1 1
> Retouradres: Postbus 20901, 2500 EX Den Haag
De voorzitter van de Tweede Kamer Plesmanweg 1-6
der Staten-Generaal 2597 JG Den Haag
Binnenhof 4 Postbus 20901
2500 EX Den Haag
2513 AA DEN HAAG T 070 351 61 71
F 070 351 78 95
Contactpersoon
---
T -
Ons kenmerk
VENW/DGMO/2009- 3303
Uw kenmerk
Datum 27 april 2009 -
Onderwerp Rapport onderzoek opleiding en wegbekendheid van machinisten Bijlage(n)
---
Geachte voorzitter,
Hierbij doe ik u toekomen het rapport "Onderzoek opleiding en wegbekendheid
van machinisten" van de Inspectie Verkeer en Waterstaat. In het Algemeen
Overleg op 23 januari 2008 over de veiligheid van het railvervoer heb ik uw
Kamer toegezegd de rapportage van het op dat moment reeds geïnitieerde
onderzoek toe te zenden.
De achtergrond van de toezegging is de door de Kamer uitgesproken zorg dat een
deel van de passages van stoptonende seinen (STS-passages) mogelijk wordt
veroorzaakt door een "onvoldoende alerte" houding bij de vervoerders, verschillen
in opleidingseisen voor machinisten tussen reiziger- en goederenvervoerders en
personeeltekorten bij de vervoerders.
Tijdens het onderzoek bleek uitbreiding van het onderzoeksterrein wenselijk.
Hierdoor heeft het gereedkomen van het onderzoek langer geduurd dan
verwacht.
De resultaten van het onderzoek luiden:
- de opleiding en beoordeling van machinisten voldoen aan de bestaande
regelgeving;
- de voorschriftenkennis en de rijvaardigheid van nieuwe machinisten
voldoen aan de bestaande regelgeving en waren geen aanleiding voor
de incidenten;
- er zijn verbeteringen mogelijk bij de werving, opleiding en beoordeling
van nieuwe machinisten.
De verbeteringsmogelijkheden hebben onder meer betrekking op:
- de samenwerking tussen de bij werving en opleiding van nieuwe
machinisten betrokken organisaties;
- het in de opleiding meer aandacht geven aan procesinzicht,
professionele attitude en werkstijl, het beter op elkaar afstemmen van
de theorie- en praktijkopleiding en het meer aandacht besteden aan
lokale situaties en procedures (wegbekendheid);
- het beter aansturen van de praktijkinstructie.
a
agina 1 van 3
---
Datum
De conclusie van de Inspectie is dat niet de duur van de praktijkopleiding, Ons kenmerk
VENW/DGMO/2009- 3303
maar de kwaliteit van de praktijkopleiding een bepalende factor is voor de
goede opleiding en vorming van een nieuwe machinist. De spoorwegonder-
nemingen en andere betrokkenen delen de conclusies en aanbevelingen van
de Inspectie.
Ik zal de uitkomsten en verbeteringsmogelijkheden van het onderzoek
integraal meenemen bij de implementatie van de Machinisten-Richtlijn1. Begin
2009 is mijn departement gestart met het overleg met spoorwegonder-
nemingen en andere betrokkenen over de implementatie hiervan. De Richtlijn
bevat naast bepalingen voor de opleiding van machinisten, onder meer de
opdracht om een stelsel voor de certificering van opleiders, opleidings-
instituten en examinatoren in te richten. De Richtlijn biedt een aanmerkelijke
vrijheid om hier nationale keuzes te maken.
Met betrokkenen wordt nu de mogelijkheid besproken om te komen tot het
oprichten van een onafhankelijk branche-instituut dat kan fungeren als
expertisecentrum op het gebied van de bekwaamheid van het spoorweg-
personeel. Dit zou bestaande activiteiten op het gebied van uitwerking van
regelgeving en vakmanschap en van beoordeling van kennis en vaardigheid bij
elkaar kunnen brengen, samen met een aantal uitvoeringstaken van de
Richtlijn.
Gelet op het tijdschema voor deze implementatie moet genoemd overleg dit
najaar tot uitkomsten leiden, waarna vanaf januari 2010 begonnen kan
worden met de inrichting van organisaties en processen.
Naast de mogelijkheden die de implementatie van de richtlijn biedt voor het
doorvoeren van verbeteringen, spreekt de Inspectie de individuele
organisaties binnen de spoorbranche zelf aan op het leggen van een sterkere
relatie tussen de theorie-opleiding en de praktijkinstructie van nieuwe
machinisten. Dit zal gebeuren in het kader van de beoordeling van het
veiligheidszorgsysteem van de spoorwegonderneming. De nu op gang
komende invoering van rijsimulatoren bij de opleiding biedt nieuwe
mogelijkheden om de opleidingskwaliteit te verzekeren. De Inspectie zal dit
nauwgezet volgen en stimuleren.
De methodiek en hulpmiddelen voor het verkrijgen en beheersen van
wegbekendheid zijn onderwerp van een eigen onderzoek binnen de
spoorwegbranche. Deze passen binnen de beschreven ontwikkelingen.
Ik constateer dat alle nu lopende ontwikkelingen tezamen een aanmerkelijke
verandering in de omgang met de opleiding en vakbekwaamheid van
machinisten betekenen. De reacties van betrokken organisaties duiden op een
breed draagvlak en op een gezamenlijke wens om deze veranderingen binnen
een beperkte periode te realiseren. Een concreet tijdpad zal in samenspraak
met de betrokken partijen worden uitgewerkt. Bij de uitwerking van de lagere
1 Richtlijn 2097/59/EG van 23 oktober 2007, inzake de certificering van machinisten die
locomotieven en treinen op het spoorwegsysteem van de Gemeenschap besturen
Pagina 2 van 3
regelgeving ter implementatie van de Machinisten-Richtlijn kan worden bericht
Datum
over de voortgang van deze ontwikkelingen.
Ons kenmerk
VENW/DGMO/2009- 3303
De aanleiding voor het onderzoek werd, zoals ik al aangaf, gevormd door het
aantal stoptonend-sein-passages en hun vermoede oorzaken. Deze STS-
passages zijn het onderwerp van jaarlijkse rapportages door de Inspectie, in
de Trend-analyse Spoorwegveiligheid en de Stoptonend-Sein-Analyse. De
Inspectie zal het effect van de veranderingen in de machinistenopleiding
hierop binnen het reeds bestaande rapportageproces monitoren.
Hoogachtend,
DE MINISTER VAN VERKEER EN WATERSTAAT,
ir. Camiel Eurlings
Pagina 3 van 3
Ministerie van Verkeer en Waterstaat