SGP


28 - 05 - 09 | SGP mist harde doelen

SGP mist harde doelen

Het kabinet meldt trots dat het op koers ligt als het gaat om het realiseren van de gestelde doelen. Dat klinkt mooi, maar het feit dat de Algemene rekenkamer zegt niet te kunnen zeggen of dat klopt, is opvallend. Dat zei SGP-fractievoorzitter Van der Vlies tijdens het 'verantwoordingsdebat' in de Tweede Kamer. De SGP plaatste verschillende kanttekeningen bij de stukken van de regering, onder andere over het onderwijs, Europa en het afnemend aantal mantelzorgers/vrijwilligers. Op het gebied van de medische ethiek signaleerde Van der Vlies een verschil tussen papier en praktijk. Het kabinet hinkt op twee gedachten, aldus Van der Vlies. Het coalitieakkoord lijkt mooie aanzetten te geven om de beschermwaardigheid van het leven een impuls te geven, maar in de praktijk is de autonome mens uiteindelijk heer en meester.
---

Voorzitter, dit jaar wordt het Verantwoordingsdebat voor de tiende keer gehouden. Het jaar 2008 ligt alweer een paar maanden achter ons, en het is goed dat wij vandaag de beleidsvoornemens voor 2008 vergelijken met het daadwerkelijk gerealiseerde beleid in dat jaar. Heeft het kabinet de door haar gestelde doelen behaald? Zijn de beloften waargemaakt? Zulke vragen moeten we regelmatig stellen om alert te blijven.

Zoals tot nu toe elk jaar het geval is geweest, heeft mijn fractie geworsteld met de invulling van het verantwoordingsdebat. Hoe krijg je een halve meter verantwoordingsrapporten besproken in tien minuten spreektijd? En lukt het ons - zoals minister Bos vorige week ook al aangaf - om de verleiding te weerstaan om van een debat dat over verantwoording zou moeten gaan een debat over de actualiteit van de dag te maken? Ik ga het proberenâ¦

Meetbaarheid verantwoording 2008
Dit jaar presenteerde de minister-president vol trots dat het dit kabinet - in tegenstelling tot voorgaande jaren - gelukt was 99 procent van de door het kabinet gestelde doelen te meten. Lag de realisatie van doelen vorig jaar 44 procent op koers, nu zitten we volgens het kabinet op 82 procent. De SGP-fractie waardeert de energie die het kabinet gestoken heeft in het meetbaar maken van de geformuleerde doelen. Toch is er wel een aantal kanttekeningen te maken bij het opgewekte verhaal dat het kabinet presenteert. Zo is het opvallend dat de Algemene Rekenkamer er geen idee van heeft of het kabinet daarmee een juiste voorstelling van zaken geeft. De claim bestrijden kan ze ook niet. En als de Rekenkamer dat al niet kan, dan heeft de Tweede Kamer te maken met - en ik citeer de president van de Rekenkamer - een ernstige aantasting van het budgetrecht van het parlement. De Kamer kan met het budgetrecht artikelen in begrotingen van afzonderlijke ministeries wijzigen. Probleem is echter dat de beleidsdoelen van het kabinet vaak worden uitgewerkt door meerdere ministeries. Bovendien geeft de Verantwoordingsbrief wel inzicht in de geleverde prestaties en genomen maatregelen, maar wordt er nog te weinig inzicht geboden in de bereikte effecten. Ziet de minister aanknopingspunten om de Kamer op beide punten tegemoet te komen?

Kredietcrisis
Voorzitter, een tweede complicatie bij de bespreking van de stukken van 2008 betreft het feit dat we ons in de grootste economische crisis bevinden sinds de jaren dertig van de vorige eeuw. Dat heeft natuurlijk grote consequenties voor de financiële verslaglegging over het jaar 2008, maar natuurlijk ook voor de eerstvolgende begrotingsjaren. Bovendien werd afgelopen vrijdag duidelijk dat we niet meer moeten rekenen met een krimp van het BBP van 3,5%, maar met een krimp van 5%. De vraag die terecht gesteld kan worden, is in hoeverre de gepresenteerde cijfers over 2008 nog van waarde zijn om te beoordelen of het kabinet haar doelstellingen voor deze regeerperiode gaat halen. Concreet: hoe ziet het kabinet de realisatie van de doelstelling voor zich om meer zelfstandige ondernemers met personeel en snelle groeiers te hebben in Nederland in 2011? Hoe realistisch is de verhoging van de arbeidsparticipatie van 70% naar 80% in 2016? Niet erg, lijkt me gezien de grote daling van het aantal vacatures de laatste maanden. Waarom stelt het kabinet dan toch dat deze (en andere economisch gerelateerde) doelstellingen op schema liggen? Moet er niet een schepje bovenop? Graag reactie.

Uiteraard is het geboden en goed dat er wordt nagedacht over de oorzaken van de economische crisis. De minister president deed dat in een artikel in de NRC van 19 mie jongstleden. Minister Bos nam daarvan op een essentieel onderdeel afstand. Dat kan natuurlijk niet zonder schade voor het kabinet. Zeker, in verkiezingstijd is er een zekere ruimte, maar het centrale zenuwgestel van de actuele politiek moet daarbij worden ontzien. Het kabinet spreekt immers met één mond? De brief van gisteren sust en dekt toe. Maar is dit toch niet een helder voorbeeld van: eens maar nooit weer?

