inspanningen van de vele ngo's en personen die
zich onvermoeibaar blijven inzetten om foltering te voorkomen en het lijden van de slachtoffers
te verzachten, alsmede om deze belangrijke kwestie onder de aandacht van de
publieke opinie te brengen.
De Europese Unie verbindt zich ertoe haar inspanningen voort te zetten en te intensiveren
in haar streven naar een wereld zonder folteringen.
De kandidaat-lidstaten Turkije, Kroatië* en de Voormalige Joegoslavische Republiek
Macedonië*, de landen van het stabilisatie- en associatieproces en mogelijke kandidaatlidstaten
Albanië, Bosnië en Herzegovina en Servië, en de EVA-landen IJsland,
Liechtenstein en Noorwegen, die lid zijn van de Europese Economische Ruimte, alsmede
Oekraïne, de Republiek Moldavië, Armenië en Georgië, sluiten zich bij deze verklaring
aan.
* Kroatië en de Voormalige Joegoslavische Republiek Macedonië blijven
deelnemen aan het stabilisatie- en associatieproces
We t s t r a a t 1 7 5 B - 1 0 4 8 B R U S S E L T e l . : + 3 2 ( 0 ) 2 2 8 1 6 3 1 9 F a x : + 3 2 ( 0 ) 2 2 8 1 8 0 2 6
press.office@consilium.europa.eu http://www.consilium.europa.eu/Newsroom
Raad van de Europese Unie