Promovendus UT werkt aan oplossing voor zitproblematiek bij
dwarslaesiepatiënten
Nieuwe intelligente stoel voorkomt doorligwonden en rugklachten
Een stoel die ervoor zorgt dat je niet statisch, maar dynamisch zit.
Onderzoekers van de Universiteit Twente hebben, in samenwerking met
het mechatronisch ontwerp bureau Demcon B.V. (Oldenzaal), een eerste
prototype ontwikkeld van zo'n stoel. Deze stoel is vooral een
hulpmiddel voor dwarslaesiepatiënten met een beperkte rompstabiliteit.
Doordat ze langdurig in dezelfde houding zitten, hebben ze last van
allerlei fysieke ongemakken zoals doorligwonden en rugklachten. Ook
gezonde mensen zijn gebaat bij een stoel die dynamisch zitten
bevordert en daarmee klachten aan onderrug, nek, schouders en hoofd
voorkomt. Onderzoeker Paul Van Geffen promoveerde onlangs op dit
onderzoek aan de faculteit Construerende Technische Wetenschappen.
Langdurig in dezelfde houding zitten kan, bij zowel gezonde personen
als dwarslaesiepatiënten, tot allerlei fysieke ongemakken leiden.
Klachten aan de onderrug, nek, schouders en hoofd zijn veelgehoorde
problemen bij personen die zittend werk doen en waarbij de
arbeidsomstandigheden een dynamische zithouding onvoldoende
bevorderen. Bij dwarslaesiepatiënten zijn vooral doorligwonden een
veelvuldig voorkomend probleem. Paul van Geffen onderzocht, in
samenwerking met Jasper Reenalda van het Roessingh Research and
Development (Enschede), deze zitproblematiek en ontwikkelde een stoel
die dynamisch zitten bevordert.
Aanleiding voor de ontwikkeling van een dynamische stoel was de
zitproblematiek bij dwarslaesiepatiënten. Deze patiënten kunnen niet
zelfstandig verzitten, en zitten daardoor langdurig in een
`uitgezakte' houding met een achterovergekanteld bekken. Deze houding
is heel stabiel, maar leidt tot zeer passief zitgedrag. Het weefsel
wordt hierbij continu op dezelfde plek belast en daardoor ontstaan de
problemen, zoals doorligwonden en rugklachten.
Intelligente stoel
De ontwikkelde stoel laat dwarslaesiepatiënten actiever zitten door de
stoel, na inschakeling, automatisch te bewegen. De stoel bestaat uit
bewegende onderdelen die het mogelijk maken om de romp, het bekken en
de benen onafhankelijk van elkaar te bewegen. Hierdoor wordt de
houding op de juiste wijze gecontroleerd en krijgt de patiënt een
actieve zithouding. Van Geffen heeft een manier bedacht om het bekken
onafhankelijk aan te sturen, de zogenaamde `ontkoppelde
bekkenkanteling'. Daardoor kun je de stand van het bekken beïnvloeden,
zonder dat de stand van de romp hierbij verandert.
De stoel bevat verder sensoren waarmee het zitgedrag van personen in
kaart kan worden gebracht. Uit testen met zowel gezonde personen als
dwarslaesiepatiënten, is een lijst met aanbevelingen en principes
opgesteld die moeten worden meegenomen in een eerste werkend prototype
om zitproblematiek te verminderen. Het ontwerp is nu nog tamelijk
groot, maar Van Geffen hoopt in de nabije toekomst de stoel door te
ontwikkelen tot een praktisch toepasbaar model.
Universiteit Twente