Ingezonden persbericht
KunstVaarRoute Amersfoort
Op 17 mei a.s. start voor de 4e keer de kunstmanifestatie KunstVaarRoute in Amersfoort. Deze manifestatie biedt een combinatie van varen - de stad zien - kunst zien en stadse natuur.
De vaarroutes worden uitgevoerd door Waterlijn, een vrijwilligersorganisatie die met hun boten vanaf april tot november dagelijks honderden mensen door de grachten van Amersfoort vaart.
Voor de KunstVaarRoute is een speciale route uitgezet die de oostelijke en westelijke vaarroute combineert en in het kader van Amersfoort 750 jaar via de Voorde vaart.
De Voorde is de doorwaadbare plek aan de Eem waar Amersfoort zijn bestaansrecht aan ontleend.
Het thema van de KunstVaarRoute 2009 is De schoonheid van het verschil. Een toelichting over dit thema vindt u in de bijlage. Inhoudelijk wil de organisatie van de KunstVaarRoute het Amersfoort (Nederland)
van de toekomst zichtbaar maken. Een toekomst waar plek is voor iedereen, met welke culturele achtergrond dan ook. In de kunstmanifestatie wordt dit thema verbeeldt door koppels kunstenaars, beeldend kunstenaars en dichters, Nederlanders en nieuwe Nederlanders.
Deelnemers aan de KunstVaarRoute 2009:
Beeldend: Balta, Gular Mustafa, Krijnie Beyen, Theo van Delft, Inez de Heer Kloots, Judit Hódos, Michiel Jansen, Adriana Nichting, Quraish, Nedim Kufi, Frans Ottink, Sadik Kwaish Alfraji, Elaine Vis, Anneke Schollaardt
Dichters: Kees van Domselaar, Lans Stroeve, Jos van Hest, Nafiss Nia, Henjo Hekman, Margriet van Bebber, Marlies Somers, Aljandra Slutzky, Wim van Til, Gerard Beentjes, Ali Albazzaz, Bart FM Droog, Massoud Memar, Ali erik
Vanaf mei organiseren wij o.a.:
- een scholenproject waar zich inmiddels al meer dan 60 scholen voor hebben opgegeven i.s.m. KunstCentraal
- een scholenproject VO i.s.m. Scholen in de Kunst en theater De Lieve Vrouw met een filmfestival over De Schoonheid van het Verschil
- met de buurt de boot in - een gratis KunstVaart voor mensen die zich met hun buurt inschrijven
- Klankjuwelen een Babylonische performance
- een kunstvaart met dichtbundel/catalogus voor groepen
- en vertelestafette met verhalen uit verschillende culturen geïnspireerd door de kunstwerken langs de route
Voor meer redactionele informatie:
Krijnie Beyen, 033 4558770 of kb@beispiel.nl
Over de schoonheid van het verschil
Eén familie en de verschillen
In zijn roman Aan de oever van de tijd noteert de Zweedse schrijver Henning Mankell:"In Afrika heb ik iets ontdekt wat geen ontdekking zou moeten zijn. Iets wat een vanzelfsprekendheid van de allerhoogste orde diende te wezen. Maar toch vereiste het een steeds beter toegeruste mentale en fysieke expeditie die met tussenpozen meer dan vijfentwintig jaar heeft geduurd, voordat ik serieus zou inzien dat alle mensen in feite familie van elkaar zijn.
De kleur van onze huid, onze talen, onze manieren om tot goden te bidden of hoe we ons ontbijt klaarmaken, stommiteiten opvatten of kunst scheppen, onze kleren wassen of onze doden begraven - het zijn verschillen die juist dít gegeven nooit kunnen overschaduwen.".
Er wordt de laatste jaren nogal negatief aangekeken tegen onze multiculturele samenleving. We worden door de media meestal geconfronteerd met de problemen. Een aantal mensen vat het gedrag van een kleine groep nieuwe Nederlanders op als storend, niet gewenst en een inbreuk op ons bestaan. We verplaatsen ons niet of nauwelijks in de positie van die anderen. Stel je voor dat wij, Nederlanders, op dezelfde manier bejegend zouden worden als we, al dan niet gedwongen, naar Irak of Zambia zouden moeten verhuizen?
Emancipatie en integratie
Net als emancipatie alleen kan slagen als vrouwen en mannen hiervoor open staan en hun leven willen inrichten op basis van gelijkheid en respect en hiervoor op persoonlijk en maatschappelijke vlak nieuwe afspraken willen maken, zal ook integratie gebaseerd moeten zijn op een wederzijdse inzet. Zo'n proces begint met open staan voor elkaar. Belangstelling tonen, gastvrij zijn, uitnodigen en ontmoeten. Waarschijnlijk komen we dan na verloop van tijd tot de conclusie dat Henning Mankell gelijk heeft.
