4. Vergelijkend onderzoek TX-keurmerk
Vergelijkend onderzoek TX-keurmerk
Kamerstuk, 19 mei 2009
De Voorzitter van de Tweede Kamer
der Staten-Generaal
Postbus 20018
2500 EA DEN HAAG
19 mei 2009
DMO/PO-2928242
Geachte voorzitter,
Inleiding
Op 11 november 2008 heb ik met uw Kamer gesproken over de diploma's
van Valys-chauffeurs. Dit Algemeen Overleg (AO) vond plaats naar
aanleiding van mijn brief aan uw Kamer van 3 november 2008 (TK
2008-2009, 25847, nr. 70). Zowel in deze brief als tijdens het AO heb
ik aangegeven dat weliswaar niet alle Valys-chauffeurs in het bezit
zijn van de in het Valyscontract verplicht gestelde aanvullende
diploma's, maar dat vrijwel alle chauffeurs in dienst zijn bij een
vervoerder die in het bezit is van het TX-keurmerk. Omdat het
TX-keurmerk ook eisen stelt aan de kwaliteit van chauffeurs en ik wil
voorkomen dat eisen dubbel worden opgelegd, heb ik u aangekondigd om
te onderzoeken of het TX-keurmerk niet minstens gelijkwaardig is. Dit
onderzoek, dat in lijn met de aangenomen motie Van Dijken/Willemse-Van
der Ploeg (TK 2008-2009, 25847, nr. 73) door Connexxion is betaald, is
inmiddels afgerond. Met deze brief informeer ik u over de uitkomsten
van het onderzoek en de vervolgstappen die ik naar aanleiding hiervan
heb gezet.
Chauffeurseisen Valys
In het Valys-contract met Connexxion heeft VWS eisen gesteld aan de
kwaliteit van chauffeurs. Naast over een chauffeursdiploma Taxi dient
een chauffeur ook te beschikken over de CCV-diploma's Sociale
Vaardigheden en Doelgroepenvervoer. Ook is verplicht gesteld dat de
chauffeur over actuele kennis beschikt van de Code Veilig Vervoer
Rolstoelinzittenden en in het bezit is van de opleiding EHBO of
levensreddend handelen en hiervoor jaarlijks een herhalingscursus
volgt. Connexxion heeft deze bepalingen ook één op één doorvertaald in
de contracten met haar onderaannemers. Deze eisen ten aanzien van
chauffeurs zijn opgenomen om er zorg voor te dragen dat de pashouder
veilig kan reizen en op een juiste wijze bejegend wordt. In dit
verband is het relevant om aan te geven dat uit het representatieve
klanttevredenheidsonderzoek over 2008 blijkt dat pashouders de
veiligheid met een 9,3 beoordelen en de bejegening door chauffeurs met
een 8,8. Voor de zomer informeer ik u uitgebreid over de uitkomsten
van verschillende klanttevredenheidsonderzoeken die ik dit jaar en
eind vorig jaar heb uitgezet.
TX-keurmerk
Het TX-keurmerk is het landelijk kwaliteitskeurmerk voor de
taxisector. Om in aanmerking te komen voor dit keurmerk dient een
vervoerder te voldoen aan een lijst met voorschriften (waaronder eisen
ten aanzien van haar chauffeurs).
Een onafhankelijke instantie controleert daarbij of de vervoerder aan
de voorschriften voldoet. Deze controle wordt jaarlijks herhaald en
door het jaar heen vinden onaangekondigde controles plaats. De lijst
met voorschriften wordt bepaald door een Centraal college van
deskundigen waarin gebruikers, opdrachtgevers, vervoerders, werkgevers
en werknemers en onafhankelijke partijen als de IVW, adviesbureaus en
deskundigen zitting hebben. Op het moment dat het Valyscontract werd
gesloten, waren de CCV-diploma's Sociale Vaardigheden en
Doelgroepenvervoer verplicht onderdeel van het TX-keurmerk. Connexxion
vulde daarom de diploma-eisen uit het Valyscontract in door het
TX-keurmerk voor onderaannemers verplicht te stellen. In 2008 werden
de chauffeurseisen door TX-keur echter gewijzigd. De CCV-diploma's,
die ook hogere salariëring van chauffeurs tot gevolg hadden, werden
niet langer verplicht gesteld en in plaats daarvan werden de volgende
chauffeurseisen gesteld:
o Een inwerkprogramma (inclusief kennis code VVR);
o Cursus levensreddend handelen;
o Eenmaal per jaar een algemene (bedrijfs)cursus;
o Eenmaal per twee jaar een specifieke (bedrijfs)cursus.