Doelen gehaald?
Als we vervolgens letten op de uitwerking van de beleidsdoelstellingen, dan erkent mijn fractie dat er een aantal stappen voorwaarts gemaakt is bij veel beleidsdoelen. Ik denk dan aan de duidelijke inzet voor geloofsvervolgden van minister Verhagen overal ter wereld. Ik denk ook aan het verbeteren en versterken van palliatieve zorg. En ik denk bijvoorbeeld aan de professionele inzet van ons leger in onder meer Afghanistan. Een kanttekening is hierbij wel op zijn plaats: als we onze krijgsmacht ook in de toekomst professioneel willen houden, moeten we daar wel in willen investeren. En daar mag nog wel heel wat méér gebeuren.

Niet op koers ligt de doelstelling om de bereikbaarheid over weg en water in het wegennetwerk en de binnenvaart. Nu de spoedwet beschikbaar is, kan dit snel anders zijn. Ook hopen we nu toch eindelijk met het kabinet - dat al over de helft is - van gedachten te kunnen wisselen over een visie op het gezin. Wat betreft de doelstellingen op het gebied van kinderopvang: er moet gesaneerd worden, maar het kabinet saneert precies aan de verkeerde kant, namelijk gastouderopvang in plaats van de kinderopvang. Een ombuiging in het beleid is hier wenselijk.

Kanttekeningen
Bij veel van de doelstellingen die door het kabinet worden aangemerkt als op koers liggend (de zogenaamde groene blokjes), plaatst mijn fractie vraagtekens. Een aantal voorbeelden:

Hoe kan het kabinet bijvoorbeeld beweren dat Europa zich meer richt op terreinen waar het meerwaarde levert en zich niet begeeft op terreinen waar lidstaten het beter zelf kunnen regelen? Brussel trekt juist steeds meer nationale zaken naar zich toe, waarbij ik alleen de volgende week te bespreken anti-discriminatierichtlijn maar hoef te noemen.
En wat te denken van de groene blokjes bij de beleidsdoelstellingen 11 en 12 over de kwaliteit van het onderwijs? Over de kwaliteit van het onderwijs woedt op dit moment een debat, waardoor het merkwaardig is om zulke stellige uitspraken te doen.
Hoe kan het kabinet de invoering van een gedifferentieerde kilometerprijs naar tijd, plaats en milieukenmerken op koers beschouwen, gezien de recent vermelde vertraagde invoering daarvan? Het kabinet merkt zelf al op dat een uitbreiding van het aantal vrijwilligers en van het aantal mantelzorgers in 2011 er niet in zit. Integendeel, het aantal vrijwilligers en mantelzorgers dreigt juist af te nemen. Waarom zwakt het kabinet deze doelstelling dan af door nu aan te koersen op het behoud van het aantal mantelzorgers en uitbreiding van het aantal vrijwilligers? Welke context bedoelt de regering als zij stelt dat de doelstelling op koers ligt. De doelstelling om 500 extra wijkagenten aan te stellen ligt volgens het kabinet op koers. Daar staat echter tegenover dat er ook deze kabinetsperiode veel wordt bezuinigd op het politie-apparaat. Wij blijven bezorgd over deze uitwerking. Het is duidelijk dat de agressie en de sociale verloedering op straat moeten worden ingetoomd. We ergeren ons daarom blauw!
De aanpak van overmatig alcoholgebruik door jongeren beperkt zich volgens het kabinet strikt genomen tot een wetgevingstraject voor hokken en keten. Mijn fractie ontkent niet dat er op dit terrein waardevolle stappen worden gezet, maar vindt de strikte invulling van deze beleidsdoelstelling onder de maat. Wij vragen het kabinet op dit thema meer ambitie te tonen. Wij denken hier graag over mee.

Medisch ethische themaâs
Voorzitter, tot slot wil ik nog enkele evaluerende opmerkingen maken op de voor mijn fractie meest wezenlijke punten. Begin 2008 zijn er verschillende - langverwachte - debatten gehouden over de medisch ethische themaâs. Fijn, daar hadden we naar uitgekeken! Het resultaat van die debatten vindt mijn fractie echter teleurstellend. Zo heeft de kwestie van de embryoselectie ons diep geraakt, evenals de uitkomsten van de evaluatiedebatten over abortus en euthanasie. Wij ontkomen niet aan de conclusie dat het kabinet bij de medische ethiek hinkt op twee gedachten. Enerzijds is er de beschermwaardigheid van het leven, anderzijds de autonomie van de mens. Op papier - in het regeerakkoord, is er een evenwicht geformuleerd - maar in de praktijk blijkt de autonomie van de mens nog steeds eenzijdig de doorslag te geven. Onze inzet blijft een kentering op deze wezenlijke themaâs.

Homo-emancipatie
Een ander immateriaal thema waar de zorgen van mijn fractie gedurende het jaar 2008 niet kleiner, maar groter zijn geworden, betreft het homo-emancipatiebeleid van dit kabinet. Geen geweld tégen en discriminatie vàn homoâs. Begrijpen wij volstrekt. Maar het verbinden van consequenties van de ethische beoordeling ervan - bijvoorbeeld in het onderwijs moet mogelijk blijven. Het functioneren van gewetensbezwaarde trouwambtenaren is tijdens deze kabinetsperiode moeilijker geworden, en er wordt de laatste weken stevig gemorreld aan de fundamenten van de vrijheid van onderwijs. Dat moet eens afgelopen zijn! Graag een reactie.