Ingezonden persbericht


Aanzienlijke daling in tophuren en grote afname van opnamevolumes op Europese kantorenmarkten Jones Lang LaSalle presenteert Europese Office Clock over 1e kwartaal 2009

Amsterdam, 22 mei 2009 - De tophuurprijzen van kantoren in Europa zijn over het eerste kwartaal van 2009 met 8% gedaald. Dit blijkt uit de European Office Property Clock van Jones Lang LaSalle. Deze daling is een terugval die de index nog niet eerder heeft laten zien. De tophuren zijn in de meeste markten omlaag gegaan, maar vooral in Moskou en Londen (met respectievelijk -28,6% en -21,1%). Het afgelopen kwartaal daalden ook de huren in Madrid (-12,5%) en Warschau (-10,7%) met meer dan 10%. In de meeste Duitse steden vonden huurcorrecties plaats van -2 tot -5%, waarmee ze in de Property Clock van Jones Lang LaSalle voor het eerst een daling meemaakten.

In een reactie op de cijfers over het eerste kwartaal licht Ruben Langbroek, hoofd Research van Jones Lang LaSalle in Nederland, toe: "Eindgebruikers zijn nog steeds weinig verhuisgeneigd, wat zich vertaalt in lagere opnamecijfers. Deze terugloop in kantooropname zet de Europese tophuren onder toenemende druk. De marktindicatoren laten zien dat de recessie over een breed front voelbaar is en sterk van invloed is op de gebruikersmarkten in de hele Europese regio. In Nederland blijven de tophuurprijzen relatief stabiel, al nemen incentives wel toe. Bovendien is in Nederland in alle grote steden de afgelopen drie maanden het leegstandspercentage gestegen, echter niet substantieel. In de grootste kantorenmarkt van Nederland, Amsterdam, steeg het leegstandspercentage van 11,8% naar 12,7%. In Rotterdam was er een stijging van 7,0% naar 7,7%, in Den Haag van 5,1% naar 5,7%, in Utrecht van 8,8% naar 11,4%. De kleinste stijging deed zich voor in Eindhoven van 10,4% naar 10,6%."

De gebruikers van kantoorgebouwen krimpen in toenemende mate in en proberen steeds efficiënter gebruik te maken van hun bestaande vierkante meters. Langbroek vervolgt: "Consolidatie en inkrimping is een belangrijke oorzaak van de dalende kantooropname die vorig jaar is ingezet naar het laagste punt ooit gedurende het eerste kwartaal van dit jaar. De totale opname van kantoorruimte in Europa bedroeg in de eerste 3 maanden van 2009 slechts 1,9 miljoen vierkante meter, een teruggang van 37% in vergelijking tot het kwartaal en van 40% in vergelijking tot het eerste kwartaal van vorig jaar.


- vervolg -

Hiermee lig het opnamevolume momenteel 31% onder het vijfjarige gemiddelde. Bovendien is er in veel markten sprake van een negatieve netto absorptie, wat betekent dat er meer kantoorruimte wordt achter gelaten dan dat er wordt opgenomen". Vooral de markten in Centraal- en Oost-Europa zijn geraakt door de verslechterende economische omstandigheden en vooruitzichten: de opname is in het eerste kwartaal van 2009 met 41% afgenomen. In West-Europa is de opname aanzienlijk teruggelopen in de steden Utrecht (-82%) en Dublin (-71%), maar ook in grote markten als Londen (-65%), Madrid (-56%), München (-44%), en Parijs (-23%) is duidelijk minder activiteit geregistreerd in het eerste kwartaal van 2009 vergeleken met dezelfde periode in 2008.

Een zwakke vraag plus de oplevering van meer dan 2 miljoen vierkante meter in het eerste kwartaal zorgden voor een negatieve netto absorptie. Hierdoor nam het totale leegstandspercentage in Europa toe van 7,7% in het vierde kwartaal van 2008 tot 8,5% in het eerste kwartaal van 2009. Gedreven door het grote aantal opleveringen in Moskou steeg het totale leegstandspercentage in Centraal- en Oost-Europa van 4,9% een jaar geleden naar 13,6% in het eerste kwartaal van 2009. De leegstand in Europa varieert nu van 2,4% in Luxemburg tot 18,5% in Dublin.



Ingezonden persbericht