Kwaliteit kinderdagverblijven opnieuw gedaald
De pedagogische kwaliteit van de opvang in Nederlandse kinderdagverblijven is opnieuw gedaald, zo blijkt uit een landelijke meting van het Nederlands Consortium Kinderopvang Onderzoek (NCKO). Het NCKO, een samenwerkingsverband van de Universiteit van Amsterdam en de Radboud Universiteit Nijmegen, constateert dat pedagogisch medewerkers in onvoldoende mate beschikken over de vaardigheden die nodig zijn om de ontwikkeling van het kind te bevorderen. Daarnaast is de gemiddelde groepsgrootte gestegen, wat de kwaliteit ook niet ten goede komt.
Het NCKO voerde het onderzoek uit op verzoek van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. Eerdere metingen, uitgevoerd in 1995, 2001 en 2005, lieten een geleidelijke afname zien van de pedagogische kwaliteit van de opvang. De huidige daling werd vooral geconstateerd op twee gebieden, namelijk 'Ruimte/meubilering' (meubilering, inrichting en aankleding van de ruimte) en 'Interacties' (de omgang tussen pedagogisch medewerkers en kinderen).
Vaardigheden van pedagogisch medewerkers
Bij de meting in 2008 zijn de vaardigheden van pedagogisch medewerkers in de omgang met de kinderen voor het eerst gedetailleerd in beeld gebracht. Uit het onderzoek blijkt dat de meest basale vaardigheden van de pedagogisch medewerkers (sensitief reageren op kinderen, hen respectvol behandelen en duidelijke regels en grenzen stellen), over het algemeen voldoende tot goed zijn. Minder goed is het gesteld met de pedagogische vaardigheden die vereist zijn om de ontwikkeling van kinderen te bevorderen (praten en uitleggen, ontwikkelingsstimulering, en het bevorderen van positieve relaties tussen de kinderen); hierover beschikken de meeste pedagogisch medewerkers in onvoldoende mate. In babygroepen blijkt de kwaliteit van de omgang tussen pedagogisch medewerkers en kinderen lager dan in groepen met oudere kinderen.
Groepsgrootte gestegen
De gemiddelde groepsgrootte is tussen 2005 en 2008 duidelijk gestegen, met name in groepen met een verticale leeftijdsopbouw (kinderen van 0 to 4 jaar). Dit is van belang omdat in dit type groep de grootte samenhangt met de geboden pedagogische kwaliteit: hoe meer kinderen in een groep, des te lager is over het algemeen de pedagogische kwaliteit. Overigens bleek in een aantal groepen het aantal kinderen per pedagogisch medewerker de wettelijke norm te overschrijden.
Wet zorgt (nog) niet voor kwaliteitsverbetering
Een belangrijke verandering sinds de vorige kwaliteitsmeting is de invoering van de Wet Kinderopvang in 2005. De wet beoogt door middel van vraagsturing de markt voor de kinderopvang te stimuleren, wat zou moeten leiden tot verhoging van de kwaliteit van de opvang. De resultaten van de kwaliteitsmeting in 2008 laten echter zien dat er sinds de invoering van de wet nog geen sprake is van kwaliteitsverbetering. Factoren die er mogelijk aan hebben bijgedragen dat de kinderopvangmarkt nog niet voldoende 'werkt' zijn onvoldoende zichtbaarheid van de opvangkwaliteit voor ouders en de nog steeds bestaande wachtlijsten. Daarnaast zijn ouders geneigd kinderopvang dicht bij huis te zoeken en stappen zenauwelijks meer over als zij eenmaal hebben gekozen voor een bepaald kinderdagverblijf.
Relatief lage pedagogische kwaliteit
De relatief lage pedagogische kwaliteit van de kinderopvang in Nederland wordt waarschijnlijk mede veroorzaakt door te weinig pedagogische ondersteuning op de werkvloer en door een beroepsopleiding die te weinig specifiek is gericht op het omgaan met jonge kinderen. Daarom wordt aanbevolen -" en deze aanbevelingen worden door alle partijen in de kinderopvang onderschreven - om de opleiding en traiining van pedagogisch medewerkers te verbeteren. Daarnaast dient er geïnvesteerd te worden in de aanschaf en het gebruik van adequate, op de ontwikkeling van de kinderen afgestemde materialen.
Het NCKO gaat in de komende jaren een supervisie- en trainingsprogramma ontwikkelen, toepassen en evalueren om de pedagogische kwaliteit van de opvang in kinderdagverblijven in de praktijk optimaal te kunnen ondersteunen. Op verzoek van het ministerie van OCW zal het NCKO in 2012 opnieuw een landelijke kwaliteitsmeting uitvoeren.
Over het NCKO
Het NCKO is een wetenschappelijk samenwerkingverband waarin pedagogen en ontwikkelingspsychologen van de Universiteit van Amsterdam en de Radboud Universiteit Nijmegen o.l.v. prof. Louis Tavecchio en prof. Marianne Riksen-Walraven samen werken aan onderzoek naar de kwaliteit van de Nederlandse kinderopvang voor 0- tot 4-jarigen.
Verwijzingen
Download rapport
Voor meer informatie kunt u contact opnemen met dhr. prof. dr. Louis Tavecchio, afdeling Pedagogiek en Onderwijskunde van de UvA, telefoon: 020 525 1517 of 06 2506 0965, of e-mail: L.W.C.Tavecchio@uva.nl.
Bron: UvA Persvoorlichting
persvoorlichting@uva.nl
Universiteit van Amsterdam