Nivel
Kwaliteit Oezbeekse eerste lijn krijgt gezicht
11 mei 2009 | De eerstelijnszorg wordt in Oezbekistan vooral centraal aangestuurd. Op papier zien de kwaliteitsvoorzieningen er goed uit. Nu moet de praktijk volgen, zo blijkt uit onderzoek van het NIVEL dat is uitgevoerd op initiatief van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO). De resultaten zijn gepubliceerd in een WHO-rapport.
In Oezbekistan is kwaliteitsverbetering in de eerstelijnszorg een nationale prioriteit. Het ministerie van Volksgezondheid heeft tal van wetten, standaarden, regels en procedures ontwikkeld om de kwaliteit te beheersen en verbeteren. Punt van aandacht is nu de verdere invoering van een breed pakket van eerstelijns zorgvoorzieningen. "Zoals gebruikelijk in landen die eens tot de Sovjet Unie behoorden, wordt de gezondheidszorg van boven af door de overheid aangestuurd met weinig inbreng van uitvoerenden. Bij kwaliteit van zorg is het juist belangrijk dat artsen, verpleegkundigen en anderen daar letterlijk werk van maken. Het zal dus nog een toer worden om het kwaliteitsbeleid ook echt te laten werken", aldus Wienke Boerma die het onderzoek in Oezbekistan leidde.
Centrale aansturing
Huisartspraktijken in Oezbekistan worden geleid door een manager. Dit is een arts die verantwoordelijk is voor meerdere praktijken. De centrale aansturing in Oezbekistan betekent ook dat er bij beleidsvorming weinig ruimte is voor inbreng van niet-gouvernementele organisaties, zoals huisartsen- en patiëntenorganisaties. Voor een adequaat functionerende eerste lijn zouden deze organisaties meer ruimte moeten krijgen.
Instrument
Het Oezbeekse ministerie van volksgezondheid verklaarde in een overeenkomst met de WHO kwaliteitsbeheersing en verbetering in de eerste lijn tot een nationale prioriteit. In 2007 vroeg de WHO haar Collaborating Centre NIVEL hiervoor een kwaliteitsmanagementinstrument te ontwikkelen. Dit instrument is onder meer getest in drie provincies (Fergana, Syrdarya en Tashkent). Het onderzoek is gebaseerd op gegevens uit diverse bronnen. Op nationaal niveau werden statistische en andere gegevens verzameld, en gestructureerde interviews gehouden met experts zoals vertegenwoordigers van het ministerie en artsenorganisaties. Verder werden vragenlijsten verspreid onder zorgmanagers en huisartsen. Het rapport biedt handvatten en gerichte aanbevelingen om de zorgkwaliteit in de Oezbeekse eerstelijnszorg beter te managen. De aanbevolen strategieën kunnen ook voor beleidsmakers en huisartsen in andere landen relevant zijn.
Subsidiënten
* Ministerie van VWS
* Wereldgezondheidsorganisatie