De te behandelen onderwerpen zijn beschreven in de voorschriften en
een opleider dient ingeschreven te staan in het centraal register
Opleiders van Stichting TX-keur. Verder wordt de invulling van de
cursussen grotendeels aan de vervoerder overgelaten. TX-keur schrijft
geen eindtermen of examinering voor en bijvoorbeeld ook niet hoe lang
een bepaalde cursus moet duren. Connexxion heeft een eigen
opleidingsprogramma ontwikkeld dat uitgebreider is dan de TX-norm
vereist. Doordat dit opleidingsprogramma echter niet voor chauffeurs
van onderaannemers verplicht is, volgt slechts een deel van de
Valys-chauffeurs dit programma.
Vergelijking chauffeurseisen Valys en TX-keurmerk
In het onderzoek -dat zich alleen heeft gericht op de opleidingseisen
aan chauffeurs- wordt geconcludeerd dat de opleidingseisen uit het
TX-keurmerk op dit moment niet minstens gelijkwaardig zijn aan de
opleidingseisen die in het Valyscontract tussen VWS en Connexxion zijn
vastgelegd. Het bureau noemt een aantal redenen hiervoor. Ten eerste
dekt de TX-norm inhoudelijk weliswaar een groot aantal -maar niet
alle- onderwerpen die bij de CCV-opleidingen aan de orde komen. Ten
tweede kent de TX-norm geen eindtermen en vindt geen onafhankelijke
individuele toetsing plaats, wat vervoerders vrijheid biedt om de
cursussen zelf in te vullen. Ten slotte kent TX-keur een ingroeimodel,
waardoor vervoerders niet onmiddellijk aan alle eisen die TX-keur
stelt hoeven te voldoen. Het bureau tekent hier wel bij aan dat het
TX-keurmerk ook een aantal voordelen biedt ten opzichte van de
CCV-diploma's, zoals de jaarlijkse verplichte actualisatie van de
kennis.
TX-keur heeft besloten dat het keurmerk op een aantal vlakken
verbeterd dient te worden en wil daarom eindtermen opstellen om
zodoende het kader en de inhoud van de opleidingen beter te
definiëren. Ook bekijkt zij in overleg met het Sociaal Fonds Taxi op
welke wijze ze een bepaalde vorm van inhoudelijke toetsing kan
doorvoeren. Dit zijn positieve ontwikkelingen binnen het TX-keurmerk.
Zoals gezegd, stelt het TX-keurmerk een heel scala aan
kwaliteitseisen. Indien met name op het vlak van standaardisatie en
toezicht verdere stappen gezet worden, kan het keurmerk haar
aantrekkelijkheid voor opdrachtgevers verder vergroten doordat dan op
de kwaliteitsgaranties van dit keurmerk gesteund kan worden. Ook nu
heeft het TX-keurmerk zeker haar meerwaarde, maar op het aspect van de
opleidingseisen van chauffeurs is het TX-keurmerk nu niet minstens
gelijkwaardig aan de eisen die gesteld zijn in het Valyscontract.
Conclusie en vervolg
Op basis van het onderzoek heb ik besloten om vast te houden aan de
chauffeurseisen zoals deze zijn opgenomen in het Valyscontract. Op dit
moment beschikt 100% van de chauffeurs over een chauffeursdiploma
Taxi, 41% van de chauffeurs over het diploma Sociale Vaardigheden en
32% over het diploma Doelgroepenvervoer. In dat licht heb ik met
Connexxion de principeafspraak gemaakt dat zij op zo kort mogelijke
termijn volledig moeten voldoen aan de contractsbepalingen. Deze
termijn is -net als de onderliggende fasering- mede afhankelijk van de
capaciteit van het Centraal Bureau Rijvaardigheidsbewijzen dat de
examens van de diploma's dient af te nemen. Connexxion zal door middel
van ritstaatcontroles en mystery guestonderzoeken toezien op de
diplomaontwikkeling bij haar onderaannemers en zal mij tweemaandelijks
informeren over de voortgang. Mocht een onderaannemer zijn
contractuele verplichtingen niet nakomen, dan zal overgegaan worden
tot ontbinding van de met deze onderaannemer gesloten overeenkomst, en
zal Connexxion er zorg voor dragen dat de continuïteit van het vervoer
gewaarborgd is. Ten slotte heb ik reeds richting Connexxion aangegeven
dat ik aan het einde van dit jaar onafhankelijk steekproefsgewijs zal
laten controleren of alle Valys-chauffeurs daadwerkelijk over de
juiste diploma's beschikken. Indien dit onverhoopt niet het geval is,
zal ik passende maatregelen treffen. Zo kan ik bijvoorbeeld overgaan
tot het opschorten van de voorschotbetaling aan Connexxion of in het
uiterste geval gelden terugvorderen. Vanzelfsprekend zal ik uw Kamer
te zijner tijd informeren over de uitkomsten van dit onafhankelijke
onderzoek.
Ik vertrouw erop u hiermee voldoende te hebben geïnformeerd.
Hoogachtend,
de Staatssecretaris van Volksgezondheid,
Welzijn en Sport,
mw. dr. J. Bussemaker
Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport