toespraak.
Koenders in Green2 over vrouwenrechten in Afrika (http://www.minbuza.nl:80/nl/actueel/speeches,artikelen_bewindslieden/artikelen-minister-koenders--ontwikkelingssamenwer/Column--Het-recht-op-een-vrouw--in-ecoglossy-Green.html) 14-05-2009 | Column Bert Koenders in Green2, editie 6 | Toespraak: Koenders - Minister voor Ontwikkelingssamenwerking
Samenvatting:
Mijn laatste 2 werkbezoeken brachten me beide naar Afrika. Naar Mali in de
Sahel en naar de Democratische Republiek Congo in het Grote Merengebied in
Centraal Afrika.
Twee totaal verschillende landen met verschillende problemen en oorzaken van
armoede. Maar één ding hebben beide landen gemeen: de erbarmelijke positie van
vrouwen.
Vanaf de allereerste dag van mijn aantreden heb ik de positie van vrouwen
wereldwijd een van de prioriteiten van mijn beleid gemaakt. Het is namelijk een
heel simpel rekensommetje. Ongeveer de helft van de wereldbevolking is vrouw,
ook in ontwikkelingslanden. In veel van die landen hebben vrouwen een totaal
ondergeschikte rol. Ze hebben vaak niks in te brengen. Alle belangrijke duurzame
beslissingen voor de toekomst van het dorp, stad, streek of land worden door
mannen genomen. En dat terwijl het juist de vrouwen zijn die in deze landen een
hoofdrol spelen als het gaat om de toekomst. Zij dragen de toekomstige
generaties, brengen hen groot, bewerken het land, zorgen voor het schamele
inkomen, zorgen dat er dagelijks eten is, lopen soms uren voor schoon
drinkwater, en zorgen dat de kinderen naar school gaan.
Door de positie van de helft van de bevolking in deze landen structureel te
verbeteren lossen we dus veel meer dan de helft van het probleem op. Dat klinkt
simpel, maar vergt een enorme inspanning. Niet zozeer omdat het lastig is de
vrouwen te bereiken en op hun rechten te wijzen. Nee, het is veel lastiger om de
mannen in deze landen aan het verstand te brengen dat vrouwen gelijke rechten
hebben.
Dat merkte ik weer toen ik half april in een
'cinema mobile' zat in Bukavu, de
hoofdstad van Zuid-Kivu in Oost-Congo. Deze provincie grenst aan landen als
Rwanda en Burundi en is de uitvalsbasis van gewelddadige milities die
verantwoordelijk zijn voor massamoorden die het leven van miljoenen mensen in
die grensstreek heeft gekost. Deze milities, maar ook het Congolese leger zelf,
gebruiken nog dagelijks geweld tegen vrouwen als een vorm van oorlogsvoering.
Hun motto is: je vernedert je vijand pas echt door zijn moeder, vrouw of dochter
te verkrachten. Om aan dit zieke idee een eind te maken moeten de mannen op
grote schaal heropgevoed worden. Daarom steunt Nederland in Congo een
'cinema mobile'-project.
Met deze rondreizende bioscoop wordt Congolese mannen, met name soldaten,
duidelijk gemaakt dat er bepaalde normen zijn die ook in oorlogssituaties
gelden. Je kan niet ongestraft je gang gaan. Zo'n 100 soldaten keken samen met
mij naar de Congolese legerofficier die tekst en uitleg gaf bij de ingrijpende
film die vertoond werd. Een film waarin Congolese vrouwen gevraagd werd om hun
afgrijselijke verhaal te vertellen. Tijdens de film viel het me al op dat de
soldaat naast me, net als een aantal andere soldaten, regelmatig zat te
ginnegappen. Op de vraag van de legerofficier of iemand op de film wilde
reageren was het dezelfde buurman die als eerste zijn hand opstak: 'Maar ik heb
toch gewoon recht op een vrouw...'.
Zijn opmerking en de vanzelfsprekendheid waarmee hij hem uitsprak verklaart
veel. Zo'n zin was vroeger in Congo ongehoord. Tradities waren niet verruwd door
jaren oorlog. Er moet nog ontzettend veel werk verzet worden in dit soort landen
om de mindset van mannen om te zetten.
Want geloof me, zonder gelijke rechten voor vrouwen wordt het nooit wat.
---
Ministerie van Buitenlandse Zaken