PH Nieuwsbrief 346

Wekelijkse nieuwsbrief van de Disciplinegroep Public Health van het Julius Centrum, Utrecht


VIJFTIG TRANSMURALE PROJECTEN OP 5 EN 6 NOVEMBER IN WENEN


De negende jaarlijkse International Conference of Integrated Care vindt dit jaar plaats op 5 en 6 november in Wenen. Tijdens het congres komen recente ontwikkelingen in het veld, het beleid en het onderzoek naar geïntegreerde zorg aan bod. De organisatie berust bij het International Journal of Integrated Care. Bijna vijftig leiders van even zoveel transmurale projecten hebben zich na een oproep aangemeld om op dat congres een presentatie te houden. Daardoor ontwikkelt dit congres zich in de loop der jaren steeds meer tot een Europese Jaarbeurs waar recente ontwikkelingen in wetgeving, bekostiging en inhoudelijke richtlijnen en onderzoek in West- en Oost-Europa aan bod komen. De vijftig presentaties zijn voldoende om een congres te organiseren met vele parallelsessies: deelnemers kunnen op die manier hun eigen congres op maat samenstellen. Op 20 mei sluit de inzendtermijn om jouw aanbod voor een presentatie van een ketenzorg project in te sturen. Eind juni komt de brochure uit met het volledige programma, waaraan naast projectleiders tal van befaamde wetenschappers en beleidsmensen plenaire lezingen houden. Wil jij een presentatie verzorgen? Surf dan naar de website www.integratedcare.eu en naar Vienna09. Via die website kun jij je ook aanmelden voor dit congres. Wil je eerst het volledige programma zien? Noteer dan alvast de datums en vraag congresorganisator Clarine Sies om jou medio juni een brochure te mailen. Zij heeft als emailadres C.P.Sies@umcutrecht.nl


UTRECHT EN LEUVEN SAMEN OP HET GOEDE ZORGPAD


Het Centrum voor Ziekenhuiswetenschap van de katholieke Universiteit Leuven, het CBO te Utrecht en de Unit Zorginnnovaties van het Julius Centrum gaan samenwerken op het terrein van onderwijs, internationale congressen en vergelijkende internationaal onderzoek over klinische zorgpaden. Dat is de afspraak die prof. Walther Sermeus en collega's van het Leuvense centrum, Ingrid Jansen, senior beleidsmedewerker van het CBO alsmede dr. Henk van der Steeg en ondergetekende hebben gemaakt op maandag 4 mei. Tijdens een hartelijke lunch in Leuven kwamen de volgende afspraken tot stand. Op vrijdag 29 januari 2009 vindt op de Universiteit Utrecht het derde jaarlijkse congres plaats over recente ontwikkelingen van zorgpaden naar, binnen en vanuit ziekenhuizen. Vijf Vlaamse en vijf Nederlandse ziekenhuizen presenteren daar nieuwe zorgpaden of interessante aspecten daarvan. Wij onderscheidden enkele belangrijke aspecten van zorgpaden: 1. Een goede, op evidentie gebaseerde beschrijving van het zorgpad 2. Een daarop afgestemde webbased informatievoorziening 3. Het zorgpad moet passen binnen het strategisch beleid van het ziekenhuis: het mag geen stokpaard zijn van enkele idealistische professionals 4. Een samenwerkingsbereidheid (eventueel ondersteund door bijscholing) bij professionals 5. Een adequate bekostiging: bij voorkeur blijft een zorgpad binnen één DBC 6. Eenheid van aansturing van het zorgpad ook als dat door diverse afdelingen loopt. Op donderdag 28 januari houdt de European Association of Pathways (EAP) haar jaarlijkse conferentie. Ingrid Jansen (zie hierboven) is voorzitter van de Nederlandse afdeling van de EAP en gastvrouw op deze conferentie. Het ontwikkelen van zorgpaden staat in Schotland, Frankrijk en andere Europese landen hoog op de agenda van Raden van Bestuur van ziekenhuizen. Sermeus en ondergetekende achten het van groot belang dat ziekenhuizen in Vlaanderen en Nederland zich scholen in ontwerpen, invoering en aansturing van zorgpaden elders in Europa. Korte studiebezoeken aan best practices van Vlamingen en Nederlanders gaan we in de komende jaar graag gezamenlijk organiseren en aanbieden. Wil jij een van de vijf Nederlandse inleiders zijn die op vrijdag 29 januari 2010 een recent zorgpad of een aspect daarvan wil presenteren? Wil jij deelnemen aan die Europese dag op 28 januari 2010? Neem dan contact op met Ingrid Janssen van het CBO op Janssen@CBO.nl of met congresorganisator Margriet Hageman op G.M.C.Hageman@uncutrecht.nl Tot zover dit bericht. In de Julius Masterclass Geïntegreerd Financieel en Kwaliteitsmanagement besteden wij grote aandacht aan zorgpaden en hun betekenis voor kostenreductie en kwaliteitsverhoging? Ben jij logistieke planner, ervaren arts of verpleegkundige, kwaliteitfunctionaris, de financiële man of vrouw van jouw divisie of cluster? Schrijf je dan in voor deze masterclass en beperk daarmee je blinde vlekken in die moeilijke, multidisciplinaire aansturing van zorgpaden. Surf naar www.integratedcare.nl klik door op nascholing en meld je aan voor die twaalf sessies van 1500 -1900 uur.


