Ministerie van Buitenlandse Zaken

Ministerie van Buitenlandse Zaken

Beantwoording vragen van het lid Van Bommel over de staatsgreep in Suriname

29-04-2009

Graag bied ik u hierbij de antwoorden aan op de schriftelijke vragen gesteld door het lid Van Bommel over de staatsgreep in Suriname. Deze vragen werden ingezonden op 23 maart 2009 met kenmerk 2009Z05317.

De Minister van Buitenlandse Zaken,
Drs. M.J.M. Verhagen

De Minister van Defensie,
E. van Middelkoop

Antwoorden van de heer Verhagen, Minister van
Buitenlandse Zaken, en de heer Van Middelkoop, Minister van Defensie, op vragen van het lid Van
Bommel (SP) over
de staatsgreep in Suriname.

Vraag 1
Hebt u kennisgenomen van de reportage over de staatsgreep in Suriname van het televisieprogramma 'Andere Tijden'? 1)

Antwoord
Ja.

Vraag 2
Kunt u precies melden wat er is gebeurd met het rapport dat destijds voor de Landmacht Inlichtingendienst is opgesteld over de gang van zaken rond de staatsgreep? Kunt u dit rapport, desnoods vertrouwelijk, aan de Kamer beschikbaar stellen?

Antwoord
Het genoemde rapport van de Landmacht Inlichtingendienst d.d. 7 september 1981 is een van de bronnen die begin jaren tachtig is gebruikt door de Commissie van onderzoek naar de Nederlandse Militaire Missie in Suriname. Deze Commissie onderzocht de rol van de Nederlandse Militaire Missie in Suriname vóór, tijdens en na de staatsgreep van 25 februari 1980, alsmede de behandeling van daarover bij het ministerie van Defensie binnengekomen ambtelijke gegevens. Het rapport van deze Commissie van onderzoek, dat met de Tweede Kamer is gedeeld, dateert van februari 1984 (Tweede Kamer, vergaderjaar 1983-1984, 18031, nr. 6). Het door de Tweede Kamer gevraagde aanvullende rapport van deze Commissie van onderzoek dateert van februari 1985 (Tweede Kamer, vergaderjaar 1984-1985, 18031, nr. 10).

Het rapport van de Landmacht Inlichtingendienst van 7 september 1981 komt in het rapport van de Commissie van onderzoek naar de Nederlandse Militaire Missie in Suriname uitgebreid aan de orde. Ook is het rapport van de Landmacht Inlichtingendienst ter sprake gekomen in het overleg met de Tweede Kamer over het rapport van de Commissie van onderzoek naar de Nederlandse Militaire Missie in Suriname, dat plaatsvond op 21 maart 1984.

Op verzoek van de Tweede Kamer heeft de toenmalige minister van Defensie het rapport van 7 september 1981 van de Landmacht Inlichtingendienst op 20 maart 1984 in de bibliotheek van de Tweede Kamer ter vertrouwelijke inzage gelegd (Tweede Kamer, vergaderjaar 1983-1984, 18031, nr. 7). Volgens het Centraal Informatiepunt van uw Kamer is het stuk ruim twintig jaar ter beschikking van de Tweede Kamer geweest en is het enkele jaren geleden afgevoerd. Hoewel de Kamer in het verleden haar controlerende taak meer dan waar heeft kunnen maken, stellen wij het rapport met genoegen opnieuw ter vertrouwelijke inzage beschikbaar.

Vraag 3
Heeft de toenmalig ambassadeur voor de staatsgreep de minister geïnformeerd over de op handen zijnde staatsgreep? Indien ja, wat is er met die informatie gedaan?

Antwoord
Nee. Zoals ook gesteld in het rapport uit 1984 van de Commissie van onderzoek naar de rol van de Nederlandse Militaire Missie in Suriname, was de ambassadeur niet op de hoogte van een op handen zijnde staatsgreep. Wel is gerapporteerd over toenemende ontevredenheid en onrust binnen de Surinaamse krijgsmacht in de maanden voorafgaand aan de staatsgreep.

Vraag 4
Is het waar dat de toenmalig militaire attaché na de staatsgreep contact bleef onderhouden met de coupplegers? Indien ja, vormde dit mede de reden dat deze militair attaché nog voor de decembermoorden is teruggeroepen naar Nederland?

Antwoord
Ja. De Nederlandse militaire attaché onderhield ook na de staatsgreep van 25 februari 1980 contact met leden van de Surinaamse krijgsmacht. Het besluit over het overplaatsen van kolonel Valk in juni 1980 was reeds eind 1979 genomen.

Vraag 5
Zijn alle relevante rapporten, ook die van de Landmacht Inlichtingendienst, beschikbaar voor het proces dat thans naar aanleiding van de decembermoorden in Suriname wordt gevoerd? Indien nee, waarom niet?

Antwoord
De rapportages over de staatsgreep en rapportages over het functioneren van de Nederlandse Militaire Missie in Suriname, waaronder die van de Landmacht Inlichtingendienst, beslaan een ander tijdvak. De staatsgreep vond plaats op 25 februari 1980 en de Nederlandse Militaire Missie in Suriname werd opgeheven in mei 1981. Het proces van de decembermoorden gaat over de gebeurtenissen van 8 december 1982.

Vraag 6
Zijn de toenmalige ambassadeur, de toenmalige militaire attaché en steller van het rapport voor de Landmacht Inlichtingendienst desgewenst beschikbaar als getuigen in het proces rond de decembermoorden?

Antwoord
De Nederlandse regering heeft geen zeggenschap over de beschikbaarheid van deze personen als getuigen in het proces rond de decembermoorden.


1) Andere Tijden, 19 maart 2009