11 juni 2009, 2009/18
Wetenschap bundelt krachten om grenzen te verleggen in polymeeronderzoek
Fysici en chemici gaan met vereende kracht aan het werk binnen een
door Stichting voor Fundamenteel Onderzoek der Materie (FOM), Dutch
Polymer Institute (DPI) en Top Institute Food & Nutrition (TIFN)
gefinancierd programma op het gebied van bio-geïnspireerde polymeren.
Doel is de ordening van polymeren tot grotere structuren beter te
leren beheersen en nieuwe bio-geïnspireerde polymeren te ontwikkelen.
Dit kan bijdragen tot een betere kwaliteit van voedingsmiddelen,
nieuwe ingrediënten en betere kunststoffen.
De twee Technologische Topinstituten DPI en TIFN, die de
polymeersector en de voedingsmiddelenindustrie vertegenwoordigen,
hebben samen een programma opgesteld dat tot doel heeft doorbraken te
forceren om de wetenschap op dit specifieke gebied verder te brengen.
DPI en TIFN hebben daartoe samenwerking gezocht met FOM en gezamenlijk
hebben ze het Industrial Partnership Programma opgestart. Nederlandse
universiteiten en onderzoeksinstellingen hebben hierop ingeschreven
met 44 proposals, waarvan er 17 zijn voorgelegd aan een
wetenschappelijk panel. Dit leidde tot de selectie van acht passende
projecten, die op 15 juni van start zullen gaan.
Het programma heeft een omvang van vijf miljoen euro en een duur van
vier jaar. Binnen de acht gehonoreerde projecten zullen 16
onderzoekers werkzaam zijn aan vijf universiteiten en het FOM
Instituut voor Atoom- en Molecuulfysica (AMOLF). DPI en TIFN en hun
industriële contacten dragen zorg voor de begeleiding en
kennisexploitatie.
Bedrijven in de voedingsmiddelen- en polymeerindustrie staan vaak voor
vergelijkbare uitdagingen. Ze proberen allebei vanuit grondstoffen
producten te maken met een gewenste structuur en stabiliteit. Dat
blijft echter een uitdaging omdat juist de ordening van moleculen tot
grotere, zogenaamde mesoscopische structuren, slecht begrepen wordt.
Bijkomende moeilijkheid is het karakteriseren van eigenschappen van
dergelijke structuren. Om die reden is het bijvoorbeeld heel moeilijk
om kaas of worst te maken met een vetgehalte van 5% of lager, die
smakelijk blijft en een goede textuur heeft.
Een andere uitdaging is bijvoorbeeld hoe een zelfreinigend oppervlak
te maken. Een oppervlaktestructuur die vuil afstoot, maar daarbij ook
nog krasvast is, blijkt nog heel moeilijk te realiseren. Of hoe maak
je zonder in te grijpen in de voedselketen uit biobrandstof een
bruikbare wegwerpverpakking die voldoende lang meegaat in gebruik,
snel degradeert na gebruik en daarbij ook nog nuttige stoffen afgeeft
voor bijvoorbeeld bemesting? Weer een ander vraagstuk is hoe je een
medicijn zodanig "in kunt pakken" in een polymeer omhulsel dat de
werkzame stof precies vrijkomt waar die in het lichaam nodig is. Hoe
dat polymeer op te bouwen en te structureren is nog omgeven met veel
open vragen.
TI Food and Nutrition is een internationaal toonaangevend
onderzoeksinstituut op het gebied van voeding en voedingsmiddelen. In
TI Food and Nutrition werken industrie, overheid en
onderzoeksorganisaties samen aan wetenschappelijke doorbraken die
resulteren in de ontwikkeling van innovatieve, gezonde en smakelijke
producten.
Partners zijn: CSM, DSM, Royal FrieslandCampina, Rijksuniversiteit
Groningen/UMCG, Unilever, Universiteit Maastricht, NIZO food research,
NZO, TNO, VION en Wageningen UR. Meer informatie over TIFN is te
vinden op www.tfin.nl.
De stichting Dutch Polymer Institute is een publiekprivate
samenwerking, ontstaan in 1997, die precompetitief onderzoek doet op
het gebied van polymeren en hun toepassing. Het verbindt
wetenschappelijke kennis met industriële behoeften aan innovatie. Dit
resulteert in toegevoegde waarde voor universiteiten in de vorm van
wetenschappelijke publicaties en voor bedrijven in de vorm van
intellectueel eigendom en goed opgeleide wetenschappers. Ruim 200
researchers (PhD's en postdocs) werken momenteel aan DPI projecten -
ondergebracht bij kennisinstellingen verspreid over de wereld. Meer
informatie over DPI is te vinden op www.polymers.nl.
De Stichting voor Fundamenteel Onderzoek der Materie (FOM) bevordert
fundamenteel natuurkundig onderzoek in Nederland. Activiteiten van FOM
komen het algemeen belang ten goede, in het bijzonder dat van het
hoger onderwijs en het bedrijfsleven. Met circa 850 medewerkers en een
omzet van tachtig miljoen euro voert FOM natuurkundig toponderzoek uit
binnen vier instituten en 165 werkgroepen aan Nederlandse
universiteiten. Voor samenwerking met industriële onderzoekers
(Industrial Partnership Programmes) heeft FOM een budget van 3 miljoen
euro per jaar beschikbaar. Zie ook www.fom.nl.
Meer informatie:
TI Food and Nutrition:
Professor Rob J. Hamer, tel.: (0317) 48 53 80.
Marieke Mol, PhD, PR & Communication Manager, tel.: (0317) 48 53 83.
DPI:
Dr.ir. M. Bruining, Programme Area Coördinator Corporate Research DPI,
tel.: (040) 247 23 42.
M. Ruis, Communicatie Manager DPI a.i., tel.: (040) 247 56 29.
FOM:
Dr. Pieter A.J. de Witte, programmacoördinator FOM, tel.: (030) 600 12
17.
Mw. drs. Anita van Stel, persvoorlichter FOM, tel.: (030) 600 12 08.
Meer informatie
Contactperso(o)n(en): Anita van Stel
Stichting FOM