KLINK HEEFT EEN SPOEDZORGPUNT, MAAR MEDISCHE STUDENTEN OOK


In de nieuwsbrief van vorige week stond het bericht Klink heeft een spoedzorgpunt, maar... Daarin kwam de vraag aan de orde hoe het aantal mensen terug te dringen is dat naar de SEH komen. Medisch student Mareije Visser reageerde daarop. Zij schrijft: Ik denk dat mensen niet goed weten wanneer en met welke klachten ze wel of niet naar de SEH kunnen gaan en wat de alternatieven zijn. In mijn omgeving merk ik ook dat mensen daar eigenlijk weinig vanaf weten. Ik kan me voorstellen dat een postbus 51 spotje zoiets zou kunnen verduidelijken en daarmee het aantal zelfverwijzers kan verminderen. Ook over de huisartsenpost zou in zo'n spotje meer voorlichting gegeven kunnen worden. Bijvoorbeeld over telefonisch contact opnemen voordat men langs gaat en mensen te laten nadenken of de klachten echt niet tot de volgende dag kunnen wachten. Tot zover dit bericht. Op het congres Recente ontwikkelingen in de spoedzorg dat plaatsvindt op vrijdag 18 september komt de suggestie van Visser uitvoerig aan de orde. Wil je naar dit congres? Surf dan naar www.integratedcare.nl klik door op nascholing en schrijf je in. Studenten geneeskunde kunnen deelnemen tegen gereduceerd tarief. Neem hiervoor contact op met congres organisator Margriet Hageman via G.M.C.Hageman@umcutrecht.nl


STUDIEBEZOEK CANADA NU AL SUCCES


Op zaterdag 13 juni vertrekt een groep van 27 Nederlanders en twee Zwitsers naar Calgary en Edmonton om daar de gezondheidszorg te bestuderen gedurende een week. De groep bestaat uit bestuursvoorzitters van ziekenhuizen en andere grote zorgorganisaties, beleidsmedewerkers van zorgverzekeraars en nationale beleidsinstanties, leidinggevende onderzoekers, een Kamerlid en personen werkzaam bij koepelorganisaties. De gehele zorg van de Provincie Alberta is onderwerp van studie, maar het focus is gericht op innovaties in de zorg aan oudere en chronische patiënten. In Canada stimuleert de overheid via bekostiging en ander beleidsmaatregelen ketenzorg voor chronische zieken: men voert beleid per doelgroep en niet per voorziening of per wet. De reis staat onder leiding van Juliusdocent Dr. Henk van der Steeg en ondergetekende. Op donderdag 8 mei heb ik overlegd met de Canadese collega's in Edmonton. Zij hebben een programma gemaakt met bezoeken aan (een ziekenhuis met orthopedische) zorgpaden, een verpleeghuis met een CVA centrum, een zorgprogramma voor chronische zieken, een telefonische hulpdienst, een psychogeriatrisch zorgprogramma, een GGz programma voor ouderen, een spoedpost, een centrum voor zorg op afstand door middel van internet en telefoon en een geïntegreerd gezondheidscentrum. Daarnaast zijn er ontvangsten door onder meer de Minister van Volksgezondheid van Alberta en door het Nederlandse consulaat te Edmonton. Ik had gevraagd om een programma dat voor Nederlanders interessant is. De Canadese organisatoren hebben daaraan in hoge mate voldaan. Daarom is de reis nu al een succes. Tot zover dit bericht. Al maanden zit het aantal aanmeldingen voor deze reis op 29. We hebben nog één plaats beschikbaar. Wil je ook deelnemen aan deze reis? Stuur dan een mail naar reisorganisator Clarine Sies op C.P.Sies@umcutrecht.nl


ÉÉNPERSOONSKAMERS IN ZIEKENHUIZEN: JA OF NEE?


Binnenkort gaat het Rotterdamse ErasmusMC verbouwen: het gehele ziekenhuis krijgt eenpersoonskamers voor patiënten. Moeten alle ziekenhuizen die richting uit of niet? Deze vraag trachten drie medische en psychologie studenten te beantwoorden in een werkstuk voor het multidisciplinaire bijvak zorgmanagement en samenwerking, dat twee weken geleden is gestart en doet denken aan het beroemde bijvak ziekenhuiswetenschappen dat mijn voorganger Hattinga Verschure veertig jaar geleden ontwierp. Juliusdocente Mascha Berk heeft dit bijvak ontworpen. Voordelen van éénbedskamers zijn grotere privacy, betere nachtrust en minder kans op infectie. De machtsverhoudingen verschuiven: een vierbedskamer is de werkruimte van verpleegkundigen en bij een éénpersoonskamer klop je op de deur om binnen het domein van de patiënt te mogen komen. Verder is rooming in goed mogelijk. Hele families tegelijk kunnen op bezoek en desnoods kan een huisgenoot overnachten. Nadelen van eenpersoonskamers zijn er ook. Patiënten vereenzamen. Het observeren van ernstige patiënten wordt lastiger (moet dat met onpersoonlijke TV camera's?) en de looptijden van personeel aanmerkelijk langer. Raden van Bestuur die kiezen voor éénbedkamers hebben bouwkundig een probleem, aldus studentbegeleider en oud-ziekenhuisdirecteur Hans Schaaf. Als zij de verkeerde keuze maken is het moeilijk om de kleine eenbedkamers met eigen natte unit alsnog om te bouwen naar grotere zalen.


MAAK PRESTATIE INDICATOREN NIET TE BELANGRIJK


Onlangs beval een collega mij een boek aan over de theorie van het werken met prestatie-indicatoren. Ik kocht het, las het en werd enthousiast. Het heet Prestatiemeting in de publieke sector: tussen professie en verantwoording. De Delftse hoogleraar organisatie en management dr. Hans de Bruijn schreef het en uitgeverij LEMMA gaf het uit. De Bruijn ontwikkelde een theorie gebaseerd op ervaringen met prestatie indicatoren bij het basisonderwijs, universiteiten, de rechtbanken en de ziekenhuizen. Hij introduceert in de eerste twee hoofdstukken heilzame (bv meer transparantie en preventie van bureaucratie) effecten en perverse effecten (bv verdrijving van de professionele verantwoordelijkheid voor het geheel). In hoofdstuk 3 introduceert De Bruijn vijf wetten die altijd gelden bij het werken met die indicatoren: 1. De Wet van de Afnemende Effectiviteit 2. De Wet van de Mushrooming 3. De Wet van de collectieve Blindheid 4. De Wet van het Behoud van Geperverteerde systemen en 5. De Wet van de Afnemende Politieke Attentie. In de resterende hoofdstukken 4 tot en met 8 gaat hij in op het ontwerpen van prestatie-indicatoren op basis van de principes interactie, variëteit en dynamiek. De Bruijn doorspekt zijn betoog met boeiende voorbeelden. Hij beschrijft een rechtbank die wordt betaald per vonnis. Hij signaleert dat de edelachtbare rechters zich gaan toespitsen op eenvoudige zaken die snel af te handelen zijn. Hij pleit ervoor de prestatie indicatoren wel te hanteren maar niet te belangrijk te maken. Dat leidt tot geperverteerd, niet-professioneel gedrag, zelfs bij rechtbanken. Het ISBN nummer van het boek is 10-90-5931-473-5. Je kunt ook mailen naar infodesk@lemma.nl tot zover dit bericht. In de Julius Masterclass Geïntegreerd Financieel en Kwaliteitsmanagement die op 17 september start, ga ik met genoegen die vijf wetten en drie ontwerpprincipes uitleggen en met de deelnemers bespreken op realiteitswaarde. Deze Masterclass is bestemd voor financiële managers met weinig verstand van kwaliteit en prestatie-indicatoren en voor kwaliteits- en zorgmanagers met weinig kijk op financiële planning en control. Wil je deelnemen aan deze Masterclass? Surf dan naar www.integratedcare.nl klik door op nascholing en meld je aan.


OOGBUS IS GROOT SUCCES: VELE OUDEREN GEHOLPEN


Het Oogziekenhuis Rotterdam heeft een oogbus in bedrijf samen met zorgverzekeraar CZ. Zestig plussers, verzekerd bij het CZ, kunnen in de bus oogheelkundig worden gescreend. De bus rijdt langs verzorgingshuizen en verpleeghuizen. De opkomst op de mailing vooraf is hoog. Van de opgekomen 60-plussers moet vijftien procent naar de oogarts. De bus heeft de zorginnovatieprijs 2008 van het Oogfonds gewonnen. Binnenkort gaat het Oogziekenhuis meer bussen inzetten, want de oogzorg behoefte onder ouderen is groot. In Nederlandse verpleeg- en verzorgingshuizen heeft zestig procent van de bewoners een visuele afwijking, zonder dat ze zich ervan bewust zijn. In Rotterdam bleken dezelfde uitkomsten te gelden. Al deze informatie kreeg ik donderdag 7 mei van de arts, co-auteur en altijd door de Public Health gedreven bestuurslid van het Oogziekenhuis te Rotterdam Frans Hiddema. Hij is bereikbaar via F.Hiddema@oogziekenhuis.nl


CORRECTIE OP BERICHT OVER WET CLIËNTENRECHTEN ZORG (WCZ)


De WCZ beoogt alle patiëntenwetten zoals de Wet BIG, de BOPZ en de WGBO te vervangen, deze zin komt voor in een bericht van de vorige week over de Wet Cliëntenrechten Zorg. De zin klopt niet, aldus Julius gezondheidsjuriste en docente Monique Biesaart. Zij schrijft: De Wet BIG verandert nauwelijks. De Wet BOPZ wordt vervangen door Wet verplichte GGZ, maar dat staat los van de WCZ. WGBO wordt aanmerkelijk uitgekleed, maar blijft wel overeind. Verder vervangt de WCZ de Wet klachtrecht cliënten zorgsector en de Kwaliteitswet. Monique Biesaart volgt de WCZ nauwgezet en heeft inmiddels een heel dossier van stukken erover aangelegd. Zij is bereikbaar via M.C.I.H.Biesaart@umcutrecht.nl


360 GRADEN FEEDBACK HEEFT EIGEN WEBSITE


In de vorige Nieuwsbrief stond een bericht over het grote nut van 360 graden feedback. Margo Weerts directeur van de federatie van hartpatiëntenverengingen Hart en Vaat Groep attendeerde de PH.Nieuwsbrieflezers en mij op het bestaan van website www.hfm360.nl vol interessante informatie.

VERANTWOORDING


Hierbij ontving je de wekelijkse Nieuwsbrief van de Disciplinegroep Public Health. Wil je meer weten over een bericht? Neem dan contact op via PH.Nieuwsbrief@planet.nl Wil je delen van de nieuwsbrief verspreiden onder collega's, doe dat. Je collega's kunnen zich ook aanmelden voor rechtstreekse toezending. Je meldt je aan via www.integratedcare.nl/Inschrijfformulier/aanmelding_web.htm en af via http://www.integratedcare.nl/Inschrijfformulier/afmelding_blaster_1.htm. Omdat we nog bezig zijn met de automatisering van de PH.Nieuwsbrief kan het twee weken duren voordat de aan-en afmelding verwerkt is. Door alle hedendaagse beveiligingen is het mogelijk, dat bovenstaande links niet werken. Ga in dat geval voor het aan- en afmelden naar de website www.integratedcare.nl Als het doormailen naar b.v. een collega niet lukt, verwijder dan het laatste deel van deze nieuwsbrief vanaf verantwoording en probeer het nog eens.

De nieuwsbrief is gericht aan een aantal relaties van de Disciplinegroep: collega's binnen en buiten het Julius Centrum, pao- en keuzeblok studenten, gastdocenten, stage-verleners aan co assistenten Sociale Geneeskunde, onderzoeksrelaties, subsidiënten en overigen die geïnteresseerd zijn in Utrechts Volksgezondheids onderwijs en in onderzoek naar zorginnovaties, ketenzorg en transmurale zorg. De Nieuwsbrief verschijnt wekelijks op zondag of maandag. Eerdere edities tref je aan op de internetsite www.integratedcare.nl

Heb je belangstelling voor nieuws over ketenzorg en zorginnovaties in het buitenland? Surf dan naar de website van het international Network of integrated Care: www.integratedcarenetwork.org Wil je wetenschappelijke artikelen lezen over deze onderwerpen? Lees dan het peer reviewed internettijdschrift International Journal of Integrated Care op www.ijic.org Dit is een gratis tijdschrift, dat online publiceert en is opgenomen in Pubmed. Ook submissions van concept artikelen zijn welkom.

Opsteller van deze nieuwsbrief is:

Guus Schrijvers
Hoogleraar Public health in het bijzonder Structuur en functioneren van de
Gezondheidszorg
Julius Centrum voor Gezondheidswetenschappen
en Eerstelijnsgeneeskunde
Universitair Medisch Centrum Utrecht
email: a.j.p.schrijvers@umcutrecht.nl
tel: 088 755 9356