Voortgangsrapportage Taskforce Multifunctionele Landbouw
28 april 2009 - kamerstuk
Directie Landbouw
De Voorzitter van de Tweede Kamer
der Staten-Generaal
Postbus 20018
2500 EA 's-GRAVENHAGE
uw brief van uw kenmerk ons kenmerk datum
DL. 2009/930 28 april 2009
onderwerp bijlagen
Voortgangsrapportage Taskforce 2
Multifunctionele Landbouw
Geachte Voorzitter,
Op 6 december 2007 heb ik, mede op verzoek van uw Kamer, voor een periode van vier
jaar de Taskforce Multifunctionele Landbouw geïnstalleerd. In mijn brief van 17 oktober
2007 (TK 30252, nr. 15) heb ik u nader geïnformeerd over de doelstellingen van de
Taskforce. Er is voor deze Taskforce een stuurgroep geformeerd bestaande uit personen
die op persoonlijke titel vanuit relevante achtergronden en netwerken invulling geven aan
de doelstellingen van de Taskforce. De stuurgroep van deze Taskforce is voortvarend aan
de slag gegaan en per 1 maart 2008 was de uitvoeringsorganisatie operationeel. Er is
daartoe een kleine werkorganisatie ingesteld en er zijn samenwerkingsverbanden
gecreëerd met relevante stakeholders om invulling te geven aan het uitvoerings-
programma.
Recent zijn twee onderzoeksrapporten over de ontwikkeling van de Multifunctionele
Landbouw verschenen die ik in samenwerking met de Taskforce heb laten uitvoeren. Als
Ministerie van Landbouw, bijlagen bij dit schrijven bied ik u deze rapportages ter informatie aan. Tevens maak ik van
Natuur en Voedselkwaliteit de gelegenheid gebruik om u te informeren over de voortgang van de activiteiten van de
Directie Landbouw Taskforce tot op heden.
Bezuidenhoutseweg 73
Postadres: Postbus 20401
2500 EK 's-Gravenhage Onderzoeksresultaten
Telefoon: 070 - 3786868 Om de ontwikkeling van de omzet van de Multifunctionele Landbouw in de komende
Fax: 070 - 3786100 jaren goed te kunnen monitoren, heb ik in samenwerking met de Taskforce een nulmeting
laten verrichten naar de omvang van de sector in 2007 (startjaar van de Taskforce). In de
bijgevoegde rapportage "Kijk op Multifunctionele Landbouw, omzet en impact",
opgesteld door WUR wordt de jaaromzet van de totale Multifunctionele Landbouw
geschat op 322 mln in 2007. Deze omzet vormt het uitgangspunt voor de monitoring van
de multifunctionele landbouw in de komende jaren in relatie tot de eerder geformuleerde
verdubbelingdoelstelling. In deze rapportage wordt ook verslag gedaan van een impact-
meting, waarbij op basis van een gerichte enquête inzichtelijk is gemaakt wat het
economisch, sociaal en ecologisch rendement is van de Multifunctionele Landbouw.
Datum Kenmerk Paraaf: Vervolgblad
28 april 2009 DL. 2009/930 2
Naast bovengenoemde rapportage is ook het onderzoeksrapport "Verbreding gevraagd",
uitgevoerd door Ecorys, bijgevoegd. In dit onderzoek naar de potentie van de
Multifunctionele Landbouw (vanuit de optiek van de vraag), wordt aangegeven dat er een
forse potentie in de markt voor de Multifunctionele Landbouw aanwezig is. De inschatting
van de onderzoekers is dat een verdubbeling van de omvang van de sector in tien jaar
realistisch is. Dit is overigens exclusief de afzet van streekproducten via de groothandel en
andere tussenschakels in de keten. Cruciaal hierbij is de mate waarin betrokken partijen er
in slagen om kansen te benutten en de aangegeven knelpunten op te heffen. De Taskforce
zal haar werkzaamheden in de komende jaren ook afstemmen op de hierin weergegeven
punten.
Taskforce aan de slag
Tijdens het eerste jaar van de Taskforce heeft zij met initiatieven in vijf van de zes sectoren
van de Multifunctionele Landbouw (Streekproducten, Agrarische Kinderopvang,
Boerderijeducatie, Zorglandbouw en Recreatie) programmas ontwikkeld gericht op
opschaling en professionalisering van deze sectoren. Voor de sector Agrarisch Natuur- en
Landschapsbeheer is gekozen om geen specifiek programma te ontwikkelen, maar aan te
haken bij bestaande activiteiten op dit vlak, zoals de Agenda Landschap, de Taskforce
Landschap en diverse ontwikkelingen rond publieke en private financiering van Natuur &
Landschap.
Naast deze sectorale programmas zijn er thematische programma's ontwikkeld op vier
hoofdthema's: Wet- en Regelgeving, Ondernemerschap, Regionale Basis en Kennis. In alle
programma's worden de meest geëigende partijen intensief betrokken bij de prioriteits-
stelling, de financiering en de uitvoering. Naast ondernemers- en marktpartijen, betreft dit
ook relevante partijen vanuit beleid (diverse departementen, provincies en gemeenten),
de kenniswereld en vertegenwoordigers vanuit diverse sectoren.
Ten aanzien van activiteiten van de Taskforce kan ik u in relatie tot de geformuleerde
doelstellingen van de Taskforce het volgende meedelen:
1. Marktontwikkeling
De Taskforce heeft in samenwerking met leidende marktpartijen in de verschillende
deelsectoren van de multifunctionele landbouw uitvoeringsprogramma's opgesteld.
Deze programma's zijn gericht op een structurele duurzame versterking van de
(deel)sector als geheel. Door middel van praktijknetwerken en ontwikkelpilots wordt
met en door de betrokken (markt)partijen invulling gegeven aan onderdelen van een
programma. Instrumenten daarbij zijn onder andere (markt)onderzoek, product- en
keteninnovatie, professionalisering van organisaties en ondernemers, kennisuitwisse-
ling en het faciliteren van ontmoetingen. Via deze programmatische aanpak wordt er
ook aandacht besteed aan een duurzame maatschappelijke ontwikkeling van de
diverse sectoren (duurzame consumptie, landschappelijke inpassing van gebouwen,
het bijdragen aan de oplossing van sociaal maatschappelijke knelpunten bij onder
andere zorg en kinderopvang, etc.). Deze programmatische werkwijze biedt tevens een
goede basis voor de aanpak van de knelpunten zoals verwoord in het rapport
`Verbreding gevraagd'.
Datum Kenmerk Paraaf: Vervolgblad
28 april 2009 DL. 2009/930 3
2. Ruimte voor bedrijfsontwikkeling en versterking van ruimtelijke kwaliteit
Als basis voor een uitvoeringsprogramma gericht op het creëren van ruimte voor
bedrijfsontwikkeling en versterking van ruimtelijke kwaliteit is een analyse uitgevoerd
naar de knelpunten voor de Multifunctionele Landbouw. Deze analyse heeft betrekking
op enerzijds de wet- en regelgeving aangaande de vestigingsplaats en anderzijds de
wet- en regelgeving in relatie tot de uitvoering van de activiteiten. De uitgevoerde
analyse wijst uit dat er vrijwel geen feitelijke knelpunten in landelijke wetgeving zijn
aangetroffen, maar dat knelpunten ontstaan in de doorvertaling en toepassing van
wet- en regelgeving. Dit komt doordat de Multifunctionele Landbouw vaak meerdere
activiteiten combineert, waardoor er zowel agrarische als niet-agrarische regels gelden.
Bovendien is de regelgeving niet altijd toegesneden op kleinschalige toepassing. Op
basis van deze analyse zijn door de Taskforce, veelal in samenwerking met andere
betrokken partijen, diverse concrete activiteiten op het terrein van wet- en regelgeving
opgepakt, gericht op:
- Het informeren en professionaliseren van ondernemers (zoals het realiseren van een
(tijdelijk) meldpunt, in samenwerking met de LTO-organisaties, voor `onmogelijke of
ongelijke' wetgeving of het opstellen van een kompas voor ondernemers om hun weg
te vinden in de veelheid van beschikbare informatie over relevante wet- en regel-
geving).
- De inpassing van Multifunctionele Landbouw in bestemmingsplannen (zoals het
ontwikkelen van praktische handreikingen voor structuurvisies en bestemmings-
plannen in samenwerking met de VNG en planologische en juridische experts).
- De aanpak van branchegerelateerde knelpunten (hierbij wordt onder andere
ingespeeld op veranderingen in branchegerelateerde wetgeving, (zoals in de
kinderopvang en zorg), planologische wetgeving (ontwikkelingsplanologie, nieuwe
WRO) en wetgeving omtrent toezicht, controle en handhaving).
- Het participeren in bestaande pilots gericht op doorbraken in specifieke wet- en
regelgeving.
3. Versterking van ondernemerschap
Ter bevordering van ondernemerschap zijn door de Taskforce meerdere activiteiten
uitgevoerd en opgestart. Er zijn in samenwerking met WUR en de regionale LTO-
organisaties vijf regionale ondernemersdagen georganiseerd. Deze dagen zijn goed
bezocht (ruim 600 bezoekers) en zeer positief beoordeeld. Daarnaast heeft de
Taskforce ook in andere ondernemersbijeenkomsten geparticipeerd en sectorspecifieke
inbreng verzorgd tijdens de Biovak (de realisatie van een streekproductenplein;
2.500 bezoekers), de Dag van de Toekomst (ruim 500 bezoekers), de Dag van de
Zorglandbouw (ruim 500 bezoekers), diverse inhoudelijke regionale bijeenkomsten en
oriëntatieavonden voor bijvoorbeeld agrarische kinderopvang. Voor de versterking van
(individueel) ondernemerschap en het stimuleren van innovaties door ondernemers
wordt ook gebruik gemaakt van de inzet van Syntens. Ten slotte is via diverse
publicaties, de website, nieuwsbrieven en publiciteit gewerkt aan de ontsluiting van
bestaande en ontwikkelde kennis met betrekking tot ondernemerschap (zie ook het
volgende punt).
Datum Kenmerk Paraaf: Vervolgblad
28 april 2009 DL. 2009/930 4
4. Ontwikkelen, delen en toegankelijk maken van kennis
Ten aanzien van de ontwikkeling van nieuwe kennis heeft de Taskforce zich in het
eerste jaar vooral gericht op de meer strategische kennisvragen die inzicht moeten
verschaffen in het exacte ontwikkelingsstadium en de ontwikkelingsmogelijkheden van
de Multifunctionele Landbouw. Eerder is al de nulmeting genoemd. Een ander
voorbeeld is een analyse van de ontwikkeling van de zorglandbouw. De Taskforce laat
een deel van de kennisprojecten zelf uitvoeren, maar de meeste kennisvragen van de
Taskforce worden ondergebracht in bestaande onderzoeksprogramma's van WUR en
Kenniscentrum Recreatie. Voorbeelden van onderzoek dat momenteel wordt
uitgevoerd op verzoek van de Taskforce zijn: 'Maatschappelijke risico's van de
Multifunctionele Landbouw', 'Opvolgingsperspectief Multifunctionele Landbouw' en
'Het waarborgen van landbouw in de verbreding'. In haar activiteiten brengt de
Taskforce verbindingen tot stand tussen de verschillende onderzoeksprogramma's en
tussen onderzoekers en de vragen van de sector. Dit moet op termijn leiden tot een
kennisnetwerk voor de Multifunctionele Landbouw dat na de beëindiging van de
Taskforce wordt ingebed in bestaande structuren.
Op verzoek van de Taskforce heeft de Groene Kenniscoöperatie een onderwijs-
programma Multifunctionele Landbouw opgesteld. Dit programma - waaraan de
verschillende groene onderwijsinstellingen meewerken - is dit voorjaar vastgesteld.
Verder zal in de loop van 2009 een scholingsprogramma worden opgesteld, in samen-
werking met brancheorganisaties, scholen en advies- en trainingsorganisaties.
Het is gebleken dat er voor de Multifunctionele Landbouw wel de nodige kennis
beschikbaar is, maar vooral voor de ondernemers niet altijd goed vindbaar. Daarom
heeft de Taskforce zich ingespannen om - samen met het onderzoek - bestaande kennis
te ontsluiten. Dit enerzijds door de (her)uitgave van brochures en de verspreiding
hiervan via eerdergenoemde bijeenkomsten. Anderzijds door het digitaal ontsluiten
van deze kennis via de website www.multifunctionelelandbouw.nl. Op deze website
staat de meest relevante informatie en documentatie voor ondernemers en andere
belanghebbenden. Daaraan gekoppeld heeft de Taskforce samen met Netwerk
Platteland en de bibliotheek van WUR een Infoloket Platteland gevormd, met een
geavanceerde zoekfunctie voor hen die een grotere informatiebehoefte hebben.
Bovenstaande informatie geeft een beeld van de activiteiten van de Taskforce
Multifunctionele Landbouw. Zoals ik in mijn schrijven d.d. 17 oktober 2007 reeds heb
aangegeven, zal ik drie jaar na aanvang (eind 2010) de werking van de Taskforce
evalueren en u hiervan op de hoogte stellen.
DE MINISTER VAN LANDBOUW, NATUUR EN
VOEDSELKWALITEIT,
G. Verburg
Voor downloaden van PDF-bestanden:
Zie het origineel
*
* Folder | 28-04-2009 | PDF-Document, 4524 kB
---- --
Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit