> Retouradres Postbus 20350 2500 EJ Den Haag
De Voorzitter van de Tweede Kamer Bezoekadres:
der Staten-Generaal Parnassusplein 5
2511 VX DEN HAAG
Postbus 20018 T 070 340 79 11
2500 EA DEN HAAG F 070 340 78 34
www.minvws.nl
Ons kenmerk
PG/KU 2929024
Bijlagen
---
Datum 30 april 2009 Uw brief
2009Z08139
Betreft Kamervragen Mexicaanse griep
Correspondentie uitsluitend
richten aan het retouradres
met vermelding van de datum
en het kenmerk van deze
Geachte voorzitter, brief.
Hierbij zend ik u, mede namens de Minister van Buitenlandse Zaken, de antwoorden
op de vragen van het Kamerlid Van Gerven over de uitbraak van varkensgriep
(2009Z08139).
Hoogachtend,
de Minister van Volksgezondheid,
Welzijn en Sport,
dr. A. Klink
Antwoorden op kamervragen van het Kamerlid Van Gerven over uitbraak van
varkensgriep (2009Z08139).
1.
Welke maatregelen neemt het Kabinet tegen varkensgriep?
1.
Het kabinet bereidt zich al sinds enkele jaren voor op een grieppandemie. De
Kamer is hierover in verschillende brieven geïnformeerd. Zo zijn er bijvoorbeeld
nationale en regionale draaiboeken ontwikkeld en beschikt Nederland over een
ruime voorraad antivirale middelen. Onder aansturing van het kabinet bereiden
ook vitale sectoren zich voor.
Verder is per 1 december 2008 de Wet publieke gezondheid (Wpg) in werking
getreden. Deze wet regelt met name de meldingsstructuur van infectieziekten
alsook de bevoegdheden van bestuurders om op te kunnen treden, juist bij
situaties als een pandemie.
Concreet ten aanzien van de varkensgriepvariant heeft het RIVM afgelopen vrijdag
een bericht doen uitgaan om alle artsen te wijzen op de uitbraak. Ook is er een
persbericht uitgegaan voor reizigers uit Mexico. Hen is geadviseerd om zich te
melden bij de huisarts of GGD wanneer er binnen 7 dagen na terugkomst sprake
is van temperatuursverhoging boven de 38,5 graden en luchtwegklachten (zoals
hoesten). GGD Kennemerland heeft op Schiphol informatiemateriaal uitgedeeld
aan reizigers en posters opgehangen met dezelfde boodschap (zie bijlage 1 en 2).
Ook heeft GGD Kennemerland met Schiphol procedures afgesproken over hoe te
handelen wanneer zich een zieke passagier in een vliegtuigtoestel bevindt komend
uit Mexico.
Wanneer er zich in Nederland een patiënt meldt die verdacht wordt besmet te zijn
met het nieuwe griepvirus wordt er gehandeld conform bovengenoemde
draaiboeken.
Het kabinet, ten slotte, is zeer alert. Nederland is nauw aangesloten op de
internationale structuren van de Europese Unie en de
Wereldgezondheidsorganisatie (WHO). Bij het Ministerie van VWS is het
departementaal crisiscentrum ingericht en er is doorlopend contact met het RIVM.
Op interdepartementaal niveau heeft er reeds informerend overleg
plaatsgevonden. Wanneer de situatie hier aanleiding toe geeft zal het kabinet, op
basis van adviezen van de inhoudelijk deskundigen, internationaal van WHO en EU
en nationaal van het RIVM, zonodig aanvullende maatregelen nemen.
Het RIVM brengt, in overleg met het Ministerie van VWS, dagelijks een
nieuwsbericht uit met de laatste stand van zaken.
2.
Worden mensen die sinds 17 april uit Mexico zijn gekomen actief
opgespoord? Zo ja, op welke wijze? Zo nee, bent u bereid dit te gaan doen
om het risico van eventuele verdere verspreiding te beperken?
