Ingezonden persbericht
PERSBERICHT
Apeldoorn, 23 april 2009
Zwangere bonobo-vrouwen jagen "Zamba" van hun eiland af
Donderdagochtend (23 april) rond het middaguur, stond bonobo-man "Zamba" in Apenheul ineens midden tussen de bezoekers. Op de vlucht voor drie zwangere bonobo-vrouwen uit zijn groep wist hij in wilde paniek van het grote eiland af te komen waarop de bonobo's in Apenheul leven. Dierverzorgers en andere medewerkers ontruimden onmiddellijk het betreffende deel van het park, en de dierenarts stond klaar met het verdovingsgeweer. Eenmaal buiten het gevaar van de hem belagende vrouwen, gedroeg Zamba zich echter heel rustig. Na een kwartier was het al gelukt hem in zijn veilige binnenverblijf te lokken. Bokito-achtige situaties hebben zich niet voorgedaan.
Tijdens een van de dagelijkse voederingen kregen de vrouwen van de bonobogroep (die momenteel bijna allemaal zwanger zijn) het plotseling aan de stok met Zamba, één van de mannen. Bij bonobo's hebben de vrouwen het in feite voor het zeggen en omdat ze samenwerken, kunnen ze individuele mannen de baas, ondanks het feit dat die sterker zijn. Vooral tijdens voederingen komen conflicten wel eens voor, maar normaal gesproken worden die "in der minne" geschikt. Letterlijk zelfs, want bonobo's lossen dreigende agressie en conflictsituaties vaak op met sex.
Door een bijzondere samenloop van omstandigheden lukte dat in het geval van Zamba deze keer niet. Zamba is nog een jonge man (11 jaar) en is samen met zijn moeder, Hortense, pas een paar maanden in de Apenheulgroep (moeder en zoon kwamen uit de Belgische dierentuin Planckendael). Daardoor heeft Zamba nog geen sterke positie in de groep. Bovendien had hij de pech dat zijn moeder op het moment van het conflict met de vrouwen 100 meter verderop op het eiland was. Moeder-bonobo's helpen altijd hun zonen tegen agressie van groepsgenoten, maar in dit geval kon Hortense er niet op tijd bij zijn. Omdat de andere bonobo-vrouwen allemaal zwanger zijn, waren ze extra gretig bij de voedering, en dus extra dominant. Dat leidde ertoe dat ze Zamba wild achterna gingen toen die zich niet onderdanig genoeg gedroeg. In volle vaart probeerde Zamba een veilig heenkomen te zoeken in een van de binnenverblijven, maar toen hij op het laatste moment zag dat dit (in verband met het mooie weer) gesloten was, vloog hij dwars door de gracht rond het eiland, en bereikte ter nauwer nood de overkant. Daar aangekomen was hij buiten gevaar van de dreigende zwangere vrouwen. Tegenover de verbouwereerde bezoekers gedroeg hij zich heel vredelievend. Er was geen enkel teken van agressie, en Zamba liet zich vanaf de bezoekerskant van het eiland gemakkelijk het veilige binnenverblijf in lokken.
Uiteraard gaat Apenheul er voor zorgen dat een dergelijke situatie - hoe uitzonderlijk die ook is - zich niet nog eens kan voordoen. In de komende weken blijft de bonobo-groep in tweeën gesplitst, zodat de vrouwen Zamba niet gezamenlijk te lijf kunnen gaan. Als de hele groep daarna weer bij elkaar is, zullen ook bij mooi weer tijdens de voederingen de binnenverblijven open blijven, zodat er in geval van nood voor Zamba altijd een veilige vluchtmogelijkheid is. Ook zal worden gekeken of er aanpassingen nodig zijn aan de gracht rond het eiland. Met zeven meter is die zonder meer breed genoeg, maar misschien moet er precies op de plek waar Zamba de benen nam, toch iets aan de diepte worden gedaan.
- - - einde bericht - - -