Senternovem

18-06-2009 | WarmCO2: restwarmte en CO2 voor tuinders in Terneuzen

Besparing van 90% op aardgasverbruik tuinders

Op het Zeeuwse Biopark Terneuzen verrijst een uniek glastuinbouwgebied ter grootte van 250 hectare, waar industriële restwarmte en CO2 worden ingezet voor milieuvriendelijke en duurzame glastuinbouw. De speciaal voor dit project opgezette `energiemaatschappij' WarmCO2 levert de tuinders restwarmte en zuivere CO2, afkomstig van kunstmestfabrikant Yara, via een kilometers lang netwerk van pijpleidingen.

"Door het project beschikken tuinders over goedkope, milieuvriendelijke warmte en zuivere CO2", vertelt Jan Uilenreef, directeur van WarmCO2. "De warmte - het gaat jaarlijks om ruim 1633 TeraJoules (84 MW) duurzame energie - is altijd beschikbaar en vrijwel onafhankelijk van prijzen op de energiemarkt. Bovendien is door de levering van CO2 `zomerstook' niet langer nodig. Per jaar gaat het om het hergebruik van zo'n 70.000 ton CO2 die nu nog net als de warmte in de atmosfeer wordt `geloosd'. Een en ander leidt ertoe dat tuinders ten opzichte van traditionele kassen tot 90% op hun aardgasverbruik besparen. WarmCO2 biedt tuinders met andere woorden de combinatie van bedrijfszekerheid en financieel voordeel."

Betrokken partijen
Het oorspronkelijke idee komt uit de koker van Zeeland Seaports (de havenautoriteit van Terneuzen en Vlissingen) die besloot om wat verder van de haven gelegen gronden in Terneuzen geschikt te maken voor glastuinbouw. Kunstmestfabrikant Yara en bouwer Volker Wessels sloten zich bij het initiatief aan en zijn samen met Zeeland Seaports aandeelhouder van WarmCO2. Het project wordt onder meer gesubsidieerd vanuit EOS DEMO en UKR. De DEMO-subsidie is bedoeld voor de bovengrondse opslag van CO2 in een gasvormige buffer, terwijl de UKR-subsidie ten goede komt van het nuttig toepassen van de industriële restwarmte.

Onder alle omstandigheden energie
Kunstmestproducent Yara levert de warmte en CO2 aan WarmCO2. Bij de productie van kunstmest komen grote hoeveelheden CO2 vrij die tuinders kunnen hergebruiken. Daarnaast komt er een grote hoeveelheid restwarmte vrij dat via warmtewisselaars en een warmtenet de kassen bereikt met een hoge temperatuur - het leidingnet is ontworpen op een temperatuur van 100 '0C. Al met al levert het systeem ruim voldoende energie om de kassen onder alle omstandigheden - uitgezonderd `elfstedentochtdagen' waarop Yara zal bijstoken - te verwarmen tot de gewenste temperatuur. Bouwbedrijf Visser & Smit Hanab, de `pijpleidingenpoot' van Volker Wessels, draagt zorg voor de aanleg van alle pijpleidingeninfrastructuur en installaties . Het bedrijf heeft daar uitgebreide ervaring mee die onder meer werd opgedaan in het OCAP-project.

Waarborgen inbouwen
"Die ervaring is nodig, want het is een complex project," maakt Uilenreef duidelijk. "De kunstmestbusiness is een gigantische business. Yara is een van de grootste aardgasconsumenten van Nederland en zij kunnen het zich niet permitteren dat hun hele bedrijfsproces komt stil te liggen door een kassenproject; met een `shut-down' zijn enorme bedragen gemoeid. Daarom is het nodig goede waarborgen in te bouwen die ervoor zorgen dat - wat er ook bij de tuinders gebeurt - Yara er geen last van heeft. We bereiken dat onder meer door de realisatie van een groot aantal ontkoppelpunten waar warmte-uitwisseling plaatsvindt. Daarmee creëer je de mogelijkheid het proces zo te regelen dat zowel Yara als de tuinders tevreden zijn."

Financieel voordeel voor tuinders
Momenteel wordt volop gewerkt aan de aanleg van de infrastructuur en de benodigde technische constructies op het terrein. "Begin november zullen we de eerste drie tuinders warmte leveren en iets later - rond de jaarwisseling - volgt de eerste levering van CO2. In 2010 bouwen we het hele systeem af, zodat we alle tuinders - we rekenen op een tiental - kunnen ontvangen." Uilenreef denkt zeker dat vestiging op het terrein in Terneuzen financieel voordelig kan zijn voor tuinders. "Je hoort wel eens verhalen van tuinders die heel veel geld zouden verdienen op de elektriciteitsmarkt met hun WKK. Wellicht zijn er situaties waar wij niet tegenop kunnen, maar we zijn zeker concurrerend met de WKK's. Bovendien hoeft een tuinder zich bij ons geen zorgen meer te maken over de energie die hij nodig heeft en de toevoer van CO2. Daar zorgen wij voor."