Platform voor ontmoeting
Onder de titel De Schoonheid van het Verschil heeft de werkgroep KunstVaarRoute voor de manifestatie van 2009 een platform voor ontmoeting gecreëerd. Ontmoeting met en binnen een stad die 750 jaar bestaat. Met de herinneringen en zichtbare sporen van de geschiedenis in de oude binnenstad en langs de grachten. Met de bewoners van die stad en de groeiende veelkleurigheid van achtergronden van zijn bewoners. Met en tussen de deelnemende kunstenaars.
Ontmoeting van taal en beeld
Om verder uitdrukking te geven aan De Schoonheid van het Verschil nodigde de werkgroep KVR2009 koppels uit: dichters en beeldend kunstenaars; Nederlandse en Nieuwe Nederlandse kunstenaars. Onze vraag was simpel: 'Praat met elkaar over de basis van je kunstenaarschap. Je fascinaties, je dromen, je kennis, je kunnen en je wensen en zoek naar iets wat jullie verbindt. Ga naar de plek die je toegewezen krijgt en laat je inspireren, kom met een idee, maak een ontwerp, een gedicht, stuur het naar elkaar en vraag reacties, laat opmerkingen en kritiek toe. Bekijk vooral ook of en hoe je taal en beeld kunt integreren. Zo gaven 28 geheel verschillende kunstenaars vanuit hun eigen culturele achtergrond vorm aan essentiële vragen van het leven.
Kunst doet ontmoeten
Kunstenaars gaan ons voor. Zij onderzoeken mogelijkheden en het resultaat van hun onderzoekingen leggen ze vast in producten die toeschouwers bekijken, beluisteren, in zich opnemen, kauwen en herkauwen zodat een nieuwe ontmoeting ontstaat: die tussen kunstproduct en publiek. De nieuwe Nederlanders brengen nieuwe iconen en nieuwe metaforen mee en die zal de beschouwer leren verstaan wanneer hij open staat voor de boodschap.
14 ontmoetingen
-De ontmoeting tussen Krijnie Beyen en Jos van Hest leidde tot een brug in de vorm van de letters n en u. Deze brug is een metafoor voor de ontmoeting zelf, van mensen, van culturen, van heden, verleden en toekomst. De ontmoeting is het nu. Maar wat is nu vraagt de dichter zich af? Nu is al voorbij voordat je het hebt uitgesproken, nee nu kan nooit voorbij. nu mag nooit voorbij. Brug van tijd. Oneindigheid.
- Ergens in een tuin staat levensgroot het woord Habibi in het Arabisch geschreven. Voor de meeste Nederlanders volstrekt onleesbaar maar wat een prachtige vorm, vooral nu het zo uitvergroot is. Habibi staat voor Liefje. Nedim Kufi bedacht het. Gerard Beentjes pleit in zijn gedicht Arabische les voor een actie om het woord Habibi in de Dikke Van Dale te laten opnemen. Wanneer het maar vaak genoeg gebruikt wordt, hoeft het niet meer vertaald te worden en kan Van Dale er niet meer omheen.
-Sadik Kwaish Alfraji en Bart FM Droog geven de principiële gelijkheid van alle mensen weer door twee figuren zonder hoofd, hand in hand samen de letter M vorm te geven..
De dichter heeft precies 9 woorden nodig om te vlammen: Gelijkheid maal ongelijkheid maakt mens maakt macht maakt pracht.
-Alejandra Slutzky uit Argentinië kan de verdwijning van haar vader door het kolonelsregime maar niet vergeten. Adriana Nichting maakte een Book of Memories waar alle concrete levende herinneringen in bewaard kunnen worden. Alejandra vergelijkt die met een heldere zomernacht. Iedere ster mag een herinnering opslaan. Duizend miljoen herinneringen in mijn hoofd.
-Elaine Vis is verbijsterd over de oorlogsverhalen die ze van Massoud Memar hoort. Is er niets anders om over te praten? Nee er is niets anders. Vertwijfeld vraagt ze zich af wat oorlog voor haar betekent. Ze komt tot de conclusie dat vrede schijn is. Overal woedt wel een koude oorlog. Kleine mensjes met een bivakmuts bevolken de gracht. Enerzijds vertederend en anderzijds verontrustend.
- Inez de Heer Kloots en Henjo Hekman verwijzen naar Raadspensionaris Johan van Oldenbarneveldt, geboren en getogen in Amersfoort die op 13 mei 1619 op aandringen van Maurits van O. werd onthoofd. Een parallel met Volkert van der G. of Mohammed B. dringt zich op. Laten we spreken met elkaar opdat niemand sterft door een mes en een brief krijgt opgeprikt, schrijft de dichter bijna wanhopig.
- Judit Hódos en Margriet van Bebber lieten zich inspireren door een van de stadspoorten van Amersfoort. Een poort is een plek voor transformatie. Door een poort gaan maakt verschil. Er is voor de poort en er is na de poort. Je laat achter en je gaat tegemoet. Veiligheid laat je achter, nieuwe kansen ga je tegemoet. De kansen keren. In de mortel van de kademuur wortelt de nieuwe plant. De kade breekt langzaam af Voor steenbreek keren de kansen.
-Quraish heeft een boot ontworpen, een blauwe ranke boot die je in de Nederlandse wateren niet gauw tegenkomt. Quraish zegt er zelf over dat de boot uit een verre culturele omgeving komt en dat hij na een lange reis zijn bestemming heeft gevonden in een cultureel diverse haven. De dichter Wim van Til heeft zijn gedicht Bagdad- Amersfoort, enkele reis genoemd. Mijn muze rust in de val van blad. Een boot als muze die verlangt de maan te omarmen.
- Ali Albazzaz en Frans Ottink herkenden elkaar in de uitingen van ambachtelijkheid. De een met taal de ander met keramiek. Maar Ali is ontheemd, kent zijn toekomst niet. Hij beschouwt zich een banneling in tijd: morgen bestaat niet, of is althans niet duidelijk. Frans daarentegen kan aardig voorspellen wat er morgen, volgende week of zelfs volgend jaar staat te gebeuren.
Dit gegeven is verwoord in een gedicht van Ali, dat de kern van het kunstwerk vormt..
Er is sprake van een mallenmaker en dat is weer wat Frans eigenlijk is.
- Anneke Schollaardt is op zoek naar de gemeenschappelijke kern: Gedurende een duizelingwekkend moment ervoer ik dat alles wat leefde een gemeenschappelijke kern had.
Ik wist dat op de dag dat ik mijzelf kende, de werkelijkheid geopenbaard zou worden. Haar kunstwerk is een blik op de gemeenschappelijke kern die verscholen is in schoonheid
Ali Serik bezweert in zijn gedicht de pijn die verborgen zit in de huid. Open langzaam het verschil van schoonheid, dicht hij met een variatie op het thema en gebruik de treden van de ziel
- Theo van Delft heeft mededogen met alle bewoners van de stad omdat 'zelfs in het grootste gelukmoment het verdriet besloten ligt', zegt hij. Aan de takken van een treurwilg hangen kleine boeddhabeeldjes. Uit het hart van deze vrouwelijke boeddha Tara stroomt water (=tranen) de gracht in. Tara is ontstaan uit tranen die vergoten werden om het leed van de wereld.
Zing voor de schaduwen, zingt de dichter Nafiss Nia en voor de strakke gezichten in het donker. Zing over het verdriet. Wellicht plant iemand een treurwilg zodat men verdriet aan de takken kan hangen. Zing voor de kunstenaar die een treurwilg schept uit mededogen.
- Balta en Kees van Domselaar hebben zich beiden gericht op de gelukkige kindertijd. Op de plek van het kunstwerk stond vroeger een oude meisjesschool. Het spel is uit, het hobbelpaard verdwenen, de computer bepaalt het leven, in de gracht komt slechts een lappen pop bovendrijven. Game over heet het totemachtige kunstwerk van Balta dat associaties oproept met oude koekvormen op de huishoudschool, oriëntatiepalen op het strand, kinderspeelgoed, hazen en konijnen die symbool staan voor vruchtbaarheid en een bril om het verleden te kunnen bekijken.
- Gular Mustafa maakte een witte boomstam drijvend op het water. Of is het een bot? Of een grote asperge? Het oppervlak is licht en glanzend. Het verwijst naar lichtheid en transparantie en weerspiegelt het voorbijgaan in de tijd. De dichter Lans Stroeve herkent object en transformeert het naar poëzie. Hier licht een poëzie.
- In 1444 is onder het ijs bij de Kamperpoort een Mariabeeldje gevonden. Het werd het Mirakel van Amersfoort genoemd. Amersfoort werd een pelgrimsstad. Men verdiende veel geld aan de vrouwenvaart. Het beeldje bracht welvaart.
Opwaarts en Neerwaarts heet het kunstwerk van Michiel Jansen. Het verwijst naar de vondst van het Mariabeeldje en naar de welvaart die op- en neerwaarts gaat.
Marlies Somers verdicht op geheel eigen wijze dit moderne mirakelbeeld.
Vaar met ons mee door de grachten van deze stad en verbaas je over de verscheidenheid in vormen, letters en woorden, roep zacht Habibi, wie weet ontspant de stad door een glimlach.
---- --