2.
Nee, de maatregelen die onder vraag 1 zijn benoemd acht ik momenteel
voldoende. Zoals aangegeven volg ik de adviezen van de WHO en het ECDC in
deze. Dit is ook conform de handelwijze zoals afgesproken binnen Europa.
3
Is het u bekend dat op grond van de nieuwe internationale
gezondheidsregeling van de WHO en de Wet publieke gezondheid op
internationale luchthavens extra maatregelen moeten worden genomen
om verspreiding van infectieziekten te beperken of te voorkomen? Welke
maatregelen heeft het kabinet in dit kader inmiddels genomen bij de
Nederlandse internationale luchthavens en andere risicogebieden? Welke
aanvullende maatregelen is het kabinet nog van plan te nemen op de
internationale luchthavens?
3.
De Internationale gezondheidsregeling is in Nederland verankerd in de Wet
publieke gezondheid (Wpg). Binnen deze wet zijn luchthavens aangewezen waar
extra maatregelen getroffen moeten worden. Burgemeesters van de betreffende
luchthavens hebben extra bevoegdheden richting luchthavens en
luchtvaartmaatschappijen. Ook zijn in het Besluit publieke gezondheid, behorend
bij deze wet, verplichtingen opgenomen, specifiek voor luchthavens. Zo moet er
bijvoorbeeld een plan gemaakt worden voor noodsituaties op het gebied van de
infectieziektebestrijding. Het RIVM heeft een draaiboek geschreven om GGD'en,
die verantwoordelijk zijn voor de uitvoering van de infectieziektebestrijding, en
luchthavens te ondersteunen bij de uitvoering van deze taak.
GGD Kennemerland heeft verder met Schiphol procedures afgesproken over hoe
te handelen indien een passagier op een vlucht vanuit Mexico ziekteverschijnselen
vertoont die passen bij de nieuwe griep. In die situatie worden de
persoonsgegevens van de passagiers in de rijen rondom de patiënt verzameld. Als
de diagnose bij de patiënt bevestigd wordt, krijgen deze passagiers
vervolginstructies.
4
Welke maatregelen hebben andere landen genomen op internationale
luchthavens?
4.
Hierover zijn op Europees niveau afspraken gemaakt. Informatie wordt verstrekt
aan passagiers die terugkeren uit gebieden met bewezen infecties door
varkensgriep. Passagiers wordt geadviseerd actief hulp te zoeken, wanneer zij
koorts krijgen en luchtwegklachten ontwikkelen binnen 7 dagen na terugkeer. Ook
worden adviezen verstrekt over (hand)hygiëne. Deze wijze van handelen komt
overeen met wat er in Nederland gebeurt.
Een enkel land heeft nog additionele maatregelen genomen. Zo worden
in Duitsland passagiers verplicht hun persoonsgegevens achter te laten, wanneer
er één of meerdere medepassagiers aan boord verschijnselen hebben die kunnen
wijzen op de nieuwe griep (bijvoorbeeld koorts). In Spanje wordt het personeel op
de rechtstreekse vluchten van en naar Mexico geadviseerd om personal protective
equipment (PPE) aan boord te hebben.
Daarnaast zijn er landen die temperatuurscreening bij passagiers en het gebruik
van desinfecterende matten op luchthavens voorschrijven. Deze methoden zijn
niet geadviseerd door de WHO en de meerwaarde is niet bewezen. In Nederland
worden deze maatregelen daarom niet getroffen.
5
Heeft het European Centre for disease prevention and Control (ECDC)
naar uw mening voldoende bevoegdheden om haar verantwoordelijkheid
te kunnen nemen in het kader van de internationale
infectieziektenbestrijding? Zo ja, waarom vindt u dat? Zo nee, hoe kan
dat verbeteren en op welke manier gaat u zich hiervoor inzetten?
5.
Het ECDC is een adviesorgaan ten behoeve van de Europese Commissie en de
lidstaten. Het ECDC vervult bij de uitbraak van het nieuwe griepvirus in deze rol
een belangrijke functie, bijvoorbeeld door te adviseren over het nut van te nemen
maatregelen en het opstellen van een zogenaamde casusdefinitie. Ik acht het niet
nodig dat zij extra bevoegdheden krijgt.
De Europese Commissie speelt een belangrijke rol in de coördinatie en
afstemming van te nemen maatregelen, met in achtneming van de eigen
verantwoordelijkheid van de lidstaten voor de volksgezondheid. De lidstaten van
de EU hebben de afgelopen dagen uitgesproken zoveel mogelijk geharmoniseerd
op te willen treden
6.
Zijn er voldoende antivirale middelen beschikbaar, zowel in Nederland als
in andere landen? Zo nee, deelt u de mening dat onvoldoende
maatregelen van omringende landen op dit gebied ook een risico voor
Nederland inhouden? Zo ja, wat gaat u hieraan doen?
6.
Er zijn voldoende antivirale middelen beschikbaar, wanneer uitgegaan wordt van
de scenario's die het kabinet tot op heden hanteert voor een wereldwijde
grieppandemie. In dit scenario wordt erop gerekend dat maximaal 30% van de
bevolking ziek wordt. Voor de volledigheid wil ik melden dat van deze situatie op
dit moment in elk geval geen sprake is.
Het is niet uitgesloten dat er landen zijn, met name buiten Europa, die
onvoldoende maatregelen treffen. Ik ben echter van mening dat we met de
Internationale Gezondheids Regeling (IGR) mondiaal het maximale doen om
lidstaten te bewegen hun verantwoordelijkheid te nemen. Alle WHO-lidstaten
hebben zich met de IGR immers gecommitteerd aan een minimaal vereist niveau
van voorbereiding op grootschalige uitbraken van infectieziekten.
Overigens beschikt de WHO, specifiek voor een grieppandemie, over 3 miljoen
kuren antivirale middelen. Deze kunnen, afhankelijk van het verloop van de
epidemie, ingezet worden waar nodig.
7
Is er naar uw mening sprake van fase 4 (WHO phase of pandemic alert),
aangezien er sprake is van overdracht van mens op mens? Zo ja, op welke
wijze gaat u hier op aandringen binnen de internationale gemeenschap en
welke maatregelen gaat u zelf nemen die passen bij deze fase?
7
Maandag 27 april heeft de WHO fase 4 afgekondigd.
In deze fase 4 zal Nederland dezelfde principes hanteren ten aanzien van het
actief opsporen van ziektegevallen, thuisisolatie en behandeling van patiënten, als
in fase 3. Wel worden persoonlijke beschermingmaatregelen uitgebreid bij
personeel dat diagnostiek afneemt bij een patiënt, om zo de kans op overdracht te
verminderen. Ook wordt de bestaande griepsurveillance voortgezet buiten het
traditionele griepseizoen.
De afspraken voor fase 4 staan, evenals die van fase 3, vermeld in het RIVM
draaiboek `Incidentele introductie nieuw humaan influenzavirus in Nederland'.
De GGD'en hebben dit draaiboek afgelopen jaren afgestemd met huisartsen en
andere betrokken professionals in hun regio. Ook zijn er verschillende oefeningen
georganiseerd.
In het algemeen zijn maatregelen uit fase 4 gericht op het verhogen van de
waakzaamheid in de medische sector en het voorlichten en instrueren van de
bevolking over de kenmerken van een eventuele pandemie en wat men kan doen
om besmetting te voorkomen.
8
Op basis van welke criteria wordt in het geval van uitbraken van
infectieziekten een negatief reisadvies uitgebracht? In welk stadium
wordt besloten een negatief reisadvies voor Mexico en eventueel andere
landen uit te vaardigen?
8.
Naar aanleiding van de meest recente ontwikkelingen is het reisadvies van het
Ministerie van Buitenlandse Zaken op 28 april aangepast. Niet-essentiële reizen
naar Mexico worden ontraden. Het reisadvies voor Mexico bevat verder onder
andere informatie over te nemen beschermingsmaatregelen en doorverwijzingen
naar relevante websites zoals die van het RIVM.
Het ontraden van niet-essentiële reizen betekent overigens niet dat het ministerie
een "negatief" reisadvies uitbrengt. In een reisadvies worden tal van zaken aan de
orde gesteld die invloed kunnen hebben op de veiligheidssituatie. Dat kan ook
leiden tot een advies om niet te reizen, waarbij diverse gradaties mogelijk zijn,
maar reisadviezen zijn nooit bindend. Het is de verantwoordelijkheid van de
reiziger zelf en van de desbetreffende touroperator om een reis al dan niet te
laten doorgaan. De reiziger kan informatie over reisadviezen en de betekenis
ervan vinden op de website van het Ministerie van Buitenlandse Zaken.
9
Welke acties worden er genomen, in Nederland en internationaal, om op
zo kort mogelijke termijn een vaccin te ontwikkelen? Hoe lang gaat het
volgens u naar schatting duren voordat er een vaccin ontwikkeld is?
9
Onder verantwoordelijkheid van de WHO wordt in de VS het nieuwe griepvirus
geschikt gemaakt voor vaccinontwikkeling. Dit wordt vervolgens beschikbaar
gesteld aan alle vaccinfabrikanten. Het duurt naar verwachting minimaal 6
maanden voordat een vaccin tegen dit nieuwe griepvirus beschikbaar is.
Datum: 26 april 2009
Onderwerp: varkensgriep
Geachte passagier,
U ontvangt deze brief omdat u recent Mexico bezocht hebt. Het is op
24 april bekend geworden dat er in dit land mensen ziek zijn geworden
door een van varkens afkomstig griepvirus. Waarschijnlijk is de
uitbraak tot stand gekomen door overdracht van mens op mens. Tot
nu toe is bij 18 mensen met een longontsteking in het laboratorium
vastgesteld dat het om dit virus gaat.
De kans dat u ziek bent of zult worden door dit virus lijkt vooralsnog
klein.
Wel wordt u verzocht telefonisch contact op te nemen met uw huisarts
en de GGD in uw regio indien u nu of binnen 7 dagen na terugkomst
de volgende verschijnselen hebt:
- koorts ( 38,5 ºC) én
- luchtwegproblemen zoals hoesten.
De huisarts kan indien nodig verder onderzoek laten doen in overleg
met de plaatselijke GGD.
Nadere informatie kunt u vinden op de volgende website:
www.rivm.nl/cib/
Het telefoonnummer van uw GGD kunt u vinden op www.ggd.nl
Met vriendelijke groet,
JMC de Vries,
arts infectieziektebestrijding,
GGD Kennemerland
Datum: 25 april 2009
Onderwerp: varkensgriep
Geachte passagier,
U ontvangt deze brief omdat u naar Mexico gaat. Het is op 24 april
bekend geworden dat er in dit land, vooral in de hoofdstad, mensen
ziek zijn geworden door een van varkens afkomstig griepvirus. Tot nu
toe is bij 18 mensen met een longontsteking in het laboratorium
vastgesteld dat het om dit virus gaat.
De kans dat u ziek bent of zult worden door dit virus lijkt vooralsnog
klein. De Wereldgezondheidsorganisatie heeft (nog) geen negatief
advies gegeven om naar Mexico te gaan.
Wel wordt geadviseerd om de algemene hygiënemaatregelen goed in
acht te nemen.
Dit betekent veelvuldig handen wassen en zich niet in het gezicht te
laten niezen en hoesten.
Mocht u de als reiziger toegang tot internet hebben, dan is er nadere
informatie te vinden op www.rivm.nl/cib/
Met vriendelijke groet,
JMC de Vries,
arts infectieziektebestrijding,
GGD Kennemerland
---- --
Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport