Boer en Vrouw in het land van de Kamasoetra
Na de Nederlandse vertaling van de Kamasoetra publiceerde sanskritist Herman Tieken met een Britse collega een andere klassieker: de Sattasa . Een bundel gedichtjes in het Engels vertaald, over liefde, seks en huwelijk op het Indiase platteland.
De Kamasoetra was niet het enige boek over liefde en seks in het klassieke India. Na de Nederlandse vertaling van de Kamasoetra publiceerde Sanskritist Herman Tieken, nu met een Britse collega, in het Engels een andere klassieker: de Sattasa . Een bundel gedichtjes over liefde, seks en huwelijk op het Indiase platteland.
---
Who is not captivated by a woman's breasts,
That, like a good poem,
Are a pleasure to grasp,
Are weighty, compact, and nicely ornamented?
(Poems of Life and Love p. 193, nr. 651)
---
Lees- en citeervoer
Vorig jaar publiceerde Sanskritist Herman Tieken de eerste Nederlandse vertaling van de Kamasoetra direct uit het Sanskrit. Hij kwam toen in één moeite door met een heel nieuwe interpretatie van dit werk. Die luidt: de Kamasoetra is niet bedoeld als handboek voor seks, maar als droogkomische persiflage op een bekend traktaat voor vorsten.
De Kamasoetra, die waarschijnlijk stamt uit de derde eeuw na Christus, diende eeuwenlang als lees- en citeervoer voor een stedelijke elite van geletterde mannen die niet hoefden te werken voor de kost.
---
With its leaves pushing through
The gaps in the fence
The castor oil plant seems to be telling
The youths of the village
"Here lives a farmer's wife With breasts this big"
(p. 19, nr. 6)
---
Erotiek op het platteland
Dr. Herman Tieken
Samen met Peter Khoroche heeft Tieken nu de Engelse vertaling uitgebracht van een ander klassiek Indiaas werk, geschreven tussen de derde en zevende eeuw: de Sattasa . Dit is een soort rustieke tegenhanger van de Kamasoetra, namelijk een verzameling van zeven honderd - Sattasa betekent zeven honderd - korte gedichtjes over liefde, erotiek en huwelijksleven op het Indiase platteland. Op zijn beurt steekt de Sattasa soms weer de draak met de theoretisch opsommerige Kamasoetra. De vertaling heet Poems on Life and Love in Ancient India. Hala's Sattasa , en is uitgegeven bij de Amerikaanse SUNY Press.
---
When he comes what shall I do?
What shall I say?
And how will it be?
The girl's heart trembles
At her first chance to be reckless
(p. 31, nr. 52)
---
Landelijk gestileerd Pakrit
De doelgroep van de Sattasa waren dezelfde vermogende stedelingen als de lezers van de Kamasoetra, zo schrijven Tieken en Khoroche, en de gedichten waren immens populair. Ook spreken de gedichtjes van de Sattasa over liefde en seks met dezelfde directheid en onbevangenheid als de Kamasoetra. Maar daarmee houdt de overeenkomst op.
De taal bijvoorbeeld is niet Sanskrit - de taal voor serieuze zaken zoals landsbestuur en wetenschap - maar Prakrit. Prakrit is de naam voor ieder willekeurig dialect van het Sanskrit, maar het Prakrit van deze liefdesgedichtjes is een gestileerd dialect dat een landelijke atmosfeer moet oproepen. Ze zijn gesitueerd in het gebied ten zuiden van het Vindhya gebergte dat buiten de klassieke Sanskritcultuur viel.
---
The lamp was so absorbed In looking at the young couple
Playfully making love
In all sorts of different positions
That it did not notice that the oil had run out
(p. 80, nr. 243)
---
'Borstenmannen'
Het belangrijkste verschil is dat de gedichten van de Sattasa geen theoretisch proza vormen maar 'uit het leven gegrepen' schetsen en uitspraken zijn. De toon is niet zakelijk en calculerend zoals die van de Kamasoetra, maar soms aandoenlijk, bijna altijd erotisch, soms grappig en soms wrang. En soms zelfs arrogant, voor als je bij alle idylle mocht vergeten dat auteur en lezers geletterde stedelingen zijn die eigenlijk diep neerkijken op die domme boeren.
De gedichten - thematisch geordend door de vertalers - bestrijken de hele liefdesloopbaan van de plattelanders: van puberjongens die naar borsten gluren - de mannen in de Sattasa zijn trouwens stuk voor stuk uitgesproken 'borstenmannen'- via de eerste schuchtere avances tussen meisje en jongen, de eerste 'nacht', de eerste tranen, tot het leven in het ouderlijk gezin van de echtgenoot en de eerste grijze haren. Hoe houd je als vrouw je zwagers van het lijf? Hoe ga je om met de andere vrouwen van je echtgenoot? En hoe overleef je de tijd dat je man op reis is? Hoe houd je als man dat reizende leven vol?
---
When her rivals take a freezing cold bath
Before dressing for the festival,
The youngest wife shows her privileged position
By not bothering
(p. 93, nr. 274)
---
Boer zoekt Vrouw
De fascinatie van de stedeling voor de boerenliefde is kennelijk een terugkerend fenomeen in de geschiedenis, geconsummeerd als elitair stedelijk tijdverdrijf zoals in het klassieke India, of in gedemocratiseerde vorm in Boer zoekt Vrouw op de tv. Net als de Kamasoetra geeft de Sattasa een interessant inkijkje in het leven van een mannelijke stedelijke elite. Bovendien maakt hij nieuwsgierig: hoe zag dat plattelandsleven er nou echt uit? En waar droomden vrouwen van vlees en bloed nu echt van?
---
Traveler,
If you ever want to see your wife again,
You'd better take another road.
For in this wretched village
The landowner's daughter
In her desperation,
Is fishing with a very wide net
(p. 155, nr. 515)
---
Poems of Life and Love in Ancient India. H la's Sattasa . Translated from the Prakrit and introduced by Peter Khoroche and Herman Tieken. SUNY Series in Hindu Studies, Albany.
Universiteit Leiden