Vrije Universiteit Amsterdam

Bataafs platteland. Het Romeinse nederzettingslandschap in het Nederlandse Kromme-Rijngebied


* Startdatum: 25-05-2009


* Tijd: 13.45


* Locatie: Aula


* Titel: Bataafs platteland. Het Romeinse nederzettingslandschap in het Nederlandse Kromme-Rijngebied


* Plaats: Aula


* Spreker: W.K. Vos


* Promotor: prof.dr. N.G.A.M. Roymans


* Onderdeel: Faculteit der Letteren


* Wetenschapsgebied: Letteren


* Evenementtype: Promotie

Wouter Vos maakt in zijn proefschrift aannemelijk dat Bataafse boerderijen sterk werden beïnvloed door de architectuur uit de legerkampen. Dergelijke gebouwen benadrukken, samen met de verkavelingen, de ruimtelijke plattelandsontwikkelingen in het Kromme-Rijngebied en weerspiegelen de integratie van Bataafse boerengemeenschappen in het Romeinse rijk.

Vos heeft Romeinse nederzettingen in het Kromme-Rijngebied, het gebied tussen Utrecht en Wijk bij Duurstede tot het onderwerp van zijn proefschrift gemaakt. De vraag of uit ruimtelijke ontwikkelingen van het platteland kan worden afgelezen hoe boerengemeenschappen integreerden in het Romeinse rijk staat hierin centraal. Op grond van zowel opgravingen als veldkarteringen zijn ruim honderd Romeinse nederzettingen aantoonbaar. Wijk bij Duurstede De Horden is de best onderzochte woonplaats in het Kromme-Rijngebied. Vos meent dat op grond van de ruimtelijke ontwikkelingen, en de daarachter gelegen culturele en sociaaleconomische processen, deze nederzetting model kan staan voor veel andere plattelandsnederzettingen in het gebied.

In het Kromme-Rijngebied woonde een bevolkingsgroep die we kennen onder de naam Bataven. Hun platteland kenmerkte zich door grootschalige verkavelingen van landbouwgronden rondom dorpen en gehuchten waardoor een geordend cultuurlandschap ontstond. Die ruimtelijke indeling heeft te maken met de intensivering van de landbouw, waarbij men zich toelegde op het produceren van overschotten (paarden, veevoer) ten behoeve van een markt. Die bestond uit het Romeinse leger dat in de eerste eeuw na Christus ons land veroverde.

Volgens Vos is het aannemelijk dat Bataafse boerderijen sterk werden beïnvloed door de architectuur uit de legerkampen (castella). Bataafse veteranen, die na 25 jaar krijgsdienst terugkeerden naar hun geboortegrond, hebben deze invloeden meegenomen. Die militaire architectuur is tot uitdrukking gebracht in het uiterlijk van huistypen met lage dakhellingshoeken, die lijken op soldatenbarakken en als veteranenboerderijen kunnen worden betiteld. Dergelijke gebouwen benadrukken, samen met de verkavelingen, de ruimtelijke plattelandsontwikkelingen in het Kromme-Rijngebied en weerspiegelen de integratie van Bataafse boerengemeenschappen in het Romeinse rijk.
© Copyright Vrije Universiteit Amsterdam