Kennisoverdracht voor herstel van
tropisch veen in Indonesië
11 mei 2009
Onderdeel: Alterra
Het Wereld Natuurfonds Indonesië is dit jaar gestart met het herstel
van een deel van een groot veenbos gebied in Kalimantan. Alterra
levert de benodigde bodemkundige en hydrologische expertise. In het
gebied bevinden zich veel drainagekanalen, die zijn aangelegd voor
illegale houtkap. Om dit veenherstelproject te laten slagen is
consensus met de bevolking noodzakelijk. Het Wereld Natuurfonds
Indonesië heeft daarom overleg opgestart met de lokale bevolking om
te bewerkstelligen dat de kanalen dicht blijven. In ruil daarvoor
blijven een aantal vaarroutes voor de bevolking open en ook de
visgebieden blijven voor hen beschikbaar.
Alterra-onderzoeker Henk Wösten (bodemfysicus met een enorme
onderzoekservaring in Indonesië) heeft ter plaatse intensieve
workshops gegeven om zijn kennis van de bodemkundige en hydrologische
aanpak over te dragen, zodat deze in de toekomst ook in andere
veenherstelprojecten in Indonesië toepasbaar is. Het gebied in
Kalimantan dient daarbij als voorbeeld.
Masterstudent
Wösten begeleidt ook Ben de Vries, student van de Wageningse
Masteropleiding International Land and Water Management. In het kader
van zijn specialisatie âLand Degradation and Developmentâ ontwikkelt
en documenteert hij de operationele aanpak van het project. Daarvoor
verblijft hij vier maanden in het gebied. Onderdeel van zijn opdracht
is het voorbereiden van de plaatsing van dammen. Dat doet hij door met
gebruik van bodemkundige-hydrologische modellen uit te rekenen wat
daarvoor de meest geschikte plaatsen zijn.
Veengebieden als reservoir
Ingebruikname van stukken veen was altijd relatief eenvoudig,
aangezien de Indonesische overheid eigenaar van het land was en vrij
gemakkelijk toestemming verleende om de grond in te zetten voor
landbouw. Bovendien was het lucratiever om nieuw land in gebruik te
nemen dan oude grond opnieuw te gebruiken. Tegenwoordig wordt echter
de waarde van veengebieden als reservoir van water, biodiversiteit en
koolstof beter erkend. Omdat de productie per hectare nog relatief
laag is, kan moderne landbouw deze naar schatting tot een factor drie
verhogen. Dat vermindert de noodzaak om steeds nieuw land in productie
te nemen.
Systemen als REDD (het mechanisme dat de toepassing van gronden als
koolstofopslag waardeert met een vergoeding per hectare) zorgen ervoor
dat overheden in toenemende mate de waarde erkennen van veengronden
als medium om inkomsten te genereren uit andere bronnen dan uit
landbouwkundige productie. Ook het gebied waar dit herstelproject
plaatsvindt was al eerder aangewezen als opslaggebied voor koolstof.
Broeikaseffect
Koolstofopslag in veen helpt de hoeveelheid CO2 in de lucht te
verminderen en daarmee het broeikaseffect te verlagen. Goed veenbos is
hiervoor het meest geschikte ecosysteem. De huidige oxidaties en
branden van het Indonesische veen zorgen voor 8% van de werelwijde
CO2-emissies. Per euro geïnvesteerd kapitaal is het beschermen van
veengronden één van de meest rendabele maatregelen in de strijd
tegen het broeikaseffect.
Internationale veenexpertise
Dat Alterra gevraagd is om bodemkundige en hydrologische expertise bij
te dragen, komt door een succesvolle samenwerking in eerdere
EU-projecten (Strapeat, Restorpeat, Carbopeat). Daarin werd de
academische kennis ontwikkeld die nu in Kalimantan geïmplementeerd
wordt.
Â
Contact
Meer informatie
Henk Wösten
0317 486478
Henk.Wosten@wur.nl
Ben de Vries
benjamin.devries@wur.nl
Meer persinformatie
Francine Loos
0317 481918
francine.loos@wur.nl
Wageningen Universiteit en Researchcentrum