Gemeente Dordrecht


PERSBERICHT 7 mei 2009

Eerste tentoonstelling over Calvijn in Dordrecht
Hare Majesteit de Koningin aanwezig bij opening.

In Dordrecht is vanaf 8 mei de expositie Calvijn & Wij te bezoeken. Het is de eerste biografische tentoonstelling in Nederland over de befaamde Franse denker en hervormer Jean Cauvin (1509-1564) en over het calvinisme als Nederlands cultuurfenomeen. In deze onconventionele historische presentatie beleeft de bezoeker letterlijk een dag uit het leven van Calvijn. De actualiteit en veelzijdigheid van het begrip calvinisme worden belicht aan de hand van foto's en interviews met bekende Nederlanders. De Grote Kerk in Dordrecht huisvest de primeur, die vanavond in aanwezigheid van Hare Majesteit de Koningin wordt geopend. Dichter des Vaderlands Ramsey Nasr draagt een gedicht voor ter opening.

Het begrip 'calvinisme', synoniem voor een typisch Nederlandse levenshouding waarin soberheid, plichtsbesef en rede kernbegrippen zijn, dankt zijn naam aan de Fransman Cauvin, in Nederland bekend als Johannes Calvijn. De betekenis van Calvijns gedachtegoed voor samenleving en religie door de eeuwen heen is echter, ondanks onze zogenaamde volksaard, weinig bekend bij een algemeen publiek. Calvijn & Wij biedt een hernieuwde kennismaking met de man die humanist, jurist, auteur, predikant, docent en theoloog tegelijk was. In de multimediale presentatie, met fascinerende animaties en audio's, maakt de bezoeker bijna persoonlijk kennis met de gelovige, bewogen en veelzijdige mens die Calvijn was.

In gehistoriseerde animaties deelt Calvijn zijn gedachten met het publiek. Hij geeft les, schrijft brieven, spreekt gebeden uit en dineert gezellig met vrienden. Hij spreekt liefdevol over zijn vrouw en mijmert over gebeurtenissen in zijn leven en werk. Citaten van en over Calvijn brengen zijn geschiedenis verder tot leven. In thema's als tolerantie, genieten, spiritualiteit en muziek wordt aandacht besteed aan Calvijns gedachtegoed dat nog altijd van grote betekenis is voor het protestantisme in Nederland. In de expositie zijn enkele bijzondere 16de- en 17de- eeuwse uitgaven van zijn werk te zien. En er wordt aandacht besteed aan de invloed van Calvijn in later tijd en over de grenzen; de betekenis van de Synode van Dordrecht komt aan bod en de ontwikkeling van Calvijns psalmboek (het Geneefse Psalter).

Het Nederlands calvinisme
Calvijn & Wij onderzoekt ook de betekenis van het begrip calvinisme en het veronderstelde verband met Calvijn. Foto's geven een impressie van calvinistisch Nederland. Uit interviews met bekende en minder bekende Nederlanders blijkt hoe actueel Calvijns uitspraken zijn. Maarten van Rossem, Appie Baantjer, Ursul de Geer en Antoine Bodar reflecteren op citaten en vertellen hoe ze het calvinisme zelf ervaren. Verrassende citaten over Calvijn en een impressie van calvinisme in de literatuur maken het overzicht compleet. Hoe calvinistisch we zelf zijn valt ter plaatse te onderzoeken; met de C-factor zelftest van dagblad Trouw kan iedereen zijn of haar calvinismepercentage in werk, liefde en levensovertuiging meten. Bij de tentoonstelling is het kijk- en luisterboek 'Calvijn en de Nederlanden' verkrijgbaar, en er is een uitgebreid Calvijnassortiment in de winkel.

Dordrecht en Calvijn
Wereldwijd wordt dit jaar Calvijns 500ste geboortejaar herdacht en gevierd, en niet in de laatste plaats in Dordrecht. Deze stad, en de Grote Kerk in het bijzonder, is een symbolische locatie voor de tentoonstelling. Hier werd immers in 1618 en 1619 de nationale Synode gehouden, een kerkelijke vergadering die bepalend was voor de institutionalisering van Calvijns denken. Op 30 mei wordt, ook in de Grote Kerk, de Nationale Herdenking voor Calvijn gehouden in aanwezigheid van premier Balkenende; een activiteit van de werkgroep Calvijn 2009 en het Instituut voor Reformatieonderzoek. In Dordrecht zijn deze zomer nog twee exposities te zien; de fototentoonstelling Calvijn & Ik in het Hof, met foto's van wat men als calvinistisch ziet, en de iconografische tentoonstelling 'Calvijn in Beeld' in het Dordrechts Museum aan de Haven. In de historische binnenstad is daarnaast een uitgebreid cultureel programma; met muziek, debat, theater, film en performances wordt vanuit verschillend perspectief gekeken naar de religieuze, historische en maatschappelijke betekenis van Calvijn en het calvinisme.

Partners en samenwerking
De tentoonstelling is een coproductie van het Instituut voor Reformatieonderzoek van de Theologische Universiteit Apeldoorn en Erfgoedcentrum DiEP in Dordrecht, en is gebaseerd op een concept van het Musée International de la Réforme uit Genève. Het Instituut voor Reformatieonderzoek stimuleert onderzoek van de geschiedenis en de theologie van de Reformatie voor kerk, wetenschap en samenleving. In het kader van het Calvijnjaar organiseert het instituut o.a. lezingen, conferenties en symposia over Calvijn. Erfgoedcentrum DiEP bewaart en presenteert de geschiedenis van Dordrecht en koppelt historische thema's aan de actualiteit. 'Calvijn & Wij' is door Opera Ontwerpers uit Amsterdam vormgegeven.