Virtuele ingenieur reduceert `transpiratiefase' bij nieuw ontwerp
Software helpt bij nemen beslissingen
Bij het ontwerpen van nieuwe producten gaat nog altijd veel tijd
verloren aan repeterend en weinig inspirerend werk. Om deze
`transpiratiefase' te reduceren en meer tijd over te laten voor de
echte inspiratie, heeft promovendus Wouter Schotborgh een software
tool ontwikkeld die de ontwerper snel honderden alternatieven kan
aanreiken om een gefundeerde keuze te kunnen maken. Deze `virtuele
ingenieur' wordt gevoed met de expertise van een ervaren ontwerper.
Schotborgh promoveert op 24 april aan de faculteit Construerende
Technische Wetenschappen.
Voor de consument zijn er online reisplanners en digitale
elektronicawinkels: snel, gemakkelijk en altijd bereikbaar. Voor
ontwerpers zijn er product catalogi, formules en Excel-sheets gevuld
met ervaringskennis. Het zoeken van een goed ontwerp kost tijd. Het
aantal alternatieven dat vergeleken wordt blijft hierdoor beperkt. Het
echte ontwerpproces begint vaak pas na een intensieve zoektocht in
catalogi en datasheets: repeterend werk waarvoor een ervaren expert
impliciete regels en `shortcuts' heeft ontwikkeld, maar die een
beginnend ontwerper volgens Schotborgh onnodig veel tijd kosten. Hij
heeft dus een methode ontwikkeld om de kennis van die ervaren
ontwerper expliciet te maken en te vertalen in software die
oplossingen kan genereren. Met die oplossingen kan het echte ontwerpen
en optimaliseren beginnen. Tot nu toe gaat veel tijd van de ontwerper
zitten in de analyse, de nieuwe tool helpt juist bij de synthese: de
creatieve fase waarin voor het eerst een oplossing wordt bedacht. En
de kennis van een zeer ervaren ontwerper gaat niet opeens verloren als
hij of zij de organisatie verlaat.
Spoorboekje of reisplanner
Schotborgh trekt de vergelijking met het oude spoorboekje: wie er de
weg in weet, heeft na verloop van tijd voor zichzelf handige regeltjes
gevonden om de beste verbinding te zoeken. Maar een beginnend
gebruiker steekt veel tijd in het bladeren en het vergelijken van
alternatieven. De online reisplanner maakt die inspanning overbodig,
en presenteert meteen een paar alternatieven. Op dezelfde manier helpt
de software van Schotborgh de ontwerper. Hij gaat daarvoor in gesprek
met de ervaren expert; niet om zelf expert te worden of
ontwerpalgoritmen te ontwikkelen maar om gericht vragen te stellen
zoals `wat is belangrijk?' en `hoe rekent u dat uit'. Twee of drie
gesprekken volstaan om de essentie boven tafel te krijgen en de
software te voeden met regels.
Ook voor ervaren ontwerpers blijkt Schotborgh's methodiek een
eye-opener, zo bleek in de zes cases die hij in zijn proefschrift
presenteert. Want ook voor het ontwerpen van een simpel onderdeel als
een veertje is een hele zoektocht nodig om de beste combinatie van
onder meer prestatie, prijs en gewicht te vinden. Door de
mogelijkheden helder op een rijtje te zetten, kan de ontwerper zelf
een afweging maken welke factor doorslaggevend moet zijn voor het
uiteindelijke ontwerp. De keuze voor een standaardoplossing versus een
innovatieve aanpak wordt dan ook beter gefundeerd.
Schematische weergave van wat de nieuwe software-tool kan
Wouter Schotborgh gaat de nieuwe tool nu verder ontwikkelen tot een
commercieel product, in zijn nieuwe onderneming Antworks.
Symposium `Synthesis Tools'
De promotie van Schotborgh wordt voorafgegaan door een symposium over
deze nieuwe `synthese technologie'. Het onderzoek van de promovendus
maakt deel uit van een IOP-IPCR-project `Smart Synthesis Tools' waarin
nieuwe tools voor de ontwerper worden ontwikkeld. Meer informatie over
het symposium op www.utwente.nl/synthesis
Universiteit Twente