Nederlandse Vereniging van Journalisten
Freedomhouse Persvrijheid Barometer
zondag 3 mei 2009 | In 2008 is de persvrijheid wereldwijd afgenomen,
aldus Hans Verploeg, voorzitter van Free Voice, die op 3 mei de
Freedomhouse Persvrijheid Barometer presenteerde. Op de barometer valt
af te lezen hoe het is gesteld met de persvrijheid wereldwijd. Slechts
18% van de wereldbevolking kent volledige persvrijheid, een kwart kent
gedeeltelijke persvrijheid en 57% van de bevolking leeft in landen
waar geen persvrijheid is.
Van alle 195 landen die in het onderzoek zijn opgenomen zijn 70 landen
gerangschikt als vrij, 61 als gedeeltelijk vrij, en 64 als niet vrij.
Dit betekent dat de persvrijheid enigszins is afgenomen ten opzichte
van 2007. Tot de hekkensluiters, de landen met geen enkele
persvrijheid, behoren Cuba, Eritrea, Libië, Birma, Turkmenistan en
Noord-Korea. De landen Israël, Italië en Hong Kong zijn gezakt van de
categorie landen met persvrijheid naar die van landen met een
gedeeltelijke persvrijheid.
De grootste terugval van persvrijheid is te zien in de Oost-Europese
landen, met name in Bulgarije, Kroatië en Bosnië, waar journalisten
zijn vermoord of bedreigd. De verslechtering van de persvrijheid in
Rusland heeft volgens het onderzoek van Freedomhouse onder andere te
maken met de onwil van de rechterlijke macht om journalisten te
beschermen.
De teruggang van de persvrijheid in het verre oosten is
teleurstellend, aldus de onderzoekers. Met name China zou gedurende de
Olympische Spelen instaan om de persvrijheid in acht te nemen maar in
plaats daarvan behield het land de reputatie van 's werelds grootste
tegenstander van de persvrijheid.
Net als voorgaande jaren scoren de landen in het Midden-Oosten en
Noord-Afrika het laagst op de Persvrijheid Barometer. Israël verloor
de status van een land met persvrijheid als gevolg van beperkingen
waarmee journalisten te maken hebben gekregen en pogingen om de
berichtgeving over Gaza te beïnvloeden.
In Latijns-Amerika verbeterden Haïti en Uruguay hun positie ten
aanzien van de persvrijheid, in Bolivia, Ecuador, Guatemala en
Nicaragua werd een verslechtering geconstateerd. Mexico zakte in de
barometer na het toegenomen geweld in het land en de druk op de media
door landelijke en lokale autoriteiten. In de Verenigde Staten zijn
minder persvrijheidincidenten geteld. Daar staat tegenover dat de
pluriformiteit onder druk staat als gevolg van de krimpende
dagbladsector.
De landen met het hoogste niveau aan persvrijheid bevinden zich in
West-Europa. Opmerkelijk is dat Italië is gezakt van een land met
volledige persvrijheid naar een land met gedeeltelijke persvrijheid.
Grote zorgen zijn er over de toegenomen mediamacht van Berlusconi en
de intimidatie van journalisten door de georganiseerde misdaad en
ultrarechtse groeperingen.
Hans Verploeg besteedde in zijn toespraak speciale aandacht aan de Sri
Lankaanse journalist Tissa, voluit Jayaprakash Tissainayagam, en de
Bosnische journalist Bakir Hadziomereiovic.
Tissa zit al langer dan een jaar gevangen en werd zonder
arrestatiebevel opgepakt op grond van een antiterreurwet. Hij zou
banden hebben met de Tamil-tijgers. Volgens Verploeg verdedigt Tissa
de mensenrechten van alle burgers op Sri Lanka, ongeacht hun
etniciteit.
De moslim Hadziomereiovic leeft al twee jaar onder intensieve
politiebescherming omdat zijn kritische programma Zestig Minuten niet
in de smaak valt bij twee religieuze en een politieke machthebber in
Bosnië.
Volgens de Free Voice voorzitter staan deze twee journalisten symbool
voor de achteruitgang van de journalistieke vrijheid in de hele
